Pakistan’ın Sindh vilayetinde yakalanan Afgan göçmenlerden 302’si Cumartesi günü, 303’ü ise Pazartesi günü Afganistan’a geri gönderildi. Pakistanlı yetkililer kaçak göçmenlerin 63’ünün kadın, 41’inin ise çocuk olduğunu bildirdi. Yakalanan bir diğer 800 kişinin ise geri gönderme işlemleri sürüyor.
Taliban’ın Afganistan’da yönetimi ele geçirdiği Ağustos 2021’den bu yana 250 binden fazla Afganın kaçak yollarla Pakistan’a girdiği tahmin ediliyor.
Geçtiğimiz yaz ülkeye yasa dışı yollarla giriş yapan Afganların ülkeye geri gönderileceğini duyuran İslamabad yönetimi, Ekim ayından bu yana Afgan kaçak göçmenlere yönelik tutuklama işlemleri yapıyor. Şimdiye dek sadece ülkenin en büyük şehirleri Karaçi ve Hayderabad’da 129’u kadın ve 178’i erkek olmak üzere yaklaşık bin 400 Afganın tutuklandığı bildirildi.
Pakistan, BM Mülteci Konvansiyonu’na imzacı bir ülke değil
‘Ciddi zarar görme’ riski altındaki insanları koruma konusunda imzacı ülkeleri yasal sorumluluk altına alan 1951 tarihli Birleşmiş Milletler (BM) Mülteci Konvansiyonu’na imza atmış olmasına ve 40 yıllık savaşa rağmen Afgan sığınmacıları yıllardır ülkelerine geri gönderen Almanya gibi Avrupa ülkelerinin aksine, Pakistan BM Mülteci Konvansiyonu’na imzacı ülkeler arasında yer almıyor.
Karaçi’de yaşayan insan hakları avukatı Moniza Kakar, tutuklanan Afgan göçmenlerin 400’ünün geçerli vizeye sahip pasaportlara veya ikamet belgesine sahip olduğunu ancak gözaltına alındıkları esnada polis tarafından bu belgelere el koyulduğunu söyledi.
İslamabad’da çalışan avukat Ömer İcaz Gilani ise, Afgan sığınmacıların sınır dışı edilmesinin ‘sığınmacıları zulüm görebilecekleri yerlere zorla geri göndermemeyi’ öngören geri göndermeme ilkesinin açık bir şekilde ihlali olduğunu belirterek, Pakistan hükümeti bünyesindeki Ulusal İnsan Hakları Komisyonu’na (NCHR) sınır dışı işlemlerini durdurma çağrısında bulundu. Halihazırda Pakistan’a sığınmak isteyen 100’den fazla Afgan insan hakları savunucusunun temsilciliğini yapan Gilani, “NCHR’nin yargı yetkisi var. Eğer bunu uygulamaya koymakta başarısız olursa, yüksek mahkemeye gidebiliriz” diye konuştu.
Pakistan İnsan Hakları Komisyonu Direktörü Farah Ziya da Afganlara yönelik uygulamaları kınarken, özellikle kadın ve çocukların tutuklanmasının hukuka aykırılığına işaret etti.
Aralık ayında Karaçi’de tutuklu bulunan Afgan kadın ve çocuk göçmenlerin görüntüleri gündeme oturmuştu. Ardından Komisyon, Pakistan hükümetine Afgan mültecilere yönelik daha insani politikaların uygulanması çağrısında bulunmuştu.
Sindh yetkilileri ise söz konusu uygulamaların yasalar çerçevesinde yapıldığını savunarak, “Hükümet yalnızca kaçak göçmenlere, geçerli bir seyahat belgesi bulunmadan burada yaşayanlara yönelik işlem yapıyor” açıklaması yapmıştı.
Birleşmiş Milletler Mülteci Yüksek Komiserliği (BMMYK) sözcüsü Kayser Khan Afridi, sığınmacıların güvenli yerlere yerleştirmesi konusunda BM’nin elinden geleni yaptığını ancak sığınma talebini kabul etme yetkisinin devletlere ait olduğunu vurgulamıştı.