Afganistan dünyada en fazla afyon üreten ülkeler arasında ilk sırada yer alıyor.
Haşhaştan elde edilen afyon, Avrupa ve ABD de dahil olmak üzere Avusturalya’ya kadar geniş bir coğrafyada satışa sunuluyor. Bu durum, uluslararası toplumda ciddi rahatsızlıklara neden oluyor.
Taliban yönetimi, nisanda aldığı kararla ülke genelinde her türlü keyif verici maddenin kullanımı, ticareti ve üretimini yasaklandığını, bu kararı ihlal edenlerin yargılanarak cezalandırılacağını bildirmişti.
Ekonomik krizdeki Afganistan’da faaliyet gösteren çiftçilerin en büyük sorunu ise eş değer kazanç getirecek alternatif ürün bulamamalarından kaynaklanıyor.
Taliban geçici hükümetinin sözcülerinden Bilal Kerimi