Merkezi Avustralya’da bulunan “Ekonomi ve Barış Enstitüsü” isimli sivil toplum kuruluşunun yayımladığı “2023 Küresel Terörizm Endeksi’ne” göre Sahel bölgesi, dünyada terörün dünyadaki yeni yerleşkesi olma yolunda ilerliyor.
Endekse ilişkin hazırlanan raporda, 2022 yılı boyunca 163 ülkede meydana gelen terör olayları incelenirken, terör faaliyetlerindeki eğilimin gerekçeleri sıralandı.
Buna göre, dünyada terörden en çok etkilenen 10 ülkenin 4’ü, Burkina Faso, Kamerun, Çad, Gambiya, Gine, Mali, Moritanya, Nijer, Nijerya ve Senegal’i kapsayan Sahel bölgesinde yer alıyor.
2011’de endeksin 113. sırasında yer alan Burkina Faso, 2022’de Afganistan’ın ardından dünyada terörden en çok etkilenen 2. ülke oldu. Endekste, Mali 4., Nijerya 8. ve Nijer 10. sıraya yerleşti.
Her yıl yayımlanan endeksin 2007 verilerine göre, dünyada terör kaynaklı ölümlerin yüzde 1’i Sahel’de kayda geçerken, bu oran 2022’de yüzde 43’e yükseldi. Böylece Sahel, dünyada terörden en çok etkilenen bölge oldu.
Rapora göre, “terörün yeni merkezi” olarak nitelendirilen Sahel’de, terör saldırılarına bağlı ölümler son 15 yılda yüzde 2 bin artış gösterdi, 2007-2022 arasında 6 bin 408 terör saldırısında 22 bin 74 kişi yaşamını yitirdi.
En ölümcül 20 saldırının 12’si Sahel’de
Raporda, geçen sene dünyada en ölümcül 20 terör saldırısından 12’si Sahel’de yaşandı. Sahel’de yükselen terör komşu ülkeler Togo ve Benin’e de sıçradı. Güvenlik durumunun giderek kötüleştiği 10 ülke arasında Sahra Altı Afrika’dan Togo, Benin, Cibuti ve Orta Afrika Cumhuriyeti de yer aldı.
Sahel ülkeleri de dahil dünyada da 21 ülkede kolu bulunan DEAŞ, düzenlediği 410 saldırıda 1045 kişinin ölümüne sebep oldu ve son 8 yılda olduğu gibi 2022’de de dünyanın en ölümcül terör örgütü olarak kayda geçti.
Dünyanın en ölümcül terör örgütleri sıralamasında Mağrip El-Kaidesi’nin (AQIM) Sahel’den sorumlu kolu Cemaat Nusra el İslam ve Müslim (JNIM) 4., Nijerya’da faaliyet gösteren Batı Afrika İslam Devleti (ISWA) 6., Boko Haram 7. sırada yer aldı.
Dünyada teröre en çok kayıp veren ülke Burkina Faso
Geçen yıl düzenlenen 310 terör saldırısında 1135 kişinin yaşamını yitirdiği Burkina Faso, dünyada terör kaynaklı en yüksek ölüm rakamlarının kayda geçtiği ülke oldu.
Ülkede terör nedeniyle yaşamını yitirenlerin sayısı, bir önceki yıla göre yüzde 50 artarak ilk kez 1000’i geçti.
Mali’de de geçen sene terör nedeniyle 942 kişi yaşamını yitirdi ve 2022, ülke tarihinde teröre en çok kayıp verilen yıl oldu.
Mali’de terör saldırılarında ölenlerin sayısı bir önceki yıla göre yüzde 50 arttı. Ülkede 2021’de bir terör saldırısında ortalama 1,7 kişi hayatını kaybederken bu rakam 2022’de 3,5’e ulaştı.
Burkina Faso ve Mali’deki ölümler, Sahel’de terör kaynaklı ölümlerin yüzde 73’ünü, Sahra Altı Afrika’daki terör kaynaklı ölümlerin yüzde 52’sini oluşturdu.
Sahel’de artan terörün nedeni kötü yönetişim ve siyasi istikrarsızlık
Sahel, 2020’den bu yana 4’ü başarılı 6 darbe girişimine sahne oldu. Geçen yıl, kendi tarihlerinin en yüksek terör kaynaklı ölümlerinin kayda geçtiği Mali ve Burkina Faso’da 2020’den bu yana ikişer olmak üzere 4 darbe yaşandı.
Yaklaşık 135 milyon kişinin yaşadığı Sahel’de darbelerin yarattığı siyasi istikrarsızlık, kötü yönetişim, etnik kutuplaşma, özellikle Mali ve Burkina Faso’daki DEAŞ ve El Kaide bağlantılı grupları güçlendirdi.
Mali’de Fransız güçlerinin ülkeyi terk etmesi, bölgede Rusya ve Batılı güçler arasındaki jeopolitik rekabet de terörü artıran unsurlar olarak sıralandı. Bunun yanı sıra bölgedeki terörist grupların, insansız hava araçları gibi teknolojik ekipmanlara yönelmesi de bölgede terörü artıran nedenler arasında yer aldı.