ABD yönetimi geçen ay NATO misyonu çerçevesinde 20 yıldır güç bulundurduğu Afganistan’dan 1 Mayıs itibarıyla çekilmeye başlayacağını, çekilmenin 11 Eylül 2001 saldırılarının 20. yıl dönümüne kadar tamamlanacağını açıkladı.
Açıklamanın ardından gözler Kararlı Destek Misyonu (RSM) kapsamında Afganistan’da asker bulunduran, NATO üyesi olan ve olmayan ülkelerin asker sayısı ve RSM’nin genel yapısına çevrildi.
ABD, 11 Eylül saldırılarının ardından Usame Bin Ladin ve diğer El Kaide elebaşlarını sakladığı gerekçesiyle 7 Ekim 2001’de “Sürekli Özgürlük” adını verdiği Afganistan’ı işgal harekatını başlattı. 2001-2014’te 13 yıl süren operasyonda ABD’ye NATO üyesi ve olmayan 20’den fazla ülke destek verdi.
Dönemin ABD Başkanı Barack Obama’nın Amerikan askerlerinin büyük bölümünü ülkeden çekmeye karar vermesinin ardından NATO ülkelerinin 2003’te oluşturduğu Uluslararası Güvenlik Destek Gücü (ISAF) lağvedildi.
Hemen ardından 30 Eylül 2014’te Kabil’de imzalanan ve 27 Kasım 2014’de Afganistan parlamentosunda kabul edilen “Kuvvetler Anlaşması Statüsü” (SOFA) ile RSM kuruldu.
NATO liderliğinde, ittifak üyesi olan ve olmayan 36 ülkeden oluşan, Afgan ordusunu eğitimine odaklanan ve Taliban’a yönelik operasyonlarda yardım sağlayan RSM, 1 Ocak 2015’te faaliyetlerine başladı.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 2189 sayılı kararıyla da desteklenen RSM, Afganistan güvenlik güçleri ve kurumlarına eğitim, danışmanlık ve yardım sağlamayı amaçlıyor.
RSM’nin Afganistan’daki konuşlanması
RSM bünyesindeki 36 ülkeden 9 bin 500 civarında asker, Afganistan’da merkezde Kabil, kuzeyde Mezar-ı Şerif, batıda Herat, güneyde Kandahar, doğuda Lagman olmak üzere ile 5 farklı bölgede bulunuyor.
Bununla birlikte ABD, İtalya, Türkiye ve Almanya’nın Kararlı Destek Misyonu çerçevesinde eğitim, danışmanlık ve yardım komutanlıkları bulunuyor.
Bu kapsamda üs bakımından Türkiye Kabil’de, Almanya Mezar-ı Şerif’te, ABD Kabil, Lagman ve Kandahar’da, İtalya ise Kabil ve Herat’ta konuşlanmış durumda.
NATO’nun 5 binden fazla askerinin Afganistan’dan çekilmesi bekleniyor
Şu ana kadar NATO üyesi Almanya, İngiltere, İtalya, İspanya, Belçika, Macaristan gibi ülkeler ABD’nin kararını takip edeceklerini ve Afganistan’dan çekileceklerini duyurdu.
Bu ülkelerin RSM kapsamında Afganistan’daki asker sayıları şöyle sıralanıyor:
ABD (2 bin 500), Almanya (1300), İtalya (895), İngiltere (750), Belçika (72), Macaristan (8), İspanya (24)
Türkiye’nin de RSM kapsamında Afganistan’da 500 askeri görev yapıyor.
Afganistan’da RSM çerçevesinde bulunan diğer ülkeler ve askerlerinin sayısı da şu şekilde:
Gürcistan (860), Romanya (619), Polonya (290), Moğolistan (233), Portekiz (174), Hollanda (160), Danimarka (135), Ermenistan (121), Azerbaycan (120), Bulgaristan (117), Norveç (101), Arnavutluk (99), Avustralya (80), Bosna Hersek (66), Çekya (52), Estonya (45), Litvanya (40), Slovakya (25), Finlandiya (20), Kuzey Makedonya (17), İsveç (16), Avusturya (16), Yunanistan (11), Ukrayna (10), Yeni Zelanda (6), Slovenya (6), Letonya (2), Lüksemburg (2).