Birleşik Krallık ve İngiliz Milletler Topluluğu’na bağlı olduğundan Kraliçe 2. Elizabeth’i devlet başkanı olarak kabul eden Güney Pasifik ülkesi Yeni Zelanda, Maori yerli halkının bir liderinin kravat takmayı reddettiği için parlamentodan atılmasıyla karıştı.
Yerli halk Maorilerin Jacinda Ardern’in başbakanlığındaki İşçi Partisi hükümetinde 5 bakan ve çok sayıda üst düzey yetkiliyle temsil edildiği Yeni Zelanda’da, bir Maori milletvekilinin kravat protestosuyla sömürgecilik tartışması patlak verdi.
Kriz, Parlamento Başkanı Trevor Mallard’ın Maori Partisi Eşbaşkanı Rawiri Waititi’ye erkek milletvekillerinin soru sorabilmesi için kravat takması zorunluluğuna uymadığı gerekçesiyle genel kurulu terk etmesini emretmesiyle çıktı.
Olay tepki çekerken, Başbakan Ardern, kravatı ‘sömürgeci ilmiği’ diye niteleyen Waititi’yi savundu.
Milletvekillerinin kravat takmamasına bir itirazı olmadığını söyleyen kadın lider, “Hepimizi ilgilendiren bundan çok daha önemli sorunlar var” vurgusunu yaptı.
Salı günü kravat zorunluğuna sıkı sıkıya sahip çıkan Parlamento Başkanı Mallard, tepkiler üzerine, dün Waititi’nin kravatsız şekilde konuşmasına izin verdi.
Önceki gün iki kez sorusunu yarıda kestiği ve kravat takmazsa salonu terk etmek zorunda olduğunu bildirdiği Maori liderinin bu kez sözünü bölmeyen Mallard, ardından kravat takma zorunluluğunu kesin şekilde kaldırmayı gündeme alacaklarını duyurdu.
Parlamento Başkanı, Daimi Talimatlar Komisyonu ile görüşmesinin ardından, kravat takmayı tercihe bağlı yapmaya karar verdiğini açıkladı.
Mallard, “Komisyon’un yürüttüğü tartışma ve kararın rehberliğinde, artık kravatlar uygun iş kıyafetinin ayrılmaz parçası olarak şart koşulmayacak” diyerek ekledi:
“Bunun daha fazla dikkate alınmaya değer önemli bir konu olduğunu düşünenleri tasdik ediyorum.”
Yüzünün tamamı geleneksel Maori dövmesiyle kaplı olan, başından siyah kovboy şapkasını çıkarmayan, boynuna kravat yerine amfibik şekilli bir taş takan takım elbise içindeki Waititi, dün salondan çıkmak zorunda bırakılmasına tepki göstermişti.
New Zealand Maori leader Rawiri Waititi ejected from parliament for not wearing a necktie said that enforcing a Western dress code was an attempt to suppress indigenous culture https://t.co/x8DI6UnMyU pic.twitter.com/u1w9jkqauS
– Reuters (@Reuters) February 10, 2021
Parlamento başkanının kendisine muamelesini ‘vicdansızlık’ diye niteleyen Maori siyasetçi, şunları söylemişti:
“Bu, kravat değil, kültürel kimlik meselesi. Kravat tartışması, daha hala ülkede ırklar arası ilişkilerin düzelmesi ihtiyacının bulunduğunu gösteriyor. Bu yapılan, yerli halkların haklarının ihlal edilmesidir. Bizim böyle bir mekanda kültürel kimliğimizi ifade etme hakkımızın bulunması gerekmektedir.”
Geçen yılın sonundaki benzer bir tartışmada da kravat takmazsa salondan atılacağı bildirilen Waititi, geçen yıl ilk kez milletvekili seçilmesinin ardından parlamentoya ilk hitabında Britanyalı sömürgeciler tarafından yanlış yere cinayetle suçlanarak idam edilen bir atasının hikayesini anlattıktan sonra kravatını çıkararak şöyle demişti:
“Kendimi atalarımın hazineleriyle süsleyeceğim ve boynumdan sömürgeci ilmiğini kaldırıp şarkımı söyleyeceğim.”