Küresel pay piyasaları bu hafta ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell’ın Jackson Hole Ekonomi Politikaları Sempozyumu’nda yapacağı konuşmaya odaklanırken, yatırımcılar varlık alımlarının ne zaman azaltılmaya başlanacağına ilişkin ipucu aradı.
Powell’ın konuşmasından önce birçok Fed yetkilisi varlık alımlarının azaltılmasına ilişkin görüşlerini açıklarken, bu görüşlerin çoğunlukla şahin olması ve gelecek yıl için enflasyonda gerileme olmaması durumunda faiz artırımına gidilebileceğine ilişkin mesajları da barındırmaları dikkati çekti.
Bununla birlikte, açıklama yapan Fed yetkililerinin çoğunluğunun varlık alımlarının azaltılmasına en yakın sürede başlanılması gerektiğini dile getirirken Powell, konuya ilişkin açıklamasında bu yıl varlık alımlarının hızını düşürmeye başlamak için uygun olabileceği görüşünde olduğunu ifade etti.
Powell’ın, varlık alımlarını azaltmanın zamanlaması ve hızının, faiz oranlarındaki artışın zamanlamasına ilişkin doğrudan bir sinyal amacı taşımayacağını bildirmesi ve varlık alımlarının azaltılmasıyla ilgili kesin bir tarih vermemesi pay piyasalarında risk iştahını artıran olgular olarak öne çıktı.
Bu gelişmelerle, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi cuma gününü kayıpla kapatsa da haftalık bazda yükselerek, yüzde 1,3070 seviyesine çıktı.
Emtia fiyatları bu hafta yara sardı
Powell’ın konuşması öncesinde emtia fiyatları alış ağırlıklı bir seyir izlerken, dolar endeksindeki gerileme, Çin’de yeni tip koronavirüs (Kovid-19) kısıtlamalarının ardından ekonominin normale dönmeye başlaması ve tedarik zincirinde oluşabilecek aksamalara karşın artan emtia talebi söz konusu yükselişlerde başrol oynadı.
Hafta boyunca 1.780-1.800 dolar aralığında hareket eden altının ons fiyatı, Powell’ın konuşmasının ardından analistlerin önemli direnç olarak kaydettiği 1.810 doların üzerine çıktı. Altının onsu haftayı yüzde 2 artışla 1.817 dolardan tamamladı.
Bakırın libresi bu gelişmelerle geçen haftaki sert düşüşü kısmen telafi ederek, yüzde 4,26 değer kazancıyla 4,26 dolara yükseldi.
Kovid-19 salgınında Delta varyantının ekonomik toparlanmayı olumsuz etkileyebileceği endişesi hala piyasalarda bir risk unsuru olmaya devam etse de Çin’de ekonominin normale dönmeye başladığına ilişkin haber akışı ve Meksika körfezindeki petrol üretim alanlarının kasırga endişesiyle boşaltılması petrol fiyatlarını destekledi.
Brent petrolün varil fiyatı Haziran 2020’den bu yana en güçlü haftalık yükselişini kaydederek, yüzde 10,6 ve 6,6 dolar değer kazancıyla 71,59 dolara çıktı.
ABD’de gözler istihdam verilerine çevrildi
ABD’de Powell’ın Jackson Hole Ekonomi Politikaları Sempozyumu’nda yaptığı konuşma haricinde, ikinci çeyrek büyüme verileri yatırımcıların odağında bulunurken, gelecek hafta gözler iş gücü piyasası verilerine çevrildi.
ABD’de varlık alımlarının ne zaman azaltılmaya başlanacağına ilişkin sözle yönlendirmenin ardından, gözler tekrar iş gücü piyasaları ve enflasyon tarafına çevrildi.
Fed yetkilileri enflasyonun bu seviyelerde kalıcı olma sinyalleri vermesi halinde gerekli önlemleri almaktan çekinmeyeceklerini ifade ederken, başta Powell olmak üzere, neredeyse bütün Fed yetkilileri ultra düşük faiz seviyelerinin uygulamada kalmaya devam etmesini özellikle iş gücü piyasasının hala Kovid-19 salgını öncesi seviyelerin çok altında kalmasıyla ilişkilendiriyor.
Bu nedenle, iş gücü piyasasına ilişkin veri akışı para politikasının geleceğinde merkezi bir konumda yer alırken, veri akışında beklentilerin dışındaki gerçekleşmelerin ise küresel pay piyasalarında oynaklığı artırma ihtimali bulunuyor.
Öte yandan, hafta içinde ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), Kovid-19’a karşı Pfizer-BioNTech aşısına 16 yaş ve üstü için tam onay verdiğini duyurdu.
Bu hafta ABD’de açıklanan makroekonomik verilerde, Gayri Safi Yurt içi Hasıla (GSYH) yılın ikinci çeyreğinde yüzde 6,6 artışla beklentilere paralel gerçekleşirken, dayanıklı mal siparişleri yüzde 0,1 azalışla öngörülerden az geriledi.
Bu gelişmelerle, S&P 500 endeksi yüzde 1,52 ve Nasdaq endeksi yüzde 2,82 yükselişle haftalık kapanış rekoru kırarken, Dow Jones endeksi yüzde 0,96 değer kazandı.
30 Ağustos ile başlayan haftanın veri takviminde, çarşamba ADP istihdam raporu ve imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), perşembe dış ticaret dengesi ve cuma tarım dışı istihdam ile hizmet sektörü PMI verileri takip edilecek.
