Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) Dünya Bankası ve Dünya Ekonomi Forumu iş birliğiyle hazırladığı “Yükselen ve Gelişmekte Olan Ekonomilerde Temiz Enerji Dönüşümünü Finanse Etmek” başlıklı raporuna göre, dünyanın sıfır emisyon hedefini başarması için gelişmekte olan ekonomilerin temiz enerji dönüşümü kritik önem arz ediyor.
Söz konusu ülkelerde temiz enerjiye yapılan yıllık yatırım hali hazırda 150 milyar dolar seviyesinde bulunurken, 2050’de sıfır emisyon hedefine ulaşılabilmesi için bu miktarın 7 kattan fazla artarak yıllık 1 trilyon dolara yükselmesine ihtiyaç duyuluyor.
Asya, Afrika ve Latin Amerika başta olmak üzere bu ülkelerde daha güçlü aksiyon alınmaması halinde, gelecek 20 yılda 5 milyar ton emisyon artışı yaşanabileceği öngörülüyor.
Dünya nüfusunun üçte ikisinin yaşadığı gelişmekte olan ülkeler, küresel temiz enerji yatırımlarının yüzde 20’sini yaparken, küresel finans varlığının da ancak yüzde 10’unu gerçekleştiriyor.
Hükümetler, finans kurumları, yatırımcılar ve şirketlere söz konusu ülkelerde düşük karbon, elektrifikasyon, enerji verimliliği ve enerji dönüşümü yatırımlarını öncelikli aksiyon olarak belirlemeleri çağrısında bulunan rapor, sürdürülebilir bir yatırım çerçevesinin oluşturulması ve lisanslama başta olmak üzere prosedürlerin kolaylaştırılması tavsiyesini veriyor.
Gelişmekte olan ülkelerde artan emisyonlar iklim değişikliğiyle mücadele için tehlike
IEA Başkanı Fatih Birol, rapora ilişkin değerlendirmesinde, birçok gelişmekte olan ekonomide temiz enerji yatırımları düşerken emisyonların artış gösterdiğine dikkati çekerek, şu ifadeleri kullandı:
“Bu durum, küresel anlamda iklim ve sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmada tehlike oluşturuyor. Ülkeler, enerji dönüşümü yolculuğuna aynı noktadan başlamıyor. Birçoğunun daha sağlıklı ve refah bir enerji geleceği oluşturmak için hızlıca ihtiyaç duyduğu fonlara erişimi yok. Ayrıca, küresel salgının zararlı etkileri gelişmekte olan dünyanın birçok yerinde daha uzun sürüyor. Dünyada para sıkıntısı yok ama para en çok ihtiyaç duyulan ülkeler, sektörler ve projelere gitmiyor. Hükümetlerin, gelişmekte olan dünyada temiz enerji dönüşümünü finanse etmek için uluslararası kamu finans kuruluşlarına güçlü bir stratejik yetki vermesi gerekiyor.”
Birol, uluslararası sistemin özellikle yükselen piyasalar ve gelişmekte olan ekonomilerde emisyon azaltımı ve temiz enerjiyi finanse etme konusunda net ve bütün bir yaklaşım sergilemediğine dikkati çekerek, “Bugünün stratejileri, imkanları ve fon seviyeleri olması gereken yerden çok uzakta.” ifadesini kullandı.