Kovid-19 salgını sonrası arz ve tedarik sıkıntılarının baş gösterdiği, küresel ekonomilerin yüksek enflasyonla mücadele ettiği bir dönemde patlak veren Rusya-Ukrayna savaşı sonrasında petrol piyasası çalkantılı bir dönem içine girdi.
Batılı devletlerin Rus petrol ihracatına yönelik yaptırım, kısıtlama ve tavan fiyat uygulamalarıyla derinleşen enerji krizi, Rusya’dan gelecek karşı adımların küresel arz tedarikini sekteye uğratacağı endişeleriyle kritik bir seviyeye ulaşırken, petrol fiyatlarında da ani yükselişlerin yaşanmasına sebep oldu.
Uluslararası referans kabul edilen Brent türü petrolün varil fiyatı geçen yıl 7 Mart’ta 139 doları aştı ve bu rakam Temmuz 2008’den bu yana en yüksek seviye olarak kayıtlara geçti. Brent petrolün varil fiyatı, savaşın başlamasından önceki gün olan 23 Şubat 2022’de ise en yüksek 98,71 dolar seviyesinden işlem görmüştü.
Yılın ilk yarısında rekor yükseliş kaydeden Brent petrolün varil fiyatı, küresel piyasalarda artan talep endişelerinin arz endişelerinin önüne geçmesiyle yılın ikinci yarısında geri çekildi. Brent petrolün varil fiyatı 9 Aralık 2022’de 75,64 dolara kadar geriledi.
Fiyat dalgalanmaları şirketlerin bilançolarına yüksek kar olarak yansırken, petrol devlerinin enerji dönüşümü kapsamında açıkladıkları hedefler de mercek altına alındı.
AA muhabirinin firmaların bilançolarından derlediği verilere göre, ExxonMobil, Chevron, TotalEnergies, Royal Dutch Shell, bp, Eni, Equinor ve Saudi Aramco gibi petrol devlerinin gelirleri, 2022’de bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 50 artarak 2,4 trilyon doları aştı.
Söz konusu şirketlerin geliri 2021’de 1,6 trilyon dolar olarak hesaplanmıştı.
Aramco’nun geliri 604 milyar doları geçti
Bu dönemde, Suudi Arabistan ulusal petrol şirketi Aramco en fazla gelir sağlayan şirket oldu. Şirketin geliri geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 50’den fazla artarak 604 milyar doları aştı.
ExxonMobil gelirini geçen yıl önceki yıla göre yüzde 44,8 artırarak yaklaşık 413,7 milyar dolara, Shell ise yüzde 41,6 artırarak 386,2 milyar dolara taşıdı.
Öte yandan, TotalEnergies gelirini yüzde 42,6 artışla 263,3 milyar dolara, bp yüzde 51,6 artışla 248,9 milyar dolara, Chevron yüzde 51,6 artışla 246,2 milyar dolara, Equinor yüzde 65,8 artışla 150,8 milyar dolara ve Eni yüzde 53 artışla 140,8 milyar dolara yükseltti.