Üretim ve ihracat odaklı faaliyet gösteren serbest bölgelerden 2019-2023 döneminde yapılan ihracat 50 milyar dolara yaklaştı.
AA muhabirinin Ticaret Bakanlığı verilerinden yaptığı derlemeye göre, Türkiye’deki 19 serbest bölgede geçen yıl sonu itibarıyla 1563’ü yerli, 545’i yabancı 2 bin 108 firma faaliyet gösteriyor.
Son dönemde üretim ve ihracat odaklı yaşanan dönüşüm, bu bölgelerdeki ticarete de artış olarak yansıdı. Serbest bölgelerde 2019’da 19,7 milyar dolar olan toplam ticaret hacmi, 2020’de 22,1 milyar dolara, 2021’de 24,6 milyar dolara ve 2022’de 32,8 milyar dolara yükseldi.
Geçen yıl ise bu tutar 30,9 milyar dolar olarak hesaplanırken son 5 yıldaki artış yüzde 57’ye yaklaştı. 5 yıllık toplam ticaret tutarı 130,1 milyar doları buldu.
İhracat artıyor
Ticaret hacmindeki artışa en büyük katkıyı bu bölgelerden yapılan ihracat sağladı.
Serbest bölgelerden yurt dışına 2019’da 8 milyar dolar, 2020’de 7,7 milyar dolar, 2021’de 9,8 milyar dolar ve 2022’de 11,4 milyar dolarlık ürün gönderilirken bu tutar geçen yıl 12,7 milyar dolara kadar çıktı.
Böylece 2019-2023 dönemindeki ihracat 49,6 milyar doları geçti. Bu süreçteki 130,1 milyar dolarlık ticaret hacminin 3’te 1’inden fazlasını ihracat oluşturdu.
Serbest bölgelerin gerçekleştirdiği ithalat ise söz konusu dönemde 40,1 milyar dolar olarak kayıtlara geçti.
Bölgelerin en büyük ticaret ortağı AB
Serbest bölgelerden yapılan ticaret ülkeler ve ülke gruplarına göre bakıldığında Avrupa Birliği (AB) öne çıktı. Bölgelerden yapılan ticarette 2022’de 10,2 milyar dolarla Türkiye ilk sırada yer alırken 8,4 milyar dolarlık hacimle AB ülkeleri ikinci sıradaydı. Geçen yıl ise serbest bölgelerin en büyük ticaret ortağı AB oldu. Türkiye ile yapılan ticaret geçen yıl bir önceki yıla kıyasla yüzde 12,7 azalışla 8,9 milyar dolara gerilerken AB ile yapılan ticaret yüzde 8,8 artışla 9,2 milyar dolara yükseldi.
AB ile yapılan ticaret hacminin 6 milyar dolarını ihracat, 3,2 milyar dolarını ithalat oluşturdu.
AB ve Türkiye’den sonra serbest bölgelerden geçen yıl en çok ticaret 3,4 milyar dolar ile diğer Asya ülkeleri, 2,9 milyar dolar ile AB hariç Avrupa ülkeleri, 2,4 milyar dolar ile Kuzey Amerika ülkeleri, 2,2 milyar dolar ile Yakın ve Orta Doğu Asya ülkeleriyle gerçekleştirildi.