TCMB’nin Mart Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu yayınlandı.
Rapora göre, aylık bazda hizmet, gıda ve temel mallar fiyat artışları ile öne çıkan gruplar oldu. Ücret etkisinin ve geriye doğru endeksleme davranışının belirgin olduğu hizmet grubunda aylık fiyat artışı bir miktar yavaşlamakla birlikte, kira, eğitim ve haberleşme kalemleri öncülüğünde görece yüksek seyretti.
Gıda fiyatlarındaki aylık artışı kırmızı et öncülüğünde işlenmemiş gıda fiyatları sürüklerken, işlenmiş gıda grubundaki zayıflama dikkati çekti. Temel mal grubu fiyat artışı mart ayında güçlenirken, dayanıklı mal grubu öne çıkan alt grup oldu.
Bu gelişmede, döviz kurunun etkileri hissedilirken, iç talep koşullarının dirençli seyri dayanıklı tüketim mallarında maliyet artışlarının fiyatlara geçişini kolaylaştırdı. Enerji aylık enflasyonu akaryakıt fiyatlarına paralel olarak önceki aylara kıyasla daha ılımlı bir seyir izledi.
Aylık üretici enflasyonu bir önceki aya göre yavaşlasa da yüksek seyrederken, yıllık üretici enflasyonu düşük bazın da etkisiyle artış kaydetti. Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, enerji fiyatlarının ılımlı seyrettiği, enerji dışı gruplarda ise nispeten yüksek artışların sürdüğü gözlendi. Bu görünüm altında, mevsimsellikten arındırılmış verilerle B ve C göstergelerinin aylık artış oranları devam eden zayıflama eğilimine rağmen Enflasyon Raporu öngörülerinin üzerinde kaldı ve göstergelerin yıllık enflasyonları artış gösterdi.
Rapora göre, B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları sırasıyla 1,58 ve 2,32 puan artarak yüzde 71,89 ve yüzde 75,21 olarak gerçekleşti. Bu dönemde doğal gazın aylık tüketici enflasyonuna mekanik etkisi geçen ay olduğu gibi 0,02 puan ile oldukça sınırlı kaldı.
Yıllık tüketici enflasyonuna katkılar incelendiğinde, bir önceki aya göre temel mallar, hizmet, enerji ve gıda gruplarının katkıları sırasıyla 0,71, 0,62, 0,09 ve 0,01 puan şeklinde oldu.
Öte yandan, alkol-tütün-altın grubunun katkısı bir önceki ay ile kıyaslandığında değişmedi. Mevsimsellikten arındırılmış verilerle incelendiğinde, B ve C endekslerinin aylık artışları bir önceki aya kıyasla bir miktar geriledi. Fiyat artışları B endeksini oluşturan gruplardan temel mal grubunda şubat ayına kıyasla bir miktar güçlenirken, işlenmiş gıdada belirgin olmak üzere işlenmiş gıda ve hizmet gruplarında yavaşlama kaydetti.
Hizmet fiyatları yavaşlamaya devam etti
Hizmet fiyatları artışı mart ayında yüzde 4,20 ile yavaşlamaya devam etmekle beraber kuvvetli seyrederken, grup yıllık enflasyonu 2,12 puan artışla yüzde 96,48 oldu.
Aylık bazda ulaştırma grubu fiyatları sınırlı bir miktar gerilerken diğer alt gruplarda belirgin fiyat artışları gözlendi.
Yıllık enflasyon ulaştırma alt grubunda gerilerken lokanta-otelde görece yatay seyretti, diğer alt gruplarda ise yükseldi. Kiralar aylık bazda yüzde 6,33, haberleşme hizmetleri ise telefon görüşme ile internet ücretleri kaynaklı olarak yüzde 6,63 artarak yüksek artış eğilimini sürdürdü.
Kira alt grubunda yıllık enflasyon 3,02 puan artışla yüzde 123,95’e ulaştı. Diğer hizmetler alt grubunda, eğitim ve sigorta fiyatları öne çıktı. Özellikle eğitim hizmetlerinde aylık fiyat artışı özel okul ücretleri kaynaklı olarak şubat ayında olduğu gibi yüzde 13,08’lik yüksek bir artış kaydetti ve bu grupta yıllık enflasyon yüzde 104,07 oldu.
Gıda fiyatları ile asgari ücret gelişmelerinin etkilediği lokanta-otel alt grubunda aylık artış oranı yüzde 3,95 ile önceki aya kıyasla yavaşladı.
Ulaştırma hizmetleri fiyatı kara yolu ile şehirlerarası yolcu taşımacılığı fiyatlarında yüzde 8,36 ve hava yolu ile yolcu taşımacılığı fiyatlarında yüzde 0,94 düşüşler neticesinde aylık bazda sınırlı oranda gerileyerek hizmetlerin diğer alt gruplarından ayrıştı.
Temel mal grubu yıllık enflasyonu 2,46 puan artışla yüzde 56,46 olarak gerçekleşti. Mart ayında yıllık enflasyon tüm alt gruplarda artış kaydetti. Dayanıklı mal (altın hariç) fiyatları yüzde 3,04 artarken, alt grup yıllık enflasyonu 2,13 puan artışla yüzde 61,11 oldu. Dirençli seyreden yurt içi talep ve döviz kuru gelişmelerinin etkilerinin hissedildiği dayanıklı mal grubunda mobilya sektörü fiyat artışları yüzde 5,06 ile öne çıkarken bunu yüzde 3,00 elektrikli ve elektriksiz ev aletleri, yüzde 2,53 ile otomobil kalemi izledi.
Diğer temel mallar alt grubunda fiyatlar yüzde 2,72 yükseliş kaydederken, yıllık enflasyon 0,30 puan artışla yüzde 55,25 seviyesine ulaştı.
Mart ayında giyim ve ayakkabı fiyatları bir önceki yılın aynı dönemindeki düşüşün aksine arttı
Alt grup aylık enflasyonunda kişisel bakım ürünleri ile konutun bakım ve onarımı ön plana çıktı. Mart ayında giyim ve ayakkabı fiyatları bir önceki yılın aynı dönemindeki düşüşün aksine aylık yüzde 2,61 artarken, alt grup yıllık enflasyonu 6,73 puanlık artışla yüzde 49,12’ye yükseldi.
Enerji fiyatları mart ayında yüzde 1,39 yükseldi ve grup yıllık enflasyonu 1,37 puan artarak yüzde 37,32 seviyesinde gerçekleşti. Türk lirası cinsi petrol fiyatlarındaki gelişmelerle akaryakıt fiyatları yüzde 1,70 artış kaydetti.
Tüp gazda fiyat artışları yüzde 7,06 ile önceki aya kıyasla güçlenirken, diğer kalemlerde fiyatlar ılımlı bir seyir izledi. Gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatları mart ayında yüzde 3,40 yükselirken, yıllık enflasyon 0,71 puan düşerek yüzde 70,41 seviyesine geriledi. Yıllık enflasyon işlenmemiş gıdada yataya yakın bir seyirle yüzde 84,14 oranında gerçekleşirken, işlenmiş gıdada 1,45 puan düşüşle yüzde 58,97 oldu.
Mevsimsellikten arındırılmış verilerle, bir önceki ay sebze fiyatları öncülüğünde artan taze meyve sebze fiyatları bu ay ılımlı seyretti. Diğer işlenmemiş gıda grubunda kırmızı ve beyaz et fiyatlarındaki artış önemli ölçüde güçlenerek bu grupta izlenen yüksek aylık enflasyonda (yüzde 8,92) belirleyici oldu.
Böylelikle, işlenmemiş gıda aylık enflasyonu yüzde 5,57 oranında gerçekleşti. İşlenmiş gıda grubu aylık enflasyonu ise yüzde 1,39 ile önemli ölçüde yavaşlarken, kırmızı et fiyatlarının etkilediği işlenmiş et ürünlerinde yüksek artışlar devam etti. Yurt içi üretici fiyatları mart ayında yüzde 3,29 artarken, yıllık enflasyon düşük bazın da etkisiyle 4,18 puan yükselerek yüzde 51,47 oldu.
Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, enerji alt grubunda fiyatlar aylık bazda ılımlı seyrederken enerji dışındaki gruplar aylık yüzde 3,4-4,3 bandında artışlar gösterdi.
Aylık fiyat gelişmeleri sektörler bazında incelendiğinde, fiyat artışlarının genele yayıldığı izlenirken, metal cevherleri, diğer mamul eşyalar, basım ve kayıt hizmetleri, tekstil, gıda, kauçuk ve plastik ürünleri ile motorlu kara taşıtları öne çıkan alt gruplar oldu.