Karadeniz Ekonomik İşbirliği Parlamenter Asamblesi (KEİPA) 30. Yıl Dönümü Parlamento Başkanları Zirvesi, Ankara’da toplandı.
TBMM Başkanı Şentop, “Ortak Coğrafya, Ortak Vizyon, Ortak Gelecek” başlığıyla düzenlenen zirvede yaptığı konuşmada, dün Sırbistan’da bir ilköğretim okulunda düzenlenen silahlı saldırı nedeniyle Sırbistan Ulusal Meclis Başkanı Vladimir Orliç’e taziyelerini ileterek, “Yeryüzünün melekleri olan evlatlarımızın böylesine vahşi olayların hedefi olmasından büyük üzüntü duyuyorum. Sırbistan’ın acısını ve yasını paylaşıyorum.” dedi.
Karadeniz’in en köklü işbirliği mekanizmalarından biri olan KEİ’ye üye devletler parlamento başkanları zirvesini ve KEİPA Genel Kurulunu gerçekleştirdiklerini belirten Şentop, zirvenin konusunu “Ortak Coğrafya, Ortak Vizyon, Ortak Gelecek” olarak seçmelerinin, hem müşterek gündemlerinde olan konuları hem de bölgenin geleceğini konuşmak açısından yararlı olacağını dile getirdi.
Karadeniz’in sadece bir deniz olmadığını, içinde bulunduğu bölgenin milletlerini, dillerini, kültürünü, siyasetini, tarihini ve insanların kaderini derinden etkilediğini ve şekillendirdiğini ifade eden Şentop, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Karadeniz görece küçük bir iç deniz olmasına rağmen gerçekten de biraz deli dolu ve coşkuludur. Balığı bol, suları bereketlidir ama fırtınaları, boranları, rüzgarları haşindir. Trabzon’dan, İstanbul’dan, Odessa’dan, Novorossisk’ten, Varna’dan, Köstence’den, Batum’dan ve nice limanından denize açılan gözü pek balıkçıların hepsi bu zorlukları tecrübe ederek kaderde ortaklaşırlar. Karadeniz’in etrafındaki topraklar da denizin kendisi kadar bereketlidir. Karadeniz’in çevresindeki alanların tahıl üretimindeki verimi ve önemi antik Roma kaynaklarında övülür. Bu önem, malumunuz olduğu üzere bugün de devam ediyor ve Karadeniz tahılı Afrika’da kıtlık çeken mazlumlara bile umut oluyor. Karadeniz’de toprağın bereketinden bahsederken çaydan bahsetmemek haksızlık olacaktır.”
Mustafa Şentop, Rize’de, Guria’da, Soçi’de, Lankaran’da üretilen çayın Uzak Doğulu emsallerinden çok daha üstün olduğunu belirterek, içinde bulundukları bölge ve kuşağın, nimetlerini cömertçe kendilerine sunduğunu ve ekonomik potansiyeli hayata geçirmeleri için fırsatları ayaklarına getirdiğini söyledi.
“Ortak coğrafyamızın, kaderlerimizi de ortaklaştıran bir şekil alması, kültürlerimizin, tarihlerimizin adeta bir imbikten süzülerek birleşmesi aynı zamanda ortak bir vizyonun ortaya konulmasını şart koşuyor.” diyen Şentop, uluslararası ilişkilerden ekonomiye, kültürden sağlığa, eğitimden sanayiye, ulaşımdan telekomünikasyona birçok alanda geliştirilebilecek işbirlikleri, atılabilecek ortak adımlar olduğunu kaydetti. Şentop, ortak vizyon ve geleceğin inşasına dair parlak fikirlerin ancak ve ancak barışın ve huzurun hakim olduğu yerlerde ve zamanlarda yapılabildiğine dikkati çekti.
“Kazananı olmayan bir savaş”
Karadeniz’in en büyük sorununun savaşlar olduğunu vurgulayan Şentop, Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşın üzerinden 1 yıldan fazla süre geçtiğini ve ardında yüz binlerce ölü, yaralı, harap olmuş şehirler, evlerinden, yurtlarından olmuş milyonlarca insan ve tam manasıyla felç olmuş bir Karadeniz bıraktığını anlattı.
Kazananı olmayan bir savaş olduğunu dile getiren Şentop, şöyle devam etti:
“Bu savaş sadece Ukrayna ve Rusya halkları için değil, başta bölgemiz olmak üzere tüm dünya için onarılması güç kayıplara, hasarlara sebep oluyor. Bizim temennimiz, Karadeniz’in gördüğü en kötü savaşlardan birisi olan bu savaşın daha fazla can kaybına, yıkıma ve zarara yol açmadan bir an önce kalıcı, adil bir barışla sona ermesidir.
Biz Türkiye olarak, Ukrayna’nın uluslararası kabul görmüş sınırları içinde bağımsızlığını, egemenliğini ve toprak bütünlüğünü güçlü şekilde destekliyoruz. Aynı şekilde diğer üyelerimiz Gürcistan, Moldova ve Azerbaycan’ın da toprak bütünlüğünü önemsiyor ve taleplerinin karşılanmasını bekliyoruz. Karadeniz’de barışın ancak bu şekilde gelebileceğine yürekten inanıyoruz.”
Sırbistan’da yapılan 60. Genel Kurulda “Savaşlar sahada ve silahla yapılır ama masada ve kalemle sonlandırılır. Artık masaya dönmenin, kalemi ele almanın vakti gelmiştir.” dediğini hatırlatan Şentop, bu sözlerinin hala geçerliliğini koruduğunu belirtti.
“Türkiye tarafları masada toplamaya hazır”
TBMM Başkanı Şentop, Ukrayna ve Rusya arasında diyalog kurabilen Türkiye’nin her türlü ateşkes ve barış görüşmelerine ev sahipliği yapmaya, tarafları aynı masada toplamaya hazır olduğunu vurgulayarak, “Gerek Karadeniz tahıl anlaşmasında oynadığımız rol gerekse esir değişimi anlaşmalarındaki rolümüz ve insani koridorlardaki rolümüz, bu konuda yeterince tecrübe ve bilgiye sahip olduğumuzun kanıtıdır. Bu toplantı vesilesiyle buradan bir kez daha taraflara ateşkes çağrısı yapıyor, kalıcı bir barışa davet ediyorum.” diye konuştu
Bazı Batılı ülkelerin ve küresel çıkar şebekelerinin, savaşın tüm ağırlığıyla devam etmesini arzuladığına işaret eden Şentop, “Çünkü itiraf etmeseler de bu savaştan maddi ve manevi kazanç elde edenler var. Zenginliklerine zenginlik katanlar, siyaseten güçlenenler var.” dedi.
Şentop, Batı ülkeleri de dahil olmak üzere gittiği her yerde, katıldığı her toplantıda bu gerçeğe dikkati çektiğini ve ikiyüzlü tavrın bırakılması gerektiğini söylediğini ifade ederek, birçok Batılı siyasetçiden olumlu tepkiler aldığına değindi.
“Türkiye tavrını adaletten yana ortaya koyuyor”
Mustafa Şentop, Karadeniz ülkeleri olarak savaşın gizli destekçilerine de dikkati etmeleri, savaştan rant devşirenlerin kışkırtmalarına kapılmamaları gerektiğini dile getirerek, “Türkiye tam olarak böyle yapıyor. Tavrını her zaman olduğu gibi haktan, haklıdan ve adaletten yana açık bir şekilde ortaya koyuyor.” ifadelerini kullandı.
Ortak geleceğin çetrefilli ve inşası zor ancak imkansız olmadığını belirten Şentop, AB bugünkü halini almadan önce Avrupa’nın geçtiği zorlukların da bilindiğini aktardı.
Şentop, Karadeniz’de de ortak bir gelecek inşa etmenin imkansız olmadığını ve paylaşılan bunca değer varken bunun çok daha kolay olduğunu söyleyerek, “Hazar’dan Adriyatik’e, Toroslar’dan Volga’ya kadar sevinçlerimiz, hüzünlerimiz, tepkilerimiz, duygularımız ortak olabiliyorken tek yapmamız gereken sükuneti korumak ve barışı sağlamaktır.” değerlendirmesini yaptı.
Dünyanın güvenliği ve huzurunun, bizzat dünyadaki barışa tehdit oluşturan hareketlerden kaçınmayan ülkelerin eline bırakılamayacağının altını çizen Şentop, devletlerin adil ve çoğulcu bir şekilde söz sahibi olduğu bir sistemin kurulmasının elzem olduğunu kaydetti.
Bu noktada KEİ ve KEİPA’nın büyük bir misyon yüklenmesi gerektiğine inandığını ifade eden Şentop, KEİPA’nın daha etkin ve bölgesinde ortak bir vizyon oluşturarak huzurlu ve müreffeh bir ortak geleceği inşa edecek adımlar atmasına destek olmaları gerektiğini belirtti.
Toplantının sonunda üye ülkelerin Meclis Başkanları ile delegasyon temsilcilerine KEİPA Onur Madalyası takdim edildi, aile fotoğrafı çektirildi.