Türkiye’deki 18 serbest bölgenin ticaret hacmi geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 12,2 artışla 22 milyar dolara ulaştı.
AA muhabirinin derlediği bilgiye göre, Türkiye’de yatırım, üretim ve ihracatı artırmak, yabancı para ve teknoloji girişini hızlandırmak amacıyla gümrük duvarları dışında bırakılan serbest bölgelerde sınai ve ticari faaliyetler için daha geniş teşvikler verilirken, iş insanları için de gelişmiş bir yatırım ortamı sağlanıyor.
Türkiye’deki 18 serbest bölgede, 500’e yakını yabancı sermayeli olmak üzere 1900 firma faaliyet gösterirken, 79 bin 553 kişi istihdam ediliyor.
Ticaret Bakanlığı verilerine göre, Türkiye genelindeki 18 serbest bölgenin toplam ticaret hacmi geçen yıl bir önceki yıla kıyasla yüzde 12,22 artarak 22 milyar 58 milyon dolara yükseldi. Söz konusu bölgelerdeki ticaret hacmi 2019’da yaklaşık 19 milyar 656 milyon dolar seviyesindeydi.
Serbest bölgeler arasında geçen yıl en fazla ticaretin yapıldığı bölge 3,8 milyar doları geçen tutarla Ege Serbest Bölgesi oldu.
İstanbul’daki bölge ilk yılında 3,6 milyar dolarlık ticaret hacmine ulaştı
Ege Serbest Bölgesi’ni 3,6 milyar dolarla, yeni kurulan ve yüksek teknoloji ile Ar-Ge çalışmalarına ye ev sahipliği yapan İstanbul İhtisas Serbest Bölgesi izledi.
Geçen yıl yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile yasal temelleri atılan ve ilki İstanbul İhtisas Serbest Bölgesi olarak ilan edilen bu yatırım alanlarında Ar-Ge yoğun, yüksek katma değerli, inovasyon ve teknoloji odaklı mal ve hizmet sektörlerinde şirketlerin faaliyet göstermesi hedefleniyor.
İhtisas serbest bölgelerinde sektörel bazda oluşacak ve firmaların bölgelere yatırım kararlarını etkileyecek temel ihtiyaçların desteklenmesi amacıyla kira, nitelikli istihdam, faiz ve kar payı unsurlarına yönelik ilave destek mekanizmaları sağlanıyor. Halihazırda sunulan mevcut serbest bölge desteklerine ilave olarak, firmaların istihdam ettikleri 10 nitelikli personelin her birinin yıllık 15 bin dolara kadar olan brüt ücretlerinin yarısı ile ihtisas serbest bölgelerinde kiraladıkları arazi ve binalara ilişkin 75 bin dolara kadar olan kira harcamalarının yarısı destekleniyor.
Öte yandan ihtisas serbest bölgelerinin kurucu ve işleticilerine de taahhütlerini eksiksiz ve amaca uygun gerçekleştirmeleri kaydıyla 10 yıl süreyle sabit yatırım taahhütlerinin yarısına kadar kullanacağı krediler için faiz veya kar payı desteği veriliyor.
Bu kapsamda, 2020 yılı içinde fiili kuruluşunu hızla tamamlayan İstanbul İhtisas Serbest Bölgesi’nde yazılım ve bilişim sektörlerinden 30 firma faaliyetlerine başladı.
Serbest bölgelerden 9’unun ticaret hacminde artış
Türkiye’deki 18 serbest bölgeden 9’unun ticaret hacminde artış görüldü. En yüksek artış yüzde 503,99 ile İstanbul İhtisas Serbest Bölgesi’nde kaydedilirken, en fazla düşüş oranı yüzde 93 ile Trabzon Serbest Bölgesi olarak kayıtlara geçti.
Bu dönemde Mersin Serbest Bölgesi’nde 2,5 milyar dolar, İstanbul Endüstri ve Ticaret Serbest Bölgesi’nde 2 milyar dolar, Avrupa Serbest Bölgesi’nde 2 milyar dolar ve Bursa Serbest Bölgesi’nde 1,7 milyar dolarlık ticaret yapıldı.
Öte yandan, İstanbul Trakya Serbest Bölgesi’nde 1,3 milyar dolar, Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi’nde yaklaşık 1,3 milyar dolar, Kayseri Serbest Bölgesi’nde 1,1 milyar dolar, Antalya Serbest Bölgesi’nde 840 milyon dolar, Kocaeli Serbest Bölgesi’nde 739 milyon dolar, İzmir Serbest Bölgesi’nde 676 milyon dolarlık ticaret hacmi gerçekleşti.
OECD ve AB ülkeleriyle 9,6 milyar dolarlık ticaret yapıldı
Serbest bölgeler aracılığıyla geçen yıl en fazla ticaretin yapıldığı ülkeler, 9,6 milyar dolarla Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) ve Avrupa Birliği (AB) ülkeleri oldu. Söz konusu ticaret hacminin 6,4 milyar dolarlık kısmı AB ülkelerine yapılan ticaretten oluştu. Serbest bölgelerden bu ülkelere yapılan ticaret 2020’de bir önceki yıla göre yüzde 8,34 artış gösterdi.
Serbest bölgelerden Bağımsız Devletler Topluluğu’na yapılan ticaret yüzde 20,6 artış gösterirken, ticaret hacmi 887 milyon dolardan 1 milyar 70 milyon dolara çıktı.
Bu bölgelerden diğer Avrupa ülkelerine ticaret söz konusu dönemde yüzde 7,13 artarak 217 milyon dolara, diğer ülkelere ticaret de yüzde 15,62 artarak 2 milyar dolara yükseldi.
Kuzey Afrika ve Orta Doğu ülkelerine ticaret ise bu dönemde yüzde 4,15 gerileyerek 1,7 milyar dolara düştü.