Fransa’da solcu ittifakın galip geldiği seçimlerin ardından ittifakın ortak adayını başbakan atamayı reddederek, merkez sağdan eski Dışişleri Bakanı Michel Barnier’yi başbakan seçen Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’a, yeni hükümetin Ulusal Meclis’ten güvenoyu alması için “sırtını aşırı sağa yasladığı” eleştirisi getirildi.
- Fransa’da Macron’un azledilmesine ilişkin 186 binden fazla imza toplandı
- Fransa Cumhurbaşkanı Macron, eski Dışişleri Bakanı Michel Barnier’yi başbakan atadı
- Fransa’da solcu ittifaktan Macron’a, “ülkeyi kendi inşa ettiği çıkmaza sürüklüyor” suçlaması
Fransa’da erken genel seçimlerin üzerinden 2 ay geçmesinin ardından uzun hükümet kurma müzakereleri sonunda Macron, seçimin galibi solcu Yeni Halk Cephesi (NFP) yerine, hükümet kurma görevini Ulusal Meclis’te yalnızca 47 sandalyesi bulunan merkez sağdaki Cumhuriyetçiler (LR) Partisinden eski Dışişleri Bakanı Michel Barnier’ye verdi.
Barnier’yi başbakanlık koltuğuna seçen Macron, hem Ulusal Meclis’in en büyük grubu olan NFP’nin adayını atamadığı, hem de yeni hükümetin ayakta kalması için aşırı sağcı Marine Le Pen’in Ulusal Birlik (RN) partisi ile “taktiksel” işbirliğine gittiği gerekçesiyle eleştiri oklarının hedefi oldu.
Macron’un sol ittifak yerine Barnier liderliğinde sağın desteğini alacak bir hükümet kurma girişimine Le Monde gazetesi “Başbakan Ulusal Birlik (RN) gözetiminde” ifadeleri ile yer verirken solcu Liberation gazetesi Barnier’nin fotoğrafını ilk sayfaya koyarak “Marine Le Pen tarafından onaylandı” damgasını kullandı.
Barnier hükümetinin geleceği aşırı sağcı Le Pen’in elinde
Fransa’da seçimin galibi solcu NFP ittifakı, kendi adaylarını başbakan atamayı reddeden Macron’u “seçim sonuçlarını çalmak” ve “demokratik darbe” yapmakla eleştirerek Barnier hükümetine güvenoyu vermeyeceğini bildirdi.
Bu durum, yeni hükümetin Ulusal Meclis’in 3’üncü büyük siyasi grubu olan RN’nin desteği olmadan güven oylamasından sağ çıkamayacağını gösterdi.
Barnier’ye destek vermesi beklenen Macron ittifakındaki merkez partilerin ve LR’nin Ulusal Meclis’te toplam 213 sandalyesi bulunuyor. Bağlantılılarla birlikte 193 milletvekili olan sol ittifakın güvensizlik oyu vermesi halinde, 213 milletvekili ile salt çoğunluk olan 289’un gerisinde kalan Barnier hükümetinin ayakta kalması için aşırı sağcı RN’nin destek vermesi ya da olası bir gensoru önergesinde çekimser kalması gerekiyor.
Hükümet kurma müzakerelerinde adı başbakanlık koltuğu için geçen bir diğer isim de merkez sağda cumhuriyetçi gelenekten Hauts-de-France bölgesi başkanı Xavier Bertrand oldu. Ancak aşırı sağcı RN, siyasi politikaları ve aşırı sağcılara yönelik söylemleri nedeniyle bu ismi veto edeceğini bildirdi.
Öte yandan Barnier için peşinen “hayır” demeyen RN liderleri, yeni başbakanın “RN milletvekillerine saygılı olma” şartını sağladığını belirterek, hükümet programına göre kendisine destek sinyali verdi.
Bu durum, ulusal basında Macron’un “aşırı sağın onayını” alan bir başbakan atadığı yorumlarını beraberinde getirdi. Aşırı sağın yükselişini önlemek için meclisi feshederek erken genel seçime giden Macron, iktidarı elinde tutmak için “sırtını aşırı sağa yasladığı” gerekçesiyle eleştirildi.
Yeni hükümetin kurulması için süre kısıtlaması yok
Fransa’da solcu ittifakın en fazla sandalyeyi elde ettiği ancak hiçbir parti ya da ittifakın salt çoğunluğa ulaşamadığı seçim sonuçlarının ardından “çoğunluğu sağlayacak” yeni bir başbakanın atanması 2 ayı bulurken, hükümette yer alacak isimlerin belirlenmesinin de zaman alacağı tahmin ediliyor.
Fransa Anayasasının 8’inci maddesi Cumhurbaşkanı Macron’a, “Başbakanın tavsiyesi doğrultusunda” yeni kabine üyelerini atama yetkisi veriyor. Yürütmenin iki erki olan cumhurbaşkanı ve başbakan arasındaki uzlaşı neticesinde oluşacak yeni hükümet için bir zaman kısıtlaması bulunmuyor.
Ancak seçimlerin oluşturduğu 3 ana siyasi kanadın yer aldığı 11 gruplu parçalı meclis tablosu, hükümette yer alacak üyelerin güvenoyu engeline takılmayacak isimler olmasını zorunlu kılıyor.
Başbakan Barnier’nin bugünden itibaren yeni kabineyi oluşturmak için Macron ittifakından ve kendi partisinden isimler başta olmak siyasi liderlerle görüşmesi bekleniyor.
Yeni hükümet oluşana kadar eski Başbakan Gabrile Attal hükümetindeki bakanlar idari işleri yürütmeye devam edecek.
Fransa’daki seçim ve başbakan atama süreci
Macron, aşırı sağın Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerindeki galibiyetinin ardından meclisi feshederek 30 Haziran ve 7 Temmuz’da genel seçime gitmişti.
Solcu NFP’nin en fazla milletvekili çıkardığı seçimlerde hiçbir parti ya da ittifak salt çoğunluk olan 289 milletvekiline ulaşamamış ve seçimler Fransa tarihinin en parçalı meclis tablosunu ortaya çıkarmıştı.
Macron, ülkesinin ev sahipliği yaptığı 2024 Paris Olimpiyatları boyunca yeni bir başbakan atamayacağını bildirmiş ve istifasını sunan Gabriel Attal hükümetinin bir süre daha görevde kalmasını istemişti.
Olimpiyat Oyunları boyunca askıya aldığı müzakereleri 23 Ağustos’ta başlatan Macron, seçimin galibi solcu ittifakın ortak başbakan adayı Lucie Castets’i atamayı reddetmiş ve müzakereleri sürdüreceğini bildirmişti. Macron, Michel Barnier’yi başbakan olarak atamıştı.
Fransa’da erken genel seçimlerin ardından Ulusal Meclis’in en büyük siyasi grubunu 193 milletvekili ile NFP ve bağlantılılar oluştururken onu 166 milletvekili ile Macron’un iktidar koalisyonu ve 142 milletvekili ile aşırı sağcı RN ve ortakları izliyor.
Fransa Anayasası’na göre, cumhurbaşkanının istediği kişiyi başbakan atama yetkisi bulunuyor ancak siyasi geleneklere göre başbakan en fazla oy alan parti ya da ittifaktan seçiliyor.