“Plastiksiz Temmuz Hareketi”, Avustralya merkezli Plastic Free Foundation (Plastiksiz Vakfı) tarafından 2011’de başlatıldı. Kısa sürede dünyanın her yerinden milyonlarca kişinin ilgisini çeken hareket kapsamında katılımcılar temmuz ayı boyunca, belirledikleri süre ve çerçevede tek kullanımlık plastiklerden uzak durmaya çalışıyor.
Plastiksiz Temmuz Hareketi’ne katılmak isteyen kişi ya da kurumlar ilk olarak ilgili siteye (www.plasticfreejuly.org) girip bir form dolduruyor. Bu form kapsamında katılımcılar gündelik hayatlarının hangi kısmında plastik kullanmayacağını belirliyor. Seçenekler arasında, “evde ve dışarıda, iş yerinde, alışveriş yaparken, okulda, üniversitede” gibi şıklar yer alıyor.
Bu tercih yapıldıktan sonra harekete hangi çerçevede dahil olunacağı belirleniyor. Bu aşamada, “Sadece tek kullanımlık plastik poşetlerden uzak duracağım”, “Tek kullanımlık al götür plastik paketlerden uzak duracağım” ya da “Tamamen plastiksiz olacağım” seçenekleri yer alıyor. Son olarak ise bir ay içerisinde ne kadar süreyle harekette yer alacağı kaydediliyor. Burada katılımcılara “bir ay boyunca her gün”, “sadece bir hafta” ya da “sadece bir gün” seçenekleri sunuluyor.
Hareketin kazanımlarına dair hazırlanan raporlara göre, her yıl yaklaşık 300 milyon kilogram plastiğin dünyayı kirletmesi engelleniyor.
“Sadece 2022 yılında 190 ülkeden 140 milyon kişi harekete katıldı”
Hareketin kurucusu ve yönetici müdürü Rebecca Prince-Ruiz, hareketin ortaya çıkış hikayesini ve hedeflerini, AA muhabirine anlattı.
Avustralya’nın kırsal bölgesindeki bir atık tesisinde, atık yığınlarıyla karşılaştıktan sonra geri dönüşümün yeterli olmadığını gördüğünü, asıl yapılması gerekenin daha az atık çıkarılması olduğunu anladığını ve bir şeyler yapmak istediğine karar verdiğini aktaran Prince-Ruiz, şunları kaydetti:
“2011 yılında, ilk önce bir aylık bir süre için tek kullanımlık plastik ürünlerden uzak durmak için kendimi, ailemi ve iş arkadaşlarımı zorladım. Ben o atık tesisine haziran ayında gitmiştim, daha az plastik kullanmak için kendimizi zorladığımız ay ise temmuz ayı oldu. O yığını gördükten sonra bir şeyler yapmak gerektiğini anlamıştım ve temmuz ayında buna başlamaya kararlıydım, o zamanlar bunun küresel bir harekete dönüşeceğini düşünmemiştim. Şimdi ise her yıl temmuz ayında bu hareketi gerçekleştiriyoruz.”
Harekete katılanların ilk başlarda en çok zorlandıkları noktanın, plastiğin, hayatlarında ne kadar fazla yer ettiğini anlamaları olduğunu belirten Prince-Ruiz, “Bu yüzden insanları tamamen plastiksizliğe teşvik edip onların hayal kırıklığına uğramalarını istemiyoruz. Başlangıç için sadece birkaç şeyden uzak durmalarını istiyoruz.” dedi.
Sadece 2022 yılında 190 ülkeden 140 milyon kişinin harekete katıldığını bildiren Prince-Ruiz, “Bu hareket, her yıl plastik kirliliğine karşı bir farklılık yaratmayı amaçlayan milyonlarca insanın ve birçok kurumun takviminde yer alıyor. Bu, birkaç insanın mükemmel bir şekilde tüm plastikleri hayatından çıkarmasındansa birçok insanın plastik poşetleri ya da pet şişeleri kullanmayı reddetmesi ve bu şekilde bir farklılık yaratmasıyla alakalı bir hareket.” bilgisini paylaştı.
NASA’nın Uluslararası Uzay İstasyonu da katılımcılar arasında
Zorluklar üzerine yapılan yorumların yanı sıra çok sayıda olumlu geri dönüş aldıklarını kaydeden Prince-Ruiz, özelikle birçok kişinin kendisini daha sağlıklı ve mutlu hissettiğini ve bu duygularını kendileriyle paylaştığını vurguladı.
En yüksek katılımın Çin ve Hindistan’dan gerçekleştiğini dile getiren Prince-Ruiz, “Latin Amerika’dan Güney Asya’ya, dünyanın her yerinden katılımcımız var. Hatta kurumsal olarak katılanlar arasında NASA’nın Uluslararası Uzay İstasyonu bile bulunuyor. Okyanuslardaki gemilerde çalışanlardan, Hindistan’daki okullara kadar birçok kişi bu harekete katılıyor.” diye konuştu.