Avrupa borsaları sınırlı da olsa yükselmeyi başardı
Avrupa borsalarında Powell’ın konuşması öncesinde yatırımcıların temkinli davrandıkları görülürken, Powell’ın açıklamalarının risk iştahını artırmasıyla Avrupa borsaları sınırlı da olsa değer kazandı.
Bu hafta açıklanan Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) toplantı tutanaklarına göre, üyeler faiz oranlarına ilişkin sözle yönlendirmeyi tartıştı.
Buna göre üyeler, varlık alım programlarının mevcut konjonktürde devam etmesini istediği ve faiz oranlarına ilişkin sözle yönlendirme dahil bankanın yeni stratejisinin uygulanması konusunda çok yoğun bir tartışma yaşadıkları ortaya çıktı.
Tutanaklarda, üyelerin, fiyat artışları ve enflasyonu yakından takip ettikleri ve yeni sözle yönlendirmenin, ECB’yi kredibilitesini zedeleyebilecek uzun politika taahhüdüne zorlamasından endişe duydukları görüldü.
Bununla birlikte, ECB yönetim kurulu üyesi Philip R. Lane, hafta içi yaptığı açıklamada, Pandemi Acil Varlık Alımı Programı (PEPP) programının sonlandırılması için tartışmaların sonbaharda yapılması gerektiğini aktarırken, programı sonlandırmanın olumsuz sonuçları olmayacağını çünkü halihazırda devam eden diğer programların gerekli desteği sağlamaya devam edeceğini bildirdi.
Bu hafta açıklanan makroekonomik verilerde ise bölge genelinde öncü imalat sanayi PMI verileri İngiltere hariç gerilerken, Almanya ekonomisi ikinci çeyrekte yüzde 9,4 büyüyerek beklentileri geride bıraktı.
Zayıflayan dolar karşısında yükselen avro/dolar paritesi ise haftayı yüzde 0,8 değer kazancıyla 1,1795’ten tamamladı.
Bu gelişmelerle, haftalık bazda Almanya’da DAX endeksi yüzde 0,28, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,85, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,84 ve İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 0,34 değer kazandı.
Gelecek hafta, çarşamba bölge genelinde imalat sanayi PMI ile Avro Bölgesi’nde işsizlik, perşembe Avro Bölgesi’nde Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ve cuma bölge genelinde hizmet sektörü PMI verileri takip edilecek. İngiltere’de piyasalar pazartesi günü tatil nedeniyle kapalı olacak.
Asya piyasası, küresel piyasalardan pozitif ayrıştı
Asya borsalarında da küresel pay piyasalarına paralel Powell’ın konuşması yatırımcıların odağında bulunsa da özellikle Çin tarafındaki gelişmeler pay piyasalarını desteklerken, Kovid-19 salgınında Delta varyantı hala bölgede risk unsuru olmaya devam ediyor.
Bu hafta Çin Merkez Bankası’ndan (PBoC) yapılan açıklamalarda gerektiği takdirde borçlanma faizlerinin aşağı çekilebileceğini ve düzenli kredi büyümesinin desteklenmeye devam edileceğini belirtmesi Asya’da risk iştahını artıran en önemli unsur olarak öne çıktı.
Bununla beraber, Çin hükümetinin destekleyici mali politikalara ilişkin olumlu tutumu ve kısıtlamaların sonuç vermesiyle Çin’de normale dönmeye başlayan hayat, pay piyasalarını destekleyen diğer etkenler oldu.
Japonya, Kovid-19 salgını nedeniyle 8 bölgeyi daha OHAL kapsamına alması ise Japon pay piyasalarında yukarı yönlü hareketi kısmen de olsa törpüledi.
Bununla beraber, Güney Kore Merkez Bankası politika faizini 25 baz puan artırarak, yüzde 0,75’e çıkardı.
Bu gelişmelerle, Şanghay bileşik endeksi haftalık bazda yüzde 2,77, Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 2,32, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 2,25 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 2,39 değer kazandı.
30 Ağustos ile başlayan haftanın veri takviminde, pazartesi Japonya’da perakende satışlar, salı işsizlik oranı ve sanayi üretimi, çarşamba Çin’de imalat sanayi PMI, cuma hizmet sektörü PMI verileri takip edilecek.
Yurt içinde gözler GSYH ve TÜFE verilerinde
Yurt içinde bu hafta Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi küresel pay piyasalarına paralel sınırlı da olsa alış ağırlıklı bir seyir izleyerek, 1.440 desteğinin üzerinde kalmayı başarırken, haftaya gözler GSYH ve TÜFE verilerine çevrildi.
AA Finans’ın beklenti anketlerine katılan ekonomistler, 2. çeyrekte GSYH’nin yüzde 21,8 büyümesini beklerken, ağustos ayında TÜFE’nin yüzde 0,72 artacağını öngörüyor.
Analistler, BIST 100 endeksinde 1.440 seviyesinin teknik açıdan önemli destek olduğunu aktararak, endeksin bu seviye üzerinde tutunmayı başardığını, bu durumun da yukarı yönlü trend açısından önem arz ettiğini bildirdi. BIST 100 endeksi haftayı yüzde 0,94 artışla 1.458,23 puandan tamamladı.
Doların birçok para birimine karşı değer kaybettiği haftada dolar/TL, haftalık bazda yüzde 2,46 değer kaybıyla 8,3546’ya geriledi.
Gelecek hafta yurt içinde, salı dış ticaret dengesi, çarşamba büyüme ve imalat sanayi PMI ve cuma günü TÜFE ve ÜFE verileri takip edilecek. Piyasalar pazartesi günü 30 Ağustos Zafer Bayramı sebebiyle kapalı olacak.