Lübnan’ın tüm geleneksel yemeklerinde bolca kullanılan zeytinyağı, mutfakların “olmazsa olmazlarından” biri.
Açık kaynaklara göre Lübnan’da 13 milyon 500 bin zeytin ağacı bulunuyor. Ülkede yıllık zeytin üretimi 100 bin ile 200 bin ton arasında. Hasadı yapılan zeytinin yaklaşık yüzde 30’u sofralık olarak tüketilirken, yüzde 70’i sıkılarak zeytinyağına dönüştürülüyor.
Sofralardan eksik olmayan zeytinyağı üretimi de 15 bin ile 25 bin ton arasında ve bunun ortalama 5 bin tonu ihraç ediliyor.
Lübnan’da 2019’dan beri devam eden ekonomik kriz nedeniyle maaşlarda yaşanan ciddi düşüş, farklı geçim kapılarına ve tarıma yönelimi artırdı.
Fiyatının yüksek olması ve piyasanın yoğun talebinden dolayı zeytin ve zeytinyağı Lübnanlılar için oldukça kârlı bir iş. Zeytin özellikle ekonomik açıdan zor bir süreçten geçen bazı çiftçilerin neredeyse tek geçim kaynağını oluşturuyor.
“İlk defa bu kadar talep var”
Lübnan’ın güneyi verimli zeytin ağaçlarıyla meşhur. En çok zeytin hasadı yapılan yerler arasında bu bölgeler başı çekiyor.
AA muhabirine konuşan, bu bölgede bir zeytin değirmeni bulunan Joseph Faris, “Bu yılki hasat oldukça iyi, uzun yıllardan sonra ilk defa bu kadar talep var. Çiftçiler zeytini sıkmak için sırada bekliyor.” dedi.
Önceki yıllara göre rekoltenin hayli yüksek olduğunu ve hasadın bereketli başladığını belirten Faris, bazı çiftçilerin zeytinlerin daha da irileşmesi için sonbahar yağmurunu beklediğini söyledi.
Faris, devlet elektriği olmadığı için değirmen masraflarının da eskiye kıyasla arttığını aktardı. Jeneratör yardımıyla değirmeni çalıştırdıklarını belirten Lübnanlı işletmeci, bu yüzden her 16 litrelik zeytin sıkımı için çiftçilerden 10 dolar ücret aldıklarını kaydetti.
Zeytinin böylesi zor bir ekonomik süreçte çok kârlı bir iş olduğunu, zeytinyağından sonra geriye kalan küspenin de hayvan yemi olarak kullanıldığını söyleyen Faris, “Bazı aileler küspeyi ısınmak için yakacak olarak da kullanıyor.” dedi.
“Maliyet 10 kat arttı”
Güney vilayetine bağlı Sur kentinin Lebaa köyündeki çiftçiler, önceki yıllara göre bu yılki zeytin hasadının bereketli geçmesinden oldukça memnun.
Çiftçi Can Kazya da bu sene verimin beklentinin üzerinde gerçekleşeceğini belirtti.
Ancak rekoltenin yüksek olmasına rağmen giderlerin de arttığını dile getiren Kazya, “İşçilerin maliyeti 10 kat arttı. Bunun yanında gübre ve ilaçlama masrafları da yükseldi. İşçi yevmiyesi, zamanla 50 binden 500 bin Lübnan lirasına (12.5 dolar) yükseldi. Bundan dolayı zeytinin kilosu da 10 binden 100 bin Lübnan lirasına (2.5 dolar) çıktı.” diye konuştu.