Sudan Ulusal Uzlaşı Grubun İrtibat Komitesi Başkanı ve Darfur Bölgesi Başkanı Mini Arko, başkent Hartum’daki Dostluk Kongre Salonu’nda gerçekleştirilen imza töreninde yaptığı konuşmada, siyasi bildirgedeki en önemli şeyin, ülkedeki güvenlik durumun istikrarlı olmadığın için önerilen geçiş döneminde askeri bileşenin iktidarın parçası olması olduğunu söyledi.
Bildirgenin, 2019 yılında Asker ve siviller arasında imzalanan Anayasal Bildirinin temel aldığını belirten Minawi, geçiş döneminin tüm taraflarının onayı ile bildiride bazı değişiklikler yapılabileceğine dikkati çekti.
Ulusal Uzlaşı Grubu liderlerinden Süleyman Sandal ise “Siyasi Bildirgede Sudan’ın birliği, dini, etnik ve kültürel çeşitliliği, dinlere saygıyı ve eşit vatandaşlık ilkeleri vurgulandı. Tarafların yetkileri ve görevleri üzerinde anlaştıkları bir geçiş siyasi organının oluşturulmasını, Anayasa Mahkemesinin kurulmasını, bir başbakan ve nitelikli kabinesinin atanmasını öngördü.” ifadelerini kullandı.
Sandal, siyasi bildirgede, geçiş döneminin süresinin, imza tarihinden itibaren 30 ay olarak belirlediğini aktardı.
Askeri müdahale sonrası siyasi istikrar sağlanamadı
Sudan’da 19 Aralık 2018’de hayat pahalılığı nedeniyle başlayan gösterilerin ülke genelinde rejim karşıtlığına dönüşmesi üzerine ordunun 11 Nisan 2019’daki müdahalesiyle 30 yıllık Ömer el-Beşir dönemi sona ermişti.
Asker ve siviller arasındaki 4 ay süren krizin sonlandırılması için 39 ay sürmesi öngörülen ortak geçiş yönetimini başlatacak Anayasal Bildiri Anlaşması, geniş bir uluslararası katılımla 17 Ağustos 2019’da imzalamıştı.
Ordu ile sivil yönetim arasında iktidar mücadelesi ve ciddi fikir ayrılıkları yaşanması sonucu asker, 25 Ekim 2021’de yönetime el koyarak olağanüstü hal ilan etmiş, hükümeti feshetmiş, başbakan dahil onlarca siyasetçiyi gözaltına almıştı.
Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan, 4 Temmuz’da, sivil güçlerin sivil bir hükümet üzerinde anlaşmaya varabilmesi için askerin, Birleşmiş Milletler, Afrika Birliği ve Hükümetler Arası Kalkınma Otoritesinden (IGAD) oluşan “üçlü mekanizma” himayesinde yürütülen siyasi müzakerelerden çekildiğini açıklamıştı.
Burhan, sivil geçiş hükümeti kurulmasının ardından Egemenlik Konseyinin feshedileceğini ve güvenlik ve savunmadan sorumlu olacak Yüksek Savunma Konseyi kurulacağını bildirmişti.
Saflar netleşiyor
Eski iktidar koalisyonu Özgürlük ve Değişim Güçleri-Merkez Konseyi ve Direniş Komitelerinin yanı sıra, Komünist Parti, Meslek Odaları Birliği, bazı siyasi ve mesleki örgütleri içeren “Radikal Değişim Güçleri” adlı yeni ittifak, “darbe” olarak nitelendirdikleri 25 Ekim müdahalesinin sonuçlarının ve sonrasında alınan kararların iptali için mücadele eden darbe karşıtı gruplar olarak nitelendiriliyor.
Çoğunluğu silahlı gruplardan oluşan Özgürlük ve Değişim Güçleri-Ulusal Uzlaşı güçleri ise askere yakın olarak değerlendirilirken, 10 İslami grubun birleşmesiyle oluşan “Kapsamlı İslami Akım” ve “Ulusal Hareket Güçleri” gibi sivil güçler, askerin yönetimde olmasında bir sakınca görmüyor.
Askeri liderler, iktidarı 2023’te seçilmiş hükümete devretmeyi taahhüt ediyor.