Uluslararası Enerji Ajansının (IEA), hükümetlerin mevcut politikaları ve piyasa eğilimlerine göre hazırladığı “Petrol 2024” orta vadeli piyasa raporuna göre, temiz enerji teknolojilerinin hızla yaygınlaşması, kilit sektörler ve bölgeler üzerinde büyük etki yaratıyor.
Rapora göre, elektrikli araç kullanımında beklenen artış, elektrik üretiminde petrol kullanımının azalması ve Çin’de talebin düşmesinin etkisiyle küresel petrol talebindeki büyümenin gelecek yıllarda yavaşlayacağı tahmin ediliyor.
Dünya petrol talebinin, 2023-2025 yıllarında günlük 1 milyon varil, 2025-2026 döneminde günlük 800 bin varil, 2026 ile 2027 arasında ise günlük 300 bin varil artması bekleniyor. Talep artışının 2027-2028 döneminde günlük 200 bin varil, 2028-2029 döneminde ise günlük 100 bin varile kadar gerileyeceği öngörülüyor.
Böylece, küresel petrol talebi 2023’teki seviyesine göre 2029’a kadar yüzde 3,3 büyüyerek günlük 105,6 milyon varile ulaşacak. Buna rağmen küresel petrol talebindeki yıllık artış bu yılki günlük 1 milyon varil seviyesinden 2029’da günlük yaklaşık 100 bin varile gerileyecek.
Elektrikli araçlar fosil yakıtların tüketimini düşürecek
Rapora göre, dünyada elektrik araçların kullanımının giderek artması diğer yakıt türlerine olan talebi düşürecek.
Küresel elektrikli otomobil satışlarının bu yıl geçen yıla göre 3 milyon artışla 17 milyona ulaşacağı ve satılan her 5 araçtan 1’inin elektrikli olacağı öngörülüyor.
Bu yükselişin devam edeceği ve 2030’da toplam elektrikli araç satış sayısının 40 milyona çıkacağı tahmin ediliyor. Böylece 2030’da dünyada satılan 2 araçtan 1’i elektrikli olacak.
Söz konusu dönemde elektrikli araç kullanımında yaşanacak artışın etkisiyle kara yolunda ihtiyaç duyulan yakıt talebinin yaklaşık günlük 6 milyon varil düşeceği öngörülüyor.
Rapora göre, elektrikli araç satışında 2030’da Çin başı çekecek. Çin’i Avrupa ülkeleri ve ABD izleyecek.
Elektrik üretiminde petrolün kullanımı azalacak
Suudi Arabistan ve Irak’ın elektrik üretiminde petrol kullanımını azaltmaya yönelik planlarının, küresel petrol talebindeki büyümenin yavaşlamasında etkili olması bekleniyor.
Üretim amaçlı petrol tüketiminde dünyada önde gelen Suudi Arabistan, bu bağımlılığı 2030’a kadar sona erdirecek planlar açıkladı. Ülke, 2030’a kadar elektriğinin yüzde 50’sini yenilenebilir kaynaklardan sağlamayı hedefliyor.
Elektrik üretiminde petrolün doğal gaz ve güneş enerjisi ile ikame edilmesinin üretimde kullanılan petrol miktarını 2030’a kadar günlük 1,1 milyon varil azaltacağı öngörülüyor.
Küresel petrol talebinin 2030’da ise bir önceki yıla göre günlük 200 bin varil düşerek günlük 105,4 milyon varile gerileyeceği tahmin ediliyor.
Çin’in petrol talebi durağanlacaşak
Petrol tüketiminin büyümesinde önemli rol oynayan Çin’de talebin 2030’da 2023’e göre günlük 1,4 milyon varil artışla günlük 18 milyon varile ulaşacağı ve durağanlaşacağı hesaplanıyor.
Çin’de talebin 2023-2025 döneminde günlük 850 bin varil, 2025-2030 döneminde ise günlük 570 bin varil artacağı tahmin ediliyor.
Öte yandan, ABD ve diğer üreticilerin önderliğinde dünya petrol üretim kapasitesinin artacağı öngörülüyor.
2023-2030 yıllarında dünyada toplam üretim kapasitesinin günlük 6 milyon varil artarak günlük 113,8 milyon varile ulaşacağı tahmin ediliyor.