Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, bilim insanlarına ve araştırmacılara yönelik bir müjde paylaşarak, “Uzayda bilimsel faaliyetlerin gerçekleştirilmesine yönelik teklifleri değerlendireceğimiz bir ‘Bilim Misyonu Çağrısı’ başlattık. Çağrı kapsamında teknolojinin gelişimine, ekonomik kalkınmaya, bilim dünyasına en fazla katkısı olacak bilimsel projeler seçilecek, projenin test ve deneyleri Uzay Yolcumuz tarafından Uluslararası Uzay İstasyonu’nda yapılmak üzere kabul edilecek.” dedi.
Sanayi ve Teknoloji, Gençlik ve Spor, Kültür ve Turizm bakanlıklarının himayesinde, Diyarbakır Valiliği, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi, Karacadağ Kalkınma Ajansı ile Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansının (TGA) destek ve katkı verdiği 2022 Uluslararası Diyarbakır Zerzevan Gökyüzü Gözlem Etkinliği TÜBİTAK’ın koordinasyonunda başladı.
Bakan Varank, etkinliğin açılışında yaptığı konuşmada, bugün eşsiz bir ortamda bulunduklarına dikkati çekerek, Zerzevan’ın Gökyüzü Gözlem Etkinliği için biçilmiş kaftan olduğunu vurguladı.
Zerzevan Kalesi’nin 3 bin yıllık tarihe sahip, mimari, estetik, sembolik birçok özelliği sebebiyle değerli bir miras olduğuna işaret eden Varank, kalenin içerisinde yer alan Mithras Tapınağı’nın gökbilimi açısından özel bir yeri bulunduğunu, tarih boyunca önemli astronomlara ev sahipliği yaptığını bildirdi.
Varank, Zerzevan Kalesi’nin bulunduğu bu mekanın gökyüzünün izlenebildiği en iyi yerler arasında gösterildiğini vurgulayarak, “Astronomi için bu eşsiz mekan, kardeşlik şehri, medeniyetlerin buluşma noktası Diyarbakır’ımızda yer alıyor. Ne mutlu Diyarbakırlı hemşehrilerimize. Bu yıl Diyarbakırlı kardeşlerimiz etkinliğe çok büyük ilgi gösterdi. Daha gözlerini yeni açmış bir yaşındaki bebeğimiz için de, 86 yaşındaki güzel yürekli amcamız için de başvuru yapıldı. Başvuranların sayısı yaklaşık 6 bin 600’e ulaştı. Çok değil bundan daha iki üç yıl önce sadece 300-400 katılımcının yer aldığı gözlem etkinliklerinde şimdi binlerce misafir ağırlıyoruz.” diye konuştu.
“Özel filtreli teleskoplar ile Güneş gözlemi yapılacak”
Etkinlikte, profesyonel ve amatör astronomların gökyüzünü inceleme fırsatı bulacağını ifade eden Varank, dünyanın en iyi korunan Mithras Tapınağı’nda binlerce yıl önce gerçekleştirilen astronomi çalışmaları hakkında sunumlar yapılacağını bildirdi.
Varank, seminerler, yarışmalar, gökbilim ile ilgili birçok atölye ve etkinliğin düzenleneceğine işaret ederek, şunları kaydetti:
“Gündüz programında, özel filtreli teleskoplar ile Güneş gözlemi yapılacak. Gece boyunca uzmanlar gökyüzünü ve takımyıldızlarını tanıtacak. Çok sayıda teleskop ile gezegenlerin, yakın bulutsuların, yıldız kümelerinin ve derin uzay cisimlerinin gözlemleri yapılacak. Bu etkinlikte uzay ve bilim meraklıları için her şey olacak. Öğrenecekler, eğlenecekler, tecrübe kazanacaklar. İstikbal de istiklal de göklerdedir. Bugün uzay yarışında öne çıkan ülkeler, dünyanın ekonomik anlamda da en güçlü ülkeleri konumunda. Çünkü uzay çalışmaları bilimsel bilginin, inovasyonun ve teknolojinin itici gücüdür. Bu manada bize düşen istikametimizi doğru şekilde belirlemektir. Gençlerimize düşen de bu istikamet doğrultusunda sunduğumuz imkanlardan en güzel şekilde faydalanarak bu alanlarda çalışmaya devam etmektir.”
“Uzay yolcusu olmak için sisteme kaydını yaptıran vatandaşlarımızın sayısı 35 bini aştı”
Bakan Varank, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde Milli Teknoloji Hamlesi doğrultusunda uzay çalışmalarına hız kazandırdıklarını dile getirerek, şöyle konuştu:
“Daha önce TÜBİTAK UZAY’la önemli kazanımlar elde etmiştik. Bilhassa geliştirdiğimiz uydu projeleriyle lig atladık. Türkiye Uzay Ajansı’nın kurulması ile birlikte ise yeni bir ivme yakaladık. Geçtiğimiz yıl şubat ayında Milli Uzay Programı hedeflerini ilan ederek çalışmaya başladık. Örneğin ay araştırma görevinde kullanılacak uzay aracının tasarımında, uzay aracını aya taşıyacak itki gücünü sağlayacak hibrit roket motorunda büyük ilerlemeler kaydettik. Uydu üretimi ile alakalı olarak metre altı çözünürlüklü yerli ve milli gözlem uydumuz İMECE’nin fırlatma tarihini kesinleştirdik. Son olarak Türk Uzay Yolcusu ve Bilim Misyonu projesi için gönüllü kayıtlarına başladık. Hamdolsun uzay yolcusu seçimi tüm hızıyla devam ediyor. Ben Diyarbakır’dan Türkiye’nin dört bir tarafındaki vatandaşlarımıza tekrar seslenmek istiyorum. Hayallerinizi gurura dönüştürmenin tam vakti. Uluslararası Uzay İstasyonu’na gitmek isteyenler için başvurular ‘uzaya.gov.tr’ adresinden, 23 Haziran 2022 saat 20.23’e kadar devam edecek. Şu ana kadar sisteme kaydını yaptıran vatandaşlarımızın sayısı 35 bini aştı. İstediğimiz tüm şartları sağlayarak başvurusunu tamamlayan vatandaş sayımız ise 76’sı kadın olmak üzere sayı 483’e ulaştı. Şahsen bu ilginin başvurunun son zamanlarına doğru katlanarak artacağını düşünüyorum.”
Bilim insanlarına ve araştırmacılara müjde
Bakan Varank, bilim insanlarına ve araştırmacılara yönelik bir müjdeyi de paylaşarak, “Uzayda bilimsel faaliyetlerin gerçekleştirilmesine yönelik teklifleri değerlendireceğimiz bir ‘Bilim Misyonu Çağrısı’ başlattık. Çağrı kapsamında teknolojinin gelişimine, ekonomik kalkınmaya, bilim dünyasına en fazla katkısı olacak bilimsel projeler tarafımızdan seçilecek. Nihai olarak seçilen projenin test ve deneyleri Uzay Yolcumuz tarafından Uluslararası Uzay İstasyonu’nda yapılmak üzere kabul edilecek. Türkiye’de geliştirilmiş bir teknoloji veya malzeme uzaya götürülerek orada test ve deneye tabi tutulacak, böylece bilimsel olarak tüm dünyanın faydasına bir gelişmeyi de bilim insanlarımızla yaşamış olacağız. Burada da başvurular 4 Temmuz’a kadar devam edecek.” bilgilerini verdi.
Uzay yarışında kararlı bir şekilde adım adım ilerlediklerinin altını çizen Varank, “Hiç tereddüdünüz olmasın. Nasıl ki bugün dünya, savunma sanayindeki başarılarımızı konuşuyorsa, yarın da uzay sahasındaki başarılarımızı konuşacak. Ben buna yürekten inanıyorum.” dedi.
Söz konusu adımların her birinin Türkiye için birer kilometretaşı olduğunu belirten Varank, bu seviyelere Türkiye’nin nitelikli insan kaynağı ile ulaşıldığını söyledi. Bu sebeple Türkiye’nin dört bir tarafına çocuklar ve gençler için muazzam yatırımlar yaptıklarını dile getiren Varank, 55 ilde 66 Deneyap Teknoloji Atölyesi kurduklarını, ekim itibarıyla Deneyap Atölyelerini 81 ilin tamamında yaygınlaştıracaklarını bildirdi.
Varank, dünyanın en büyük Havacılık, Uzay ve Teknoloji Festivali TEKNOFEST’in bu sene Samsun’da yapılacağını belirterek, şöyle devam etti:
“Gençlerimiz okusun, araştırsın, öğrensin diye kütüphaneler inşa ediyoruz. Külliye’de Millet kütüphanesi kurduk, hamdolsun gençlerimiz bu kütüphaneye adeta akın ediyor. Yetmedi şimdi astronomi kütüphaneleri kuruyoruz. Aksaray’daki astronomi kütüphanesinde gençler Kopernik’i okuyor, Galileo’yi okuyor, Biruni’yi okuyor. 7’den 77’ye tüm vatandaşlarımıza bilimi ve teknolojiyi deneyerek öğreten bilim merkezleri kuruyoruz. Bunları biz şimdi yaptık ve bu sayede inanıyoruz ki bunların üzerine inşa edeceğimiz gelecek bizim olacak. Eğer bu saydığımız atılımlar 20 yıl önce yapılsaydı, bugün bizim olacaktı. Hani Cumhurbaşkanımız diyor ya ‘Dertliyiz biz dertli’. Maalesef, ‘Uzaya giden zaten gitti, bizim ne işimiz var’ diyenlerle aynı havayı soluyoruz. Geçmişte büyük projelerin akim kalmasına sebep olanların ruh eşleriyle aynı dönemde yaşıyoruz. Ama artık geçmişe dönemeyiz, dönmeyeceğiz. Artık Türkiye’nin TEKNOFEST kuşağı var. Sorgulamayı, araştırmayı, geliştirmeyi, yenilikçiliği, girişimciliği bilen bir gençlik var. Bu ülkenin gençlerini alfabedeki harflerle kategorize edip, sürekli olumsuzluk pompalayanlar, gelsinler Zerzevan’ı görsünler. Teleskop olmadan da ufka bakmayı bilen, ufku geniş bu gençleri görsünler. Bu gençler neyi başaramazmış, yürekleri varsa burada da söylesinler. Bizim gençlerimiz evvelallah her şeyi başarır, başarıyor da. Yeter ki onlara imkan verelim, tıpkı burada yaptığımız gibi onların önünü açalım. Göreceksiniz Türkiye’nin yeni başarı hikayesini bu gençler yazacak.”
“Sizleri gökyüzünü izlemeye, yıldızlara dokunmaya bekliyoruz”
Bakan Varank, Uluslararası Diyarbakır Zerzevan Gökyüzü Gözlem Etkinliği’nin 10-12 Haziran’da devam edeceğini hatırlatarak, “Ben tüm vatandaşlarımızı bu etkinliğe davet ediyorum. Sizleri gökyüzünü izlemeye, yıldızlara dokunmaya bekliyoruz.” dedi.
Bu gözlem etkinliklerini Anadolu’nun dört bir tarafına yaygınlaştırmaya devam edeceklerinin altını çizen Varank, etkinliğin, Diyarbakır’dan sonra sırasıyla Van, Erzurum ve Antalya’da yapılacağını söyledi.
Varank, belediyelerle Türkiye Uzay Ajansı ile beraber “karanlık parklar” inşa ederek gökyüzü etkinlikleri yapacaklarını bildirdi.
“Uzay Vatanı korumaya devam edeceğiz”
Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanı Ali Taha Koç da gençlerin uzaya ve astronomiye olan ilgisinin kendilerine gurur verdiğini belirterek, Ofis olarak hep yenilikçi teknolojinin yanında olduklarını vurguladı.
Türkiye’nin 5 aktif uydusu ile “Uzay Vatan”daki hakimiyet haklarını koruduklarını ifade eden Koç, “Biz 14 yıl içinde uzaya 5 haberleşme uydusu gönderen ender ülkelerden biriyiz. “İnşallah Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızla beraber ilk yerli ve milli uydumuz Türksat 6A ile birlikte uzayda 6 haberleşme uydusu olan ender ülkelerden biri olacağız ve ‘Uzay Vatanı’ korumaya devam edeceğiz.” diye konuştu.
TÜBİTAK Başkanı Hasan Mandal da bu yıl 24’üncüsü düzenlenen Gökyüzü Gözlem Etkinliği’nin Zerzevan’da ikinci kez yapıldığını anlattı.
TÜBİTAK’ın faaliyetleri hakkında kısa bir bilgi veren Mandal, bu yıl 81 ildeki 5 bin 339 okulda bilim fuarı gerçekleştirdiklerini söyledi.
Gökyüzü Gözlem Etkinliği’ne çok büyük ilgi olduğunu ifade eden Mandal, bu yıl Diyarbakır’dan sonra Van, Erzurum ve Antalya Saklıkent’te gözlem şenliği düzenleyeceklerini bildirdi.