Sağlık Bakanlığınca hazırlanan “Kronik Yara Bakım Hizmetleri” konulu genelgeyle, birtakım problemler nedeniyle iyileşmesi geciken ve normal iyileşme safhalarını göstermeyen “kronik yara bakım” hizmetleriyle ilgili iş ve işlemler belirlendi.
Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğünce, tüm il sağlık müdürlüklerine “Kronik Yara Bakım Hizmetlerine İlişkin Usul ve Esaslar” konulu genelge gönderildi.
Genelgeyle, özellikli sağlık hizmetleri içerisinde yer alan, altta yatan birtakım problemler sebebiyle iyileşmesi geciken ve normal iyileşme safhalarını göstermeyen “kronik yara bakım” hizmetleriyle ilgili iş ve işlemler düzenlendi.
Buna göre, birinci basamak olarak adlandırılan, sadece cilt ve cilt altı ile yağ ve derin dokuların etkilendiği yaraların tedavisi için sunulan kronik yara bakım hizmeti, bir tabip ve bir hemşirenin görev yaptığı, pansuman odasının bulunduğu sağlık tesislerinde verilecek.
Yumuşak dokuların etkilendiği, basit cerrahi girişimlerle enfeksiyon ve nekrozun kontrol edilmesini takiben yine basit cerrahi işlemler veya medikal olarak kapanabilecek yaraların takip ve tedavisinin yapıldığı “ikinci basamak kronik yara bakım hizmeti” de ilgili uzman hekimin ve ameliyathane şartlarının bulunduğu yataklı sağlık tesislerinde verilecek.
“Kronik Yara Bakım Bilimsel Komisyonu” oluşturulacak
Kronik yara bakımına yönelik birimlerin faaliyetleri konusunda gerekli eğitimleri planlamak, eğitim merkezlerini ve eğitimlerin müfredatını belirlemek, bu birimlerin faaliyet ve hizmetleriyle ilgili bakanlığa gelen şikayetleri incelemek, kronik yara bakımı hizmetleri ve faaliyetleri konusunda tıbbi ve teknolojik gelişmeleri izlemek ve gerektiğinde uygulanmasını sağlamak amacıyla genel müdürlük bünyesinde “Kronik Yara Bakım Bilimsel Komisyonu” oluşturulacak.
Komisyon, genel müdür veya görevlendireceği yetkilinin başkanlığında bir genel cerrahi uzmanı, bir ortopedi ve travmatoloji uzmanı, bir plastik, rekonstrüktif ve estetik cerrahi uzmanı olmak üzere beş üyeden oluşacak.
Komisyon üyelerinin görevi iki yıl sürecek. Görev süresi dolanlar tekrar üye seçilebilecek. Herhangi bir sebeple boşalan üyelik için kalan süreyi tamamlamak üzere yeni üye görevlendirilecek.
Seçilmiş üyelerden mazeretsiz olarak üst üste iki toplantıya katılmayanların üyelikleri sona erecek. Komisyon başkanı tarafından gerek görülmesi halinde yurt içinden veya yurt dışından uzmanlar toplantıya davet edilebilecek veya görüşleri alınabilecek. Toplantıya davet edilen uzmanlar, komisyon çalışmalarıyla ilgili oylamaya katılamayacak.
Komisyon, Genel Müdürlüğün daveti üzerine en az üç üyenin katılımıyla toplanabilecek ve salt çoğunluk ile karar alacak. Oylarda eşitlik olması halinde Komisyon başkanının taraf olduğu karar geçerli sayılacak. Komisyonun sekretaryası Genel Müdürlük tarafından yürütülecek.
Tavsiye niteliğine olan komisyon kararları, toplantı tutanağına yazılacak ve toplantıya katılan üyelerce imzalanacak. Karara katılmayanlar, şerh koymak suretiyle kararları imzalayacak. Karşı görüş gerekçesi, karar altında veya ekinde belirtilecek.
Kronik yara bakım ünitesi faaliyet izni usul ve esasları
Kronik yara bakım ünitesi, belirtilen asgari standartlara göre bakanlıkça verilen faaliyet izniyle kurulabilecek.
Başvuru, müdürlük tarafından dosya üzerinden değerlendirilecek ve eksiklik ve/veya uygunsuzluk bulunmaması halinde Sağlık Hizmetleri Başkanı başkanlığında bir genel cerrahi uzmanı, bir ortopedi ve travmatoloji uzmanı veya plastik, rekonstrüktif ve estetik cerrahi uzmanı, gerektiğinde çocuk cerrahisi uzmanı veya kardiyovasküler cerrahi uzmanı tabibin katılımıyla oluşan denetim ekibi tarafından yerinde incelenecek.
Kronik yara bakımı ünitesi başvurusu, müdürlüğün uygun görüşüyle bakanlığa iletilecek. Bakanlıkça noksan belgesi bulunmayan kronik yara bakımı ünitesine ait başvuru, komisyona sunulacak.
Komisyon tarafından incelenen başvuru, uygun bulunduğu takdirde tutanakla karara bağlanacak. Genel Müdürlükçe de uygun bulunması halinde kronik yara bakımı ünitesine bakanlıkça faaliyet izni verilecek.
Kronik yara bakım birimleri ve ünitesinin denetim usul ve esasları
Müdürlükçe kronik yara bakım ünitesi denetimleri için müdürlüğün uygun göreceği müdürlük yetkilisi başkanlığında bir genel cerrahi uzmanı, bir ortopedi ve travmatoloji uzmanı veya plastik, rekonstrüktif ve estetik cerrahi uzmanı ve gereğinde bir çocuk cerrahisi uzmanı veya kardiyovasküler cerrahi uzmanı tabibin katılımı ile bir denetim ekibi oluşturulacak.
Kronik yara bakım ünitesi, bakanlıkça gerekli hallerde bakanlık denetim birimlerine yaptırılacak olağan ve olağan dışı denetimler haricinde işleyiş ile alakalı olarak iki yılda bir müdürlükçe olağan denetime tabi tutulacak.
Müdürlük, denetim sonuçlarını değerlendirecek ve tespit edilen sorun ve aksaklıklarla ilgili gerekli tedbirleri alacak. Lüzumu halinde denetim sonuçlarını raporlayarak bakanlığa bildirilecek.
Konsey kurulması ve çalışma prensibi
Konsey, sorumlu tabibin başkanlığında ilgili uzmanların katılımıyla oluşturulacak.
Ayakta tedavisi sağlanacak veya yatırılacak hastaların kararı, konsey tarafından salt çoğunlukla alınacak. Konseyin tedavi kararları tavsiye niteliğinde olacak.
Sorumlu tabip tarafından değerlendirilen ve konsey görüşüne ihtiyaç bulunduğu belirlenen hastalar, konseye çıkarılacak.
Hastaların öyküsü, fizik muayene bulguları, laboratuvar tetkikleri ve ilgili görüntüleme tetkikleri hazırlanmış ve dosyalanmış şekilde konseye sunulacak.
Diğer kliniklerdeki yatış süreçlerinde kronik yarası ortaya çıkmış hastaların, sorumlu tabibe yönlendirilerek konseye çıkarılmaları sağlanacak.
Eğitim ve sertifikasyon
Kronik yara bakımı ünitesi olan sağlık tesislerinde çalışacak hemşirelerin, bakanlıkça onaylanan “Stoma ve Yara Bakım Hemşireliği Sertifikasyon Eğitimi” alması zorunlu olacak.
Bakanlıkça, gerektiğinde komisyon öncülüğünde sağlık tesislerinde görev yapan tabip, uzman tabip ve ilgili sağlık personeline eğitim düzenlenecek.
Mevcut kronik yara bakım birim ve ünitelerin uyumu
Genelgenin yürürlük tarihinden önce, birinci ve ikinci basamak kronik yara bakımı hizmeti sunan sağlık tesislerinin, bu hizmeti verdiklerinin bakanlıkça kayıt altına alınması için bir yıl içerisinde bağlı bulundukları müdürlük aracılığıyla bakanlığa müracaat etme zorunluluğu olacak.
Genelgenin yürürlük tarihinden önce faaliyette olan kronik yara bakım üniteleri; faaliyet izni almak için fiziki şartlar, personel, araç-gereç, tıbbi cihaz ve donanımlarına ilişkin şartları bir yıl içerisinde asgari standartlara uygun hale getirerek bağlı bulundukları müdürlük aracılığıyla bakanlığa müracaat etmek zorunda olacak.
Kronik yara bakım üniteleri tarafından diğer personel standartlarında yer alan sertifikalı stoma ve yara bakım hemşiresi bulundurma durumunun, iki yıl içerisinde sağlanması zorunlu olacak.