Küresel piyasalarda, dün merkez bankalarının “şahin” politika adımlarının devam etmesi ve artan resesyon endişeleriyle satıcılı seyir sürerken, bugün ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell’ın konuşmasının yanı sıra ABD ve Avrupa’da açıklanacak hizmet sektörü ve imalat sanayi Satınalma Yöneticileri (PMI) verileri izlenecek.
Küresel çapta enflasyonist baskıların artacağı beklentileriyle merkez bankalarının agresif faiz artırımları devam ederken, Fed’in ardından dün İngiltere, Norveç, İsviçre, Tayvan, Güney Afrika, Endonezya ve Filipinler merkez bankaları da politika faizinde artırıma gitti.
Japonya Merkez Bankası (BoJ) ise emsallerinin aksine ultra gevşek para politikasını değiştirmeyerek dünya genelinde negatif faiz uygulayan tek merkez bankası konumuna geldi.
Agresif faiz artırım sürecinin devam etmesi, resesyon kaygılarının derinleşmesini beraberinde getirirken, gelişmiş ülke tahvil piyasalarında satışlar hızlandı.
Bu gelişmelerle dün New York borsasında satıcılı seyir sürdü ve Dow Jones endeksi yüzde 0,35, S&P 500 endeksi yüzde 0,84 ve Nasdaq endeksi yüzde 1,37 değer kaybetti. ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 3,72’yle Şubat 2011’den bu yana en yüksek seviyeyi gördü. Dolar endeksi 111,8’le son 20 yılın zirvesini test ettikten sonra 111,4’te dengelendi. ABD’de endeks vadeli kontratlar yeni güne de düşüşle başladı.
Avrupa tarafında dün İngiltere Merkez Bankası (BoE), politika faizini 50 baz puan artırarak yüzde 2,25 ile son 14 yılın en yüksek seviyesine çıkardı. Arka arkaya 7. kez faiz artırımına giden Banka’nın kararının ardından sterlin/dolar paritesi 1,1212’yle 37 yılın en düşük seviyesini gördü. İsviçre Merkez Bankası da dün politika faizini 75 baz puan artırarak 8 yıldır süren negatif faiz dönemine son verirken, İsviçre frangı, dolar karşısında yüzde 1’in üzerinde değer kaybetti. Aynı gün faiz kararını açıklayan Norveç Merkez Bankası da politika faizini beklentiler doğrultusunda 50 baz puan artırarak yüzde 2,25’e yükseltti.
Kararlar sonrası 10 yıllık tahvil faizi İngiltere’de 14 yılın zirvesini görürken, İsviçre’de 3 ayın en yüksek seviyesine çıktı. Almanya’nın 10 yıllık tahvil faizi de Eylül 2013’ten sonra ilk kez yüzde 2’yi test etti.
Bu gelişmeler sonrası para piyasalarında, Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) ekim ayı toplantısında politika faizini 75 baz puan artıracağı ve yıl sonunda yüzde 3’ün üzerine çıkaracağı beklentileri fiyatlanmaya başladı.
Avrupa’da yüksek faiz döneminin gelecekte devam edeceğine ilişkin beklentiler, halihazırda enerji kriziyle mücadele edilen ve enflasyonist baskıların sürdüğü bölgede resesyon endişelerini artırdı. Söz konusu endişelerle Stoxx 600 endeksi dün Şubat 2021’den bu yana en düşük seviyeyi görürken, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 1,84 ve Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 1,87 azalışla 2,5 ayın en kötü kapanışını gerçekleştirdi. İngiltere’de FTSE 100 endeksi de yüzde 1,08 değer kaybıyla 20 günün en düşük seviyesinden kapandı. Avro/dolar paritesi dün 0,9809 ile Ekim 2002’den bu yana en düşük seviyeye gerilemesinin ardından bugün 0,9830’da dengelenirken, Avrupa’da endeks vadeli kontratlar yeni güne de düşüşle başladı.
Asya’da dün BoJ, yüzde eksi 0,1 düzeyinde bulunan faiz oranı ve ultra gevşek para politikasında değişikliğe gitmedi. BoJ Başkanı Haruhiko Kuroda’nın toplantı sonrası yaptığı açıklamada faiz oranlarını yükseltmeyi şimdilik değerlendirmediklerini, güçlü parasal gevşemeye kararlı bir şekilde devam edeceklerini vurgulaması ile dolar/yen paritesi hızla gerileyerek 146 ile son 24 yılın en düşük seviyesine indi. Bu gelişme sonrası ülkede Haziran 1998’den sonra ilk kez döviz piyasasına müdahale geldi.
Dolar/yen paritesi dünkü müdahale sonrası yüzde 4’e yakın geriledi ve 142 seviyelerinde dengelendi.
Bu gelişmelerle kapanışa yakın Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,6 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 1,7 değer kaybetti. Japonya’da ise resmi tatil nedeniyle piyasalarda işlem gerçekleştirilmedi.
Yurt içinde ise dün Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) politika faizini 100 baz puan indirerek yüzde 12’ye çekerken, karara metninde küresel büyümeye yönelik belirsizliklerin ve jeopolitik risklerin arttığı bir dönemde finansal koşulların destekleyici olmasının önemine işaret edildi.
Küresel çapta azalan risk iştahına karşın alıcılı bir seyir izlenen Borsa İstanbul’da, BIST 100 endeksi dünya genelinden pozitif ayrışarak günü yüzde 1,53 artışla 3.295,27 puandan tamamladı. Dolar/TL, dün 18,4032 ile zirvesini görmesinin ardından bugün bankalararası piyasanın açılışında 18,3520’den işlem görüyor.
Analistler, merkez bankalarının artan enflasyonist baskılar karşısında agresif faiz artırımlarına devam edeceği beklentileri ile resesyon endişelerinin derinleştiğini belirterek, bu durumun piyasalarda risk iştahının düşük seyretmesine neden olduğunu söyledi.
Bugün Fed Başkanı Powell’ın açılış konuşmasını yapacağı ve “Salgın sonrası ekonomiye geçiş” temasıyla düzenlenecek “Fed Listens” etkinliğinin takip edileceğini aktaran analistler, veri gündeminde ise ABD ve Avrupa’da açıklanacak imalat sanayi ve hizmet sektörü PMI verilerinin izleneceğini bildirdi.
Analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 3.200 puanın destek, 3.300 ve 3.370 seviyelerinin direnç konumunda bulunduğunu ifade etti.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
10.00 Türkiye, eylül ayı finansal hizmetler güven endeksi
10.30 Almanya, eylül ayı hizmet sektörü ve imalat sanayi PMI
11.00 Avro Bölgesi, eylül ayı hizmet sektörü ve imalat sanayi PMI
11.30 İngiltere, eylül ayı hizmet sektörü ve imalat sanayi PMI
16.45 ABD, eylül ayı hizmet sektörü ve imalat sanayi PMI
21.00 ABD, Fed Başkanı Powell’ın konuşması