İki Balkan ülkesi Sırbistan ve Kosova’yı karşı karşıya getiren barikat sorunu 20’nci gününe girerken başta Avrupa Birliği (AB) ve ABD olmak üzere, dünyanın dört bir yanından taraflara tansiyonun düşürülmesi yönünde çağrı yapıldı, krize neden olan barikatların kaldırılması için somut adımlar atıldı.
Kosovalı Sırpların eski Sırp polis memuru Dejan Pantic’in 10 Aralık’ta gözaltına alınmasına tepki olarak Kosova’nın kuzeyindeki sınır geçişlerine barikat kurmasıyla başlayan gerginlik, 20 gündür Kosova ve Sırbistan tarafından gelen karşılıklı söylemlerle devam etti.
Kosova ve Sırbistan’ın ara ara “çatışma” noktasına kadar çıkarttığı tansiyonun düşürülmesi için AB ve ABD başta olmak üzere çok sayıda ülke ve uluslararası kuruluş devreye girdi.
AB Belgrad-Priştine Diyaloğu Özel Temsilcisi Miroslav Lajcak ve ABD Batı Balkanlar Özel Temsilcisi Gabriel Escobar, barikatların kurulmasından hemen sonra hem Sırbistan hem de Kosova’yı ziyaret ederek gerginliğin düşürülmesi ve barışçıl bir çözümün bulunması için görüşmeler yaptı.
NATO’nun İtalya’nın Napoli kentindeki Mütteffik Müşterek Kuvvetler Komutanı Amiral Stuart Benjamin Munsch da Sırbistan’da Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ile bir araya gelerek iki ülke arasındaki gerilimi ele aldı.
Sırbistan ve Kosova’ya bir diğer önemli ziyaret ise Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias’tan geldi. Dendias, ülkesinin Kosova’yı bağımsız bir devlet olarak tanımamasına rağmen burayı ziyaret ederek gerginliğin düşürülmesi ve diyaloğun devam etmesi çağrısında bulundu.
Birçok AB ülkesi de Kosova’nın kuzeyinde yaşanan gerilimden endişe duyduklarını ifade ederek barışçıl bir çözümün şart olduğunu belirtti.
AB ve ABD’nin başarılı girişimleri sonucu barikatların kaldırılacağı açıklandı
Kosovalı Sırpların barikatların kaldırılmasındaki talebi Pantic’in serbest bırakılması olurken dün yaşanan gelişmeyle gerginliğin sona yaklaşabileceğinin sinyalleri verildi.
Kosova’nın, Pantic’in tutukluluk halinin ev hapsine çevrildiğini açıklamasının ardından, AB ve ABD, bir kez daha devreye girerek gerginliğin düşürülmesine yönelik ortak bir açıklama yaptı.
AB ve ABD’nin Kosova’nın kuzeyindeki gergin durumdan endişeli olduğu belirtilen açıklamada, “Gerginliğin koşulsuz şekilde düşürülmesi amacıyla acilen harekete geçilmesi ve provokasyonlardan, tehditlerden ve gözdağı verecek eylemlerden kaçınılması için azami itidal göstermesi konusunda herkese çağrıda bulunuyoruz.” ifadesi yer aldı.
AB ve ABD’nin ortak açıklamasının ardından Vucic, dün gece, sınır bölgesindeki Raşka Kışlası’nda Kosovalı Sırplarla bir araya geldi. Görüşmenin ardından açıklama yapan Vucic, gerginliğe neden olan barikatların bugün itibarıyla kaldırılacağını belirterek sürecin 24 ila 48 saat sürebileceğini söyledi.
Son 20 gündür çok sayıda olayın yaşandığı bölgede gerginlik belirli aralıklarla artarak devam etse de sorunun çözüme ulaşmasının, iki taraf için de olumlu sonuçlar doğurması bekleniyor.
Sırbistan, Kosova’yı kendi toprağı olarak görüyor
Sırbistan’ın, 2008’de bağımsızlığını ilan eden Kosova’yı hala kendi toprağı olarak görmesinden kaynaklanan gerilimler iki ülkeyi birçok kez karşı karşıya getirmişti.
En son, geçen aylarda Kosova’nın Sırp makamlarınca ülkedeki Sırplara verilen araç plakalarının “RKS” (Kosova Cumhuriyeti) plakalarına dönüştürüleceğini açıklaması üzerine gerilen iki ülke, AB’nin devreye girmesiyle masadan uzlaşı ile ayrılmayı başarmıştı.
Bu arada, AB ve ABD iki ülkeye de Fransız-Alman Planını sunmuş ve Sırbistan’dan Kosova’nın Birleşmiş Milletler’e (BM) üyeliğini kabul etmesini talep etmişti. Bu noktada da ilkbahar aylarında nihai bir sonuca ulaşılmasının beklendiği belirtilmişti.
Belirli aralıklarla karşı karşıya gelen Sırbistan ve Kosova, AB arabuluculuğunda 2011’de başlatılan Belgrad-Priştine Diyalog Süreci kapsamında ilişkilerin normalleşmesi ve nihayetinde iki ülkenin birbirini tanıması için ortak bir yol bulmaya çalışıyor.