NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Avustralya’nın Fransa yerine ABD’den denizaltı alma kararı ve ABD, İngiltere ve Avustralya arasındaki “AUKUS” anlaşması sonrası ortaya çıkan ABD-Fransa anlaşmazlığının NATO’da çatlak yaratmaması gerektiği uyarısında bulundu.
- AUKUS İttifakı dünyanın merkezini mi değiştirdi?
Stoltenberg, NATO’nun karar alma mekanizması Kuzey Atlantik Konseyinin ulusal güvenlik danışmanlarının katılımıyla NATO karargahında düzenlediği toplantının ardından gazetecilere açıklama yaptı.
Avustralya’nın Fransa ile denizaltı anlaşmasını iptal ederek ABD’den alma kararı vermesi, ardından “AUKUS” olarak bilinen Avustralya, İngiltere ve ABD arasında ortaklık kurulmasına ilişkin soruyu yanıtlayan Stoltenberg, konunun bugünkü toplantıda da ele alındığını söyledi.
Bu tür anlaşmazlıkların ittifak içinde çatlağa yol açmaması gerektiğini belirten Stoltenberg, şunları dile getirdi:
“AUKUS anlaşması AB’ye veya NATO’ya karşı değildir. Müttefikler arasındaki anlaşmazlıkların ittifak içinde bir çatlağa yol açmasının, transatlantik ittifak ile NATO içindeki iş birliğine zarar vermesinin önüne geçilmesi yönünde geniş bir mutabakat bulunuyor. Daha önce söylediğimi tekrarlamalıyım. Fransa’nın hayal kırıklığını anlıyorum ama aynı zamanda müttefiklerin bir çıkış yolu bulacağına eminim.”
NATO ülkelerinin her zaman her konuya aynı bakmadığını ancak “büyük resmin” gözden kaçırılmaması gerektiğini vurgulayan Stoltenberg, “Küresel rekabetin arttığı bir dönemde Kuzey Amerika ile Avrupa NATO içinde birlikte durmalıdır. Karşı karşıya kaldığımız güvenlik sınamaları tek bir ülkenin veya tek bir kıtanın tek başına yüzleşemeyeceği kadar büyüktür.” ifadesini kullandı.
Fransa, yaklaşık 66 milyar ABD doları tutarındaki anlaşmanın iptali üzerine Avustralya ve ABD’ye büyük tepki göstermişti. Fransız hükümeti, “Sırtımızdan bıçaklandık” açıklaması yapmış ve bu iki ülkedeki büyükelçilerini Paris’e çağırmıştı.
“Rusya’nın kötü niyetli faaliyetleri artıyor”
NATO’daki Rusya misyonundan 8 görevlinin dün akreditasyonlarının iptal edilmesine yönelik soruyu da yanıtlayan Stoltenberg, kararın tek bir olayla ilgili olmadığını söyledi.
Stoltenberg, “Rusya’nın kötü niyetli faaliyetlerinde bir süredir artış görüyoruz. Bu nedenle teyakkuzda olmalıyız. Tabii Rusya’nın NATO’daki delegasyon üyelerinin akreditasyon tanımları dışında faaliyet yürüttüklerini gördüğümüzde biz de harekete geçmeliydik. Akreditasyonlar bu sebeple geri alınmıştır.” dedi.
NATO ile Rusya arasındaki ilişkilerin Soğuk Savaş’tan bu yana en kötü düzeyine indiğini vurgulayan Stoltenberg, NATO olarak Moskova ile “anlamlı bir diyaloğa açık olduklarını” ifade etti.
Stoltenberg, iki yıldır yapılmayan NATO-Rusya Konseyi toplantılarını yapmak için hazır olduklarını, Rusya’ya davet gönderdiklerini ancak Moskova yönetiminin buna yanaşmadığını, olumlu cevap vermediğini söyledi.