Zondo, ülkenin en büyük kenti Johannesburg’un ünlü siyahi mahallelerinden Soweto’nun sakinlerinden biri.
Beyaz ırkçı apartheid rejimi döneminde “siyahi gettosu” olarak tasarlanmış Soweto’da doğup büyüyen kadın girişimci, evinin bahçesindeki tekstil atölyesinde kendi ürünlerini yapıyor.
Zondo, aynı zamanda Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) Güney Afrika Koordinatörlüğünün 17-21 Mayıs arasında düzenlediği “kapasite gelişim programının” en başarılı kursiyerlerinden.
Bu programdan edindiği bilgilerle ürünlerini daha geniş pazarlara açmaya hazırlanan Zondo, girişimcilik öyküsünü AA muhabirine anlattı.
Doğup büyüdüğü Soweto’ya duyduğu sevgiyi dile getiren Zondo, “Soweto benim evim, yurdum. Bizim sokağımız Vilekazi, iki Nobel ödüllü insana ev sahipliği yaptı. Biri liderimiz Mandela, diğeri ünlü insan hakları aktivisti Desmond Tutu. Nelson Mandela bizim komşumuzdu.” diye konuştu.
Zondo, mahallenin de yıllar içinde gelişip değişime uğradığını kaydederek turistlerin ilgi duyduğu merkezlerden biri olan Vilekazi Caddesi’nin restoran ve mağazalarla dolduğunu, bunun Soweto’nun kalkınması açısından son derece önemli olduğunu anlattı.
Zondo, elbise dikmeyi, gençliğinde ailesinin geçimine katkıda bulunmak için çalıştığı tekstil tezgahlarında öğrendiğini belirterek şunları kaydetti:
“Yıllarca para biriktirip aldığım ilk makinem yerli malı basit bir şeydi, bozulup dururdu. O zamanlar sadece aile üyeleri ve yakın çevreme dikerdim. Müşterilerim çoğalmaya başlayınca artık sanayi tip bir makine almam icap etti ancak bu makineler çok pahalıydı.”
Yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) işlerini olumsuz etkilediğine işaret eden kadın girişimci, “Tabii ki Kovid-19 nedeniyle insanlar kıyafete artık daha az para harcıyor.” dedi.
Zondo, salgının başlamasıyla elindeki fazla kumaşlardan maske dikmeye başladığını, hatta bunun için yeni bir makine aldığını söyledi.
“TİKA kapasitemizi geliştirebileceğimizi öğretti”
TİKA’nın organize ettiği kapasite geliştirme eğitiminin kendisi için çok değerli olduğunu belirten Zondo,”TİKA bizlere kapasitelerimizi geliştirebileceğimizi öğretti. Ne istediğimi ve dahası ne olmak istediğimi anlamama yardımcı oldu.” dedi.
Zondo, bu programda, hukuksal süreçlerden finans yönetimine, sosyal medya kullanımından, fotoğrafçılığa birçok alanda kendini geliştirme fırsatı bulduğunu kaydetti.
Eğitimler sayesinde artık ürünlerini sosyal medyadan pazarlayıp çok daha geniş bir müşteri kitlesine ulaşabildiğini belirten Zondo, “Bütün bunlar benim için son derece değerli ve destekleyici bilgilerdi. Bu yüzden TİKA’ya çok müteşekkirim.” diye konuştu.