Sivillere yönelik hak ihlallerini belgeleyen SNHR, Esed rejimi ve müttefiki Rusya’nın, 5 Mart 2020’de varılan ateşkes mutabakatını ihlal ederek, İdlib’in güneyinde yer alan Cebel Zeviye ve çevresindeki bölgelere yönelik saldırılarına ilişkin bir rapor yayımladı.
Yaklaşık 35 köy ve beldeden oluşan Cebel Zeviye bölgesinde hedef alınan bölgelerin sivil yerleşimlerden ibaret olduğu vurgulanan raporda, bombalanan alanlarda askeri muhalifler veya rejim karşıtı silahlı gruplara ait herhangi bir askeri merkez veya silah deposunun bulunmadığı belirtildi.
Ağın raporunda rejim ve Rusya’nın sivil yerleşimleri hedef almadan önce bölge halkına herhangi bir uyarı yapmadığı ifade edilirken, saldırıların son dönemde artması nedeniyle sivil kayıplarda da artış yaşandığına dikkat çekildi.
Rejim ve Rusya’nın İdlib’in güneyindeki Cebel Zeviye bölgesine 5 Haziran’dan itibaren yoğun saldırılar başlattığı bilgisine yer verilen raporda, 5 Haziran-1 Eylül’de 33’ü çocuk, 12’si kadın toplam 61 sivilin Rusya ve rejim güçlerinin bombardımanlarında yaşamını yitirdiği açıklandı.
Buna göre, Rusya’nın söz konusu sürede gerçekleştirdiği hava saldırılarında 20’si çocuk, 5’i kadın olmak üzere 33 sivil hayatını kaybederken, rejim güçleri de 13’ü çocuk, 7’si kadın toplam 28 sivili bombardımanlarla katletti.
Ağın raporuna göre, rejim-Rus saldırılarında hayatını kaybeden siviller arasında 1 medya çalışanı ile 1 sağlık personeli ve 1 de sivil savunma gönüllüsü yer aldı.
İdlib’deki durum
Türkiye, Rusya ve İran arasında 4-5 Mayıs 2017’de gerçekleşen Astana toplantısında, İdlib ve komşu illerin (Lazkiye, Hama ve Halep vilayetleri) bazı bölgeleri, Humus ilinin kuzeyi, başkent Şam’daki Doğu Guta ile ülkenin güney bölgeleri (Dera ve Kuneytra vilayetleri) olmak üzere 4 “gerginliği azaltma bölgesi” oluşturuldu ancak rejim ve İran destekli teröristler, Rusya’nın hava desteğiyle 4 bölgeden 3’ünü ele geçirip İdlib’e yöneldi. Türkiye, Eylül 2018’de Rusya ile ateşkesi güçlendirmek için Soçi’de ek mutabakata vardı.
Rusya ve rejim güçleri, Mayıs 2019’da tüm bölgeyi ele geçirmek için operasyonlara başladı ve İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi içinde çok sayıda büyük yerleşimi ele geçirdi.
Son olarak Türkiye ve Rusya arasında 5 Mart 2020’de Moskova’da yeni bir mutabakat sağlandı.
Rejim güçlerinin zaman zaman ihlal ettiği ateşkes büyük ölçüde korunuyor. 2017-2020 döneminde yaklaşık 2 milyon sivil, Rusya ve rejim güçlerinin saldırılarında Türkiye sınırına yakın bölgelere göç etmek zorunda kaldı.