İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, vergi usulsüzlüğünden hüküm giyen Ultra Ortodoks Şas Partisi lideri Arya Deri’nin bakan olamayacağına ilişkin yargı kararının ardından Deri’yi koalisyon hükümetinde yürüttüğü iki bakanlıktan azletti.
İsrail Yüksek Mahkemesi’nin, 18 Ocak’ta, İçişleri ve Sağlık bakanlığı görevine getirilen Deri’nin, “vergi suçlarından hüküm giymesi” nedeniyle bakan olamayacağına karar vermesinin ardından Netanyahu başbakanlığındaki hükümet ilk kabine toplantısını gerçekleştirdi.
Netanyahu, Deri’nin de hazır bulunduğu toplantıda, “Üzülerek seni bakanlık görevinden azletmek zorunda olduğumu söylüyorum.” dedi.
Deri’yi sahip olduğu bilgi, deneyim ve sorumluluk duygusundan hareketle bakan olarak tayin etme kararı aldığını ifade eden Netanyahu, Yüksek Mahkeme’nin kararının üzücü olduğunu ve halkın iradesini görmezden geldiğini söyledi.
Konuşmasında Netanyahu, Deri’ye işaret ederek “devlete katkı sağlamaya devam edebileceği hukuki bir yol bulmaya çalışacağını” dile getirdi.
Öte yandan İbranice yayın yapan “Walla” internet sitesinde, hükümetin, 24 Ocak Salı günü, Sağlık ve İçişleri bakanlıklarına Şas Partisi’nden olmak kaydıyla 3 aylık bir süre için bakan atamayı planladığı bilgisi geçildi.
Haberde, Yüksek Mahkeme’nin, Deri’nin hükümete dönmesinin önünü neredeyse tamamen tıkayan kararına rağmen, Şas Partisi liderinin, yeniden bakan olmasını sağlayacak yasal seçenekler peşinde olduğu ifade edildi.
Netanyahu hükümetinin “yargı reformu”
Adalet Bakanı Yariv Levin, 5 Ocak’ta Yüksek Mahkeme’nin yetkilerini sınırlandıran, yargının, hakimlerin seçimi üzerindeki etkisini azaltan bir yasa planladıklarını duyurmuştu.
Netanyahu başbakanlığındaki koalisyon hükümetinin, yargının bazı yetkilerini Meclise devretmeye yönelik hamleleri, Yüksek Mahkeme başta olmak üzere hükümet ile İsrail yargı mekanizması arasında gerilime yol açmıştı.
Ülkedeki en yüksek yargı merci olarak görev yapan İsrail Yüksek Mahkemesi, Anayasa taslağı olarak kabul edilen “temel yasalara” aykırı olduğu gerekçesiyle Meclisin çıkardığı kanunları bozma yetkisine sahip.
Netanyahu hükümeti, açıkladığı yargı düzenlemesinde, Yüksek Mahkeme’nin, Meclisin çıkardığı kanunları bozma yetkisinin elinden alınacağını belirtmişti.
İsrail Yüksek Mahkemesi’nin 18 Ocak’ta Netanyahu hükümetinde birden fazla bakanlık görevi üstlenen Şas lideri Arya Deri’nin “vergi suçlarından hüküm giydiği için” kabinede yer alamayacağına hükmetmesiyle, iktidar-yargı krizi derinleşmişti.
Netanyahu hükümetinin, yargının yetkilerini kısıtlamayı amaçlayan yasa çıkarma planı İsrail’de 14 ve 21 Ocak’ta on binlerce kişi tarafından protesto edilmişti.