NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Romanya Başbakanı Nicolae Ciuca ile Brüksel’deki NATO karargahında yaptığı görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısında, Rusya’nın güvenlik garantileri konulu teklifleri hakkındaki soruyu yanıtladı.
Stoltenberg, NATO müttefiklerinin Rusya söz konusu olduğunda birlik içinde bir yaklaşım sergilediğini belirterek Ukrayna’ya karşı saldırgan bir tutumun Rusya için ağır bedeli olacağını ancak aynı zamanda anlamlı bir diyaloğa hazır olduklarını söyledi.
“Özellikle şimdiki gibi gergin dönemlerde oturup tartışmak, gerginliği düşürmek için bir yol bulmak ve gerginliğin daha fazla artmasından kaçınmak daha önemli.” diyen Stoltenberg şöyle devam etti:
“Ancak Rusya ile herhangi bir diyalog tabii ki onlarca yıldır Avrupa güvenliğinin temelini oluşturan ana ilkelere ve belgelere saygılı olmak zorundadır. Bunlara her ülkenin kendi yolunu seçme hakkı da dahildir. Buna aynı zamanda NATO’nun müttefiklerini savunma ve koruma hakkı da dahildir. Müttefiklerimizi koruma hakkından asla taviz vermeyeceğiz. Aynı zamanda Ukrayna dahil Avrupa’daki hiçbir ülkenin kendi yolunu seçme hakkından taviz vermeyeceğiz.”
Stoltenberg, Rusya ile görüşme olması halinde Ukrayna dahil NATO’nun ortaklarıyla istişare içinde olacaklarını bildirdi.
Rusya’nın Ukrayna sınırında askeri tahkimat yaptığına yönelik istihbarat raporlarının yayınlanmasının ardından NATO, Moskova yönetimine tepki göstermiş, Ukrayna’ya karşı güç kullanması halinde sert ekonomik ve siyasi karşılıklar verileceğini açıklamıştı. Olası karşılıklar arasında ABD başta olmak üzere Batılı ülkelerin Rusya’ya yönelik ciddi ekonomik yaptırımlarının bulunduğu belirtiliyor.
NATO’nun Ukrayna ile askeri iş birliğinden vazgeçmesini isteyen Rusya ise ABD ve NATO’nun planlanmayan tatbikatlar düzenlediğini, Rusya’ya karşı sürekli düşmanca eylemlerde bulunduğunu savunuyor.
Rusya 15 Aralık’ta çeşitli güvenlik garantileriyle ilgili tekliflerini ABD ve NATO’ya ilettiğini açıklamıştı.
İki gün sonra yayımlanan iki ayrı anlaşma taslağında NATO’nun doğuya doğru genişlemesinden ve eski Sovyetler Birliği ülkelerinin NATO’ya alınmasından vazgeçilmesine dair ABD’nin taahhüdü istenmişti.
ABD’nin eski Sovyetler Birliği ülkelerinde ve NATO üyesi olmayan ülkelerde askeri üs kurmaması, herhangi bir askeri faaliyette bulunmak için bu ülkelerin altyapısını kullanmaması ve bu ülkelerle askeri iş birliği yapmaması talep edilmişti.
Rusya’nın teklifinde nükleer silahların kendi ulusal toprakları dışında konuşlandırılmaması ve ulusal topraklar dışında konuşlandırılan bu tür silahların geri çekilmesine yönelik maddeler de yer almıştı.
Rusya, ABD ve NATO’ya ilettiği tekliflerle ilgili somut bir yanıt gelmediğini bildirmişti.