İstanbul Aile Hekimliği Derneği (İSTAHED) Bilim Komisyonu Danışmanı ve Sağlık Bilimleri Üniversitesi Şişli Hamidiye Etfal Eğitim Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Eğitim ve İdari Sorumlusu Doç. Dr. Güzin Zeren Öztürk, Dünya Sigarayı Bırakma Günü dolayısıyla AA muhabirine yaptığı açıklamada, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, 1,1 milyar kişinin sigara kullandığını söyledi.
Dünya genelinde 15 yaş üstü bireylerde sigara içme oranının 21,9 olduğunu belirten Öztürk, 2019 Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Türkiye’de bu oranın 31,4 olduğunu ifade etti.
“Ülkemiz sigara içme yoğunluğu açısından dünyada 24’üncü sırada yer almaktadır. 2010-2019 yılları arası 15 yaş üstü sigara kullanan bireylerde artış söz konusudur.” diyen Öztürk, sigara kullanımının sağlık üzerinde üç farklı etkisi olduğunu dile getirdi.
Öztürk, şunları kaydetti:
“Birincil etki kişinin sigara içmesine bağlı oluşmaktadır, ikincil etki başkalarının içtikleri veya yanan tütün ürününden kaynaklanan dumanın solunmasıyla oluşmaktadır. İkincil etkiye maruz kalma durumu ‘pasif içicilik’ olarak tanımlanmaktadır. Üçüncül etki ise sigara dumanı kapalı bir ortamda içildiğinde yüzeyler tarafından emildiğinden, tekrar havaya karışmaktadır ve kimi kimyasal değişikliklere maruz kalarak bireyleri etkilemektedir.”
“Bütün kanserlerin yaklaşık üçte birinden sigara sorumlu”
Sigara kullanımının, başta kalp ve solunum yolu hastalıkları olmak üzere 20’den fazla farklı kanser türünün oluşumu için risk faktörü olduğuna dikkati çeken Öztürk, sözlerine şöyle devam etti:
“Akciğer kanserinin yüzde 90’ı sigara nedeniyle meydana gelirken, ayrıca gırtlak kanseri, ağız boşluğu, yemek borusu, mide, kolon, pankreas, böbrek, mesane, meme ve rahim ağızı kanserlerinin oluşumunda da sigaranın etkin rolü bilinmektedir. Bütün kanserlerin yaklaşık üçte birinden sigara sorumlu tutulmaktadır. Her yıl 8 milyondan fazla insan sigara kullanımına bağlı nedenlerden ölmektedir. Pasif içicilik bireyde olumsuz sağlık sonuçlarına yol açarak yılda 1,2 milyon ölüme neden olmaktadır. Dünya genelinde çocukların yüzde 40’ının pasif içiciliğe maruz kaldığı ve pasif içiciliğin çocuk ölümlerinin yüzde 28’inden sorumlu olduğu bildirilmiştir.”
“Sigara hem sağlığa hem de cebe büyük darbe vuruyor”
Maddi açıdan bakıldığında ise günde bir paket sigara içen bir kişinin yılda yaklaşık 5 bin 500 lirasını sigaraya harcadığına değinen Öztürk, “Bu da asgari ücretle çalışan bir bireyin yılda yaklaşık 2 ay sigara içebilmek için çalıştığını göstermektedir. Sağlık giderleri açısından bakıldığında ise devletin sağlık harcamalarının yüzde 9’u tütün ürünlerine bağlı hastalıklar nedeniyle gerçekleşmektedir. Yani her yıl sigara tüketiminin neden olduğu hastalıkların tedavisinde harcanan para yaklaşık 11 milyar dolardır.”
“Ülkemizde ergenlerde sigara kullanımı yıllar içinde azalmadı”
Sağlığa Evet Derneği Başkanı Prof. Dr. Elif Dağlı da ülkelerinin yüzde 40’ında son yirmi yıldan bu yana ergenler arasında sigara içme oranlarının azalmadığının belirlendiğine dikkati çekti.
Küresel Gençlik Tütün Araştırması kapsamında, 140 ülkede 13-15 yaş grubunda 1,1 milyon ergenin sigara içme tutumunun incelendiğini aktaran Dağlı, “60 ülkede sigara içme oranının ya değişmemiş ya da artmış olduğu tespit edildi.” dedi.
Çalışmayla elektronik sigara, puro, pipo, çiğneme tütün kullanımının da azalmadığının ortaya konulduğunun altını çizen Dağlı, “Aynı araştırmanın 143 ülkede 530 bin ergenle yapılan bölümü erkeklerin yüzde 17,9’unun, kızların yüzde 11,5’inin günde en az bir sigara içtiğini gösterdi. Ülkemizde de maalesef ergenlerde sigara kullanımı yıllar içinde azalmadı.” diye konuştu.
Tütün kullanımının yılda 8 milyon kişinin ölümüne neden olduğunu vurgulayan Dağlı, “Salgın nedeniyle dünyada bugüne kadar 2,3 milyon kişi hayatını kaybetti. Tütün kullananların daha çok Kovid-19’a yakalandığı ve hastalığı ağır geçirdiği bilinirken, önlenebilir bir sağlık sorunu olan tütün bağımlılığının önüne mutlaka geçilmelidir.” ifadesini kullandı.