Sağlık Bakanlığı, maymun çiçeği hastası temaslısına yapılması gerekenler, izolasyon ve izlenme sürecine ilişkin rehber yayımladı.
Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğünün internet sitesinde yer alan rehberde, maymun çiçeğinin, çiçek hastalığından daha az bulaşıcı ve daha az ciddi hastalığa neden olduğu, çiçek hastalığına karşı kullanılan aşıların maymun çiçeği hastalığına karşı da koruma sağladığı belirtildi.
Rehberde, enfekte kişiyle uzun süreli yakın temas, cilt lezyonlarıyla doğrudan bütünlüğü bozulmuş deri, göz, burun, ağız mukozalarıyla temas veya yakın zamanda cilt lezyonlarına temas etmiş yatak çarşafı ve havluyla yakın temastan insandan insana bulaşma olabileceği aktarıldı.
Klinik tablonun ateş, yoğun baş ağrısı, lenf düğümlerinin şişmesi, sırt ağrısı, kas ağrıları ve yoğun halsizlikle başladığı belirtilen rehberde, hastalığın genellikle 2-4 hafta süren semptomları bulunduğu kaydedildi.
Riskli temastan semptomların başlangıcına kadar olan sürenin genellikle 6-14 gün olduğu ancak sürenin 5-21 gün arasında değişebileceğine dikkat çekilen rehberde, “Bir hayvan ısırığı veya tırmalaması öyküsü olan kişiler, dokunsal/temasla maruziyete sahip olanlardan daha kısa bir kuluçka süresine (13’e karşı 9 gün) sahip olabilir.” bilgisi verildi.
Maymun çiçeğinin bulaşma yolları
Rehberde, maymun çiçeği hastalığının bulaşma yollarına ilişkin şu bilgilere yer verildi:
“Bulaşma, enfekte anneden bebeğe plasenta yoluyla geçiş şeklinde de olabilir. Bu durumda doğumda ve doğumdan hemen sonra yenidoğanda doğuştan maymun çiçeği hastalığı bulgularına yol açabilir. Annede aktif enfeksiyon varlığında yenidoğan bebeğe yakın temas ile de geçiş olabilir.
Enfekte kişilerden cinsel yolla bulaş bir diğer risk faktörü olabilir. Bununla birlikte cinsel ilişki sırasındaki yakın temas bulaşmanın nedeni de olabileceğinden cinsel yolla bulaşma bugün için netleşmemiştir. Tüm bu bulaşma yollarıyla risk bulunmakla birlikte bulaşma çok kolay gerçekleşmemektedir. Bugüne kadar bildirilmiş en uzun bulaşma zinciri altı-dokuz kişidir.”
Rehberde olası vakayla karşılaşılması durumunda, standart enfeksiyon kontrol önlemlerinin tam olarak uygulanması, el yıkamaya maksimum özen gösterilmesi, vücut sıvılarıyla temas ve yakın temas kurallarının da uygulanması gerektiği vurgulandı.
Vaka temaslısının izolasyonu ve izlenmesi
Maymun çiçeği hastalığı temaslısının, son teması sonrasındaki 21 gün içerisinde semptom ve şikayetlerin gelişmesi durumunda maske takarak hastaneye başvurması önerilen rehberde, orta risk grubundakilerin günlük semptom takibinin yapılması gerektiği belirtildi.
Rehberde, “Bu kişiler, 14 gün evde izole edilirler. 14’üncü gün sonrasında semptomsuz oldukları müddetçe maske ile rutin aktivitelerine devam edebilir ve seyahat edebilir. Evdeki izolasyonlarında hane halkı ile aynı ortamda bulunmadan kendilerini mümkünse ayrı bir odada izole ederler. Hane halkı ile aynı ortamda bulunulduğunda maske takılır.” denildi.
Yüksek risk grubundaki hastaların ise günlük takibinin yapılacağı, 21 gün evde izole edileceği ve seyahat edemeyecekleri aktarılan rehberde, bugünkü bilgiler çerçevesinde temaslının temaslısı izleminin olmadığı bildirildi. Rehberde, Maymun Çiçeği Hastalığı Vaka Bildirim Formu’na da yer verildi.