Son dönemde kripto para birimi Bitcoin’i “yasal para birimi” olarak tanımasıyla dikkati çeken El Salvador, Orta Amerika’nın yüz ölçümü küçük fakat nüfus yoğunluğu en büyük ülkesi olarak öne çıkıyor.
El Salvador Devlet Başkanı Nayib Bukele, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın davetine icabetle devlet başkanı düzeyinde yapılan ilk ziyaret için Türkiye’ye geldi.
Orta Amerika ülkesi El Salvador, bölgenin en yoğun nüfusunun yanı sıra 4. büyük ekonomisine sahip.
Orta Amerika’nın yüz ölçümü bakımından en küçük ülkesi olan El Salvador’da 6,5 milyon nüfusun üçte biri yoksulluk sınırının altında yaşıyor.
El Salvador, 2021 itibarıyla 195 ülke arasında dünyanın 102. büyük ekonomisi oldu. Ülkede 2021’de cari fiyatlara göre 26,3 milyar dolar olacağı tahmin edilen gayrisafi yurt içi hasılanın (GSYİH), 2022’de 27,5 milyar dolar olması bekleniyor.
Latin Amerika’da en fazla cinayet işlenen ülke olan El Salvador’da, cinayet oranı 100 binde 62.
Genel bilgiler
Başkenti San Salvador olan El Salvador, 14 idari bölgeden oluşuyor. Yaklaşık 3 asır boyunca İspanyol sömürgesinde kalan El Salvador’da resmi dil İspanyolca. Yüz ölçümü bakımından 21 bin 40 kilometrekare ile neredeyse ABD’nin New Jersey eyaleti büyüklüğünde olan El Salvador, Orta Amerika’nın en küçük ve en yoğun nüfusa sahip ülkesi konumunda.
El Salvador’da nüfusun yüzde 90’ı melez, yüzde 9’u Avrupa kökenliler ve yüzde 1’i Amerikalı yerliler ve Hint melezlerinden oluşuyor.
Ülkeye 16. yüzyılın ilk çeyreğinde sefer yapan İspanyol bir denizci, El Salvador’a İsa Peygamber’e atıfta bulunarak “Dünyanın Kurtarıcısı” anlamına gelen adını verdi.
16. yüzyılın ilk çeyreğinde İspanyol sömürgesine giren El Salvador, 1821’de bağımsızlığını kazandı. Ülke, 1821’den sonra bağlı olduğu Orta Amerika Federasyonundan da 1839’da bağımsızlığına kavuştu.
Ülkede 1992’de hükümet ile solcu isyancılar arasında askeri ve siyasi reformları içeren anlaşma imzalanmasıyla 75 bin kişinin hayatını kaybettiği 12 yıl süren iç savaş sona erdi.
Dünyanın en yüksek cinayet oranlarına sahip ülkeleri arasında yer alan El Salvador’da cinayet oranı 100 bin kişide 62 olarak açıklandı. Bu rakam, savaşta olmayan bir ülkede en yüksek cinayet oranı olarak kayıtlara geçti. Ülke, ABD’den El Salvador’a sınır dışı edilen yasa dışı göçmenlerin kurduğu, uluslararası bağlantıları bulunan çetelerden büyük zarar görüyor.
Ülke, başkanlık sistemine dayalı demokratik cumhuriyet rejimiyle yönetiliyor.
Kuzey Pasifik Okyanusu kıyısında 307 kilometrelik sahil şeridi bulunan ülkenin kuzeybatısında Guatemala, kuzeyinde Honduras bulunuyor.
Tropikal iklimin hakim olduğu El Salvador’un büyük bir kısmı dağlarla kaplı.
Siyasi durum
El Salvador’da 5 yıllığına seçilen devlet başkanı yürütmenin başı. Devlet başkanı oyların salt çoğunluğunu alamadığı takdirde ikinci tur seçimlere gidiliyor.
El Salvador’da 3 yıllık süre için seçilen 84 üyeli, tek kanatlı yasama meclisi bulunuyor.
Nayib Bukele, 9 Şubat 2019’daki devlet başkanlığı seçimlerini büyük farkla kazanarak 2024’e kadar bu görevde kalmayı garantiledi.
Ülkede, bir sonraki devlet başkanı seçiminin 2024’te düzenlenmesi bekleniyor.
El Salvador Devlet Başkanı Nayib Bukele
Filistin kökenli bir aileden gelen, ülkenin ilk Müslüman Devlet Başkanı Bukele, Şubat 2019’da iktidara gelmişti.
Babası tanınmış bir Müslüman iş adamı ve yerel imam olan Bukele, 1981’de San Salvador’da doğdu, buradaki Cizvit Orta Amerika Üniversitesinde (UCA) okudu.
Bukele, 2012’de San Salvador’un güneyindeki Nuevo Cuscatlan beldesinin belediye başkanı seçildi.
2015’te başkent San Salvador’un belediye başkanı olan Bukele, her iki seçimde de iktidardaki sol eğilimli Farabundo Marti Ulusal Özgürlük Cephesi adına yarıştı.
Bukele, 2019 seçimleri öncesinde partisinden ayrılarak 2019 başkanlık seçimlerine Ulusal Birlik İçin Büyük İttifak (GANA) partisinin adayı olarak katıldı.
Ülkeyi son 20 yıldır yöneten iki merkez partinin (FLMN ve ARENA) icraatlarını sert dille eleştiren Bukele, seçim kampanyasında organize suçla ve yolsuzlukla mücadele ile yoksulluğu ve gelir adaletsizliğini önleme vaatleriyle ön plana çıktı.
Bukele başkanlık kampanyası sürecinde kısa cümlelerle etkili bir iletişim kurdu. Özellikle sosyal medyayı çok iyi kullanarak vaatlerini anlattı.
Kampanyasında kullandığı “İktidardakiler çaldıklarını geri verseler, kalan para hepimize yeter” gibi sloganlarla özellikle gençler arasında büyük sempati kazandı.
Kot pantolon ve deri ceket gibi gündelik kıyafetlerle halkın arasına çıkmayı seven Bukele, politikacı olarak farklı bir profil çizdi.
Bukele, 1984’ten bu yana ARENA ve FMLN dışında bir partiden devlet başkanı seçilen ilk isim oldu.
Bitcoin’in yasal para birimi olması
Bukele’nın, haziranda Bitcoin’in “yasal para birimi” olarak tanınmasına ilişkin yasa teklifinin kongreden geçmesinin ardından El Salvador, Bitcoin’i yasal hale getiren ilk ülke olarak tarihe geçmişti.
Söz konusu yasanın 7 Eylül 2021’de yürürlüğe girmesinin ardından para birimi olarak ABD dolarının kullanıldığı El Salvador’da Bitcoin yasal olarak tedavüle girmiş oldu.
Bukele, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, 200 yeni Bitcoin daha aldıklarını ve toplamda piyasa değeri 21 milyon dolar olan 400 Bitcoin sahibi olduklarını bildirmiş, hükümetin daha fazla kripto para almayı hedeflediğini belirtmişti.
Yurt dışında yaşayan El Salvadorlular ülkelerine yılda 6 milyar dolar gönderiyor. El Salvador hükümeti Bitcoin sayesinde para transferini kolaylaştırmayı ve bir milyondan fazla düşük gelirli ailenin değişiklikten fayda sağlamasını hedefliyor.
Bitcoin’in yasal para birimi olarak kullanılmaya başlanması ülkede tartışmalara neden olurken, yapılan anketler, büyük bir kesimin fiyat oynaklığı nedeniyle kripto para biriminin finansal riskleri artıracağı şüphesi taşıdığını ortaya koydu.