Emmanuel Macron’un, Batı Sahra sorununda Fas yanlısı bir siyasi çizgi benimsemesi, Fas’ın komşusu ve Fransa’nın eski sömürgesi Cezayir ile ilişkilerde de yeni bir gerginliğe yol açarken, Fransız muhalifler hükümetin bu adımını uluslararası hukuka aykırı buldu.
Fransa Komünist Partisi (PCF) Genel Sekreteri Fabien Roussel, X hesabından yaptığı paylaşımda, “Emmanuel Macron, Birleşmiş Milletler (BM) kararları ve Sahra halkının hakları konusunda Fransa’nın tarihi ve dengeli tutumuna ihanet etti.” ifadesini kullandı.
Roussel, Batı Sahra sorununda Fas lehine yaklaşım değişikliğine giden Macron’u “diplomatik kriz çıkarmakla” suçladı.
Fransız Yeşiller Partisi (EELV) Başkanı Marine Tondelier de Batı Sahra meselesine yaklaşımı nedeniyle Macron’a sert çıktı.
Tondelier, X hesabından yaptığı paylaşımda, “Macron’un uluslararası fiyaskosu sürüyor. Yazın ortasında diplomatik kriz çıkardı.” ifadelerini kullanarak, Fransa Cumhurbaşkanı’nı ülkenin “uluslararası hukuka ve halkların kendi geleceklerini tayin hakkına dayalı tarihi tutumuna” ihanet etmekle itham etti.
Tondelier, Macron’u işaret ederek, “Ulusal Meclis’te çoğunluğu ve bir hükümeti olmayan tek adamın” aldığı bu kararı “tarihi bir hata” olarak niteledi.
Meclisin en büyük sol partisi Boyun Eğmeyen Fransa (LFI) milletvekili Hadrien Clouet ise paylaşımında “Macron, seçimleri kaybedince Batı Sahra’nın Faslaşmasını tanıyor. Paris Olimpiyatları’nda alınan bu hızlı ve uluslararası hukuka aykırı kararın tartışmasız bir hata olduğunu düşünüyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Sağcılardan, Macron’un Batı Sahra yaklaşımına destek
Sağcı Cumhuriyetçiler Partisinden (LR) Senato Başkanı Gerard Larcher, yaptığı açıklamada, Fransa’nın Batı Sahra sorunundaki yaklaşım değişikliğini “kilit” olarak niteledi.
Larcher, Macron’un kararına destek vererek “Gerçekleri hesaba katma ve kısır bir belirsizlikten çıkma zamanıydı.” dedi.
Aşırı sağcı Ulusal Birlik Partisi (RN) Meclis Grup Başkanvekili Marine Le Pen de X paylaşımından, Fransa’nın “Fas’ın ayrılmaz bir parçası olan Batı Sahra’nın güvenliği ve istikrarına onlarca yıldır gösterdiği bağlılığı tanımakta çok geç kaldığı” yorumunu yaptı.
RN ile seçimlerde ittifak yapan ve Cumhuriyetçilerin eski lideri Eric Ciotti ise paylaşımında, “Fas’ın Batı Sahra üstündeki egemenliğinin tarihi savunucularından” biri olarak, Macron’un kararından memnuniyet duyduğunu açıkladı.
Macron’un Batı Sahra yaklaşımı Cezayir ile ilişkileri gerdi
Macron’un Batı Sahra sorununda Fas egemenliğinde bir çözüm planına destek verdiğini bildirmesi, Batı Sahra’da bağımsızlık yanlısı Polisario Cephesine destek veren Cezayir ile ilişkilerde yeni bir gerginlik yarattı.
Cezayir, Fransa’nın Batı Sahra’da Fas yayılmacılığını destekleyen bir siyasi çizgi benimseyerek uluslararası hukuka aykırı hareket ettiğini bildirdi.
Cezayir Dışişleri Bakanlığından konuya ilişkin yapılan açıklamada, “yeni ve eski sömürgeci güçler” olarak nitelenen Fas ve Fransa’nın yakınlaşmasına tepki gösterildi.
Açıklamada, “Fransa’nın desteğiyle Fas hangi zorluğu dayatmaya çalışırsa çalışsın, Sahra halkının inatla kendi haklarını savunmayı sürdüreceğini” vurgulandı.
Cezayir Paris Büyükelçisini geri çekmişti
Cezayir dün Paris Büyükelçisi Said Musa’yı geri çekme kararı aldığını duyurmuştu.
Cezayir Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, Paris Büyükelçisini geri çekme kararının, Fransa hükümetinin tartışmalı Batı Sahra’yla ilgili tek çözüm olarak Fas egemenliğindeki özerklik planını tanıma adımına karşı alındığı bildirilmişti.
Açıklamada, böylece Cezayir’in Paris ile diplomatik ilişkileri maslahatgüzar düzeyinde yürüteceği belirtilmişti.
Macron, Batı Sahra’da Fas egemenliğinde bir çözüme destek veriyor
Macron, tahta çıkışının 25. yılı münasebetiyle Kral 6. Muhammed’e yazdığı mektupta Fransa’nın, Fas egemenliği altındaki özerklik planını, Batı Sahra sorununun çözümü için uygun çerçeve olarak gördüğünü belirtmişti.
Macron, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) daimi üyesi olarak Fransa’nın bu adımının, Fas’ın Batı Sahra üzerindeki egemenliğini destekleyen son derece önemli bir gelişme olarak nitelemişti.
Batı Sahra’nın bugününün ve geleceğinin Fas’ın egemenliğine bağlı olduğuna vurgu yapan Macron, Fransa’nın ulusal ve uluslararası düzeyde bu tutumla uyumlu hareket etme niyetinde olduğunu kaydetmişti.
Batı Sahra sorunu
Fas’ın 1975’te eski İspanyol sömürgesi Batı Sahra’yı topraklarına katmasının ardından Cezayir’in destek verdiği bağımsızlık yanlısı Polisario Cephesi ile Rabat yönetimi arasında başlayan gerginlik devam ediyor.
Fas, bölgenin kendi egemenliğinde kalması gerektiğini savunurken, Polisario Cephesi Batı Sahra’nın bağımsız devlet olduğunu ileri sürüyor.
Polisario Cephesi, 1991’de BM arabuluculuğunda varılan ateşkes anlaşmasına kadar Fas güvenlik güçlerine karşı silahlı mücadele yürütüyordu. Ateşkes anlaşmasından bu yana Batı Sahra’nın statüsüyle ilgili görüşmeler başarıya ulaşamadı.