Afrika dışında nadir görülen Maymun çiçeği virüsü (Monkeypox), her geçen gün daha fazla ülkeye yayılarak dünyanın ana gündemi haline geldi.
- 10 soruda ‘maymun çiçeği’ hastalığı
- Maymun çiçeğinin bulaşması kapanmayı gerektirmiyor
- Çiçek hastalığında kullanılan aşı ve ilaçlar “maymun çiçeği” için de kullanılabiliyor
- AB’de 8 ülkede 85 maymun çiçeği vakası tespit edildi
Batı ve Orta Afrika ülkelerinde viral bir enfeksiyon olarak tanımlanan Maymun çiçeği virüsüne yakalananların sayısının Avrupa, ABD ve Avustralya’da 100’ü aştığı belirtiliyor.
Endemik bir virüsün neden olduğu nadir hastalıklardan biri olarak bilinen Maymun çiçeği, Kongo ve Batı Afrika türü olmak üzere ikiye ayrılıyor.
Virüsün Kongo türünün yüzde 10’a kadar ölüm riski bulunurken Batı Afrika türünün her 2 vakadan birinde yüzde 1 ölüm oranına sahip olduğu biliniyor.
Hastalığın en yaygın semptomlarının yüksek ateş, sırt-kas ağrısı ve öncelikle yüzde başlayıp daha sonra vücudun diğer bölgelerine yayılan döküntüler olduğu belirtiliyor.
Yakın temas yoluyla bulaştığı tahmin edilen enfeksiyonun 14 ila 21 gün sürdüğü ifade ediliyor.
Dünya Sağlık Örgütüne (DSÖ) 12 ülkeden bildirilen 92 civarında vakanın doğrulandığı, 50 vakanın ise araştırıldığı iletildi.
Uzun aradan sonra virüs ilk kez İngiltere’de görüldü
Kemirgen hayvanlardan ya da diğer hayvanlardan bulaştığı tahmin edilen virüs, 6 Mayıs’ta İngiltere’de bir kişide tespit edildi. Bu kişinin, Londra’da bir hastanede karantinada olduğu, yakın zamanda Nijerya’ya gittiği ve hastalığı muhtemelen oradan kaptığı ortaya çıktı.
İngiltere Sağlık Güvenliği Ajansı (UKHSA), 6 Mayıs’tan bu yana tespit edilen vaka sayısının 57’ye yükseldiğini kaydetti.
UKHSA, yeni vakaların virüsün endemik olduğu bir ülkeyle herhangi bir seyahat bağlantısı bulunmadığını, bu nedenle bulaşma yoluyla bireylerin enfekte olmasının mümkün olduğunu bildirdi.
Ajans, son Maymun çiçeği virüsü vakalarının ağırlıklı olarak eşcinsel ve biseksüel bireyler arasında olduğunu, yeni vakaların daha önce teyit edilmişlerle bağlantısının bulunmadığı bilgisini paylaştı.
Afrika dışında son 2 haftada 16 ülkeye yayıldı
İngiltere’nin ardından İspanya, Portekiz, Almanya, İtalya, Kanada, Belçika, İsveç, ABD, İsrail, Danimarka ve İskoçya, Maymun çiçeği virüsünün tespit edilen ülkeler arasında yer aldı. Böylelikle, virüs, Afrika dışında son 2 haftada 16 ülkede tespit edildi.
DSÖ, Avrupa, ABD, Kanada ve Avustralya’da 100’den fazla vakayı doğruladı.
Türkiye’de virüse rastlanmadı
Sağlık Bakanlığından yapılan açıklamada, Türkiye’de bugüne kadar “Maymun çiçeği” vakası görülmediği bildirildi.
Açıklamada, kamuoyunun müsterih olması gerektiği, virüsün dünyadaki seyrinin yakından takip edildiği belirtildi.
İlk olarak 1958’de maymun kolonilerinde rastlanıldı
ABD Hastalık Kontrol Merkezine (CDC) göre, virüs, ilk Afrika’da 1958’de araştırma maymun kolonilerinde keşfedildi. Virüse daha sonra 1970’te ilk kez Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde bir insanda rastlandı.
1970’ten bu zamana kadar Benin, Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Gabon, Fildişi Sahili, Liberya, Nijerya, Kongo Cumhuriyeti, Sierra Leone ve Güney Sudan’ın da içinde bulunduğu 11 Afrika ülkesinde belirli aralıkla bu virüs görülmekteydi. Ancak daha sonra virüse ilk kez 2003’te, ABD’de rastlanılmış, böylelikle ilk kez Afrika dışında görülmüştü.
CDC’ye göre, tespit edilen 81 vakanın, ithal edilen çayır köpekleri teması yoluyla enfekte olduğu ortaya çıkmış ve hastalık ölümle sonuçlanmamıştı.
2007’de Nijerya’da Maymun çiçeği salgını etkili olurken 172 vaka görülmüş, vakaların yüzde 75’inin 21-40 yaş aralığındaki erkekler olduğu tespit edilmişti.
Çiçek aşıları, virüse karşı yüzde 85’e kadar etkili
DSÖ’den yapılan açıklamada, virüsün, çiçek hastalığı ile benzerlik taşıdığı ve çiçek hastalığına karşı aşılamanın bu salgını önlemede yaklaşık yüzde 85 etkili olduğu belirtildi.
Açıklamada, virüsün temas yoluyla bulaştığını ve dünya çapında da daha fazla yayılmasının beklendiğine dikkat çekildi.
Öte yandan hastalığın endemik olmadığı ülkelerde meydana gelmesi nedeniyle olağan dışı olduğu ve salgının ortaya çıkış sebebinin henüz belli olmadığı bildirildi.
Uzmanlar, virüsün yeni bir varyant olup olmadığı konusunda henüz çok az kanıt bulunduğunu, Maymun çiçeği virüsü için özel bir aşı olmadığını ancak çiçek hastalığı aşısının bir miktar koruma sağladığını aktardı.
DSÖ’nün Avrupa Bölge Direktörü Hans Kluge, yaz sezonunda insanların festivaller ve partiler için bir araya geldikçe “bulaşmanın hızlanabileceği” konusunda uyardı.
Bazı uzmanlar ise virüse yakalanan kişilerin kendisini 21 gün karantina altında tutması, hamile ve 12 yaş altı çocuklarla temastan kaçınması gerektiğini söylüyor.
Çiçek hastalığı ile Maymun çiçeği arasında virüs bakımından benzerlik bulunmasının yanı sıra hastalık belirtilerinin de benzer olduğu ifade ediliyor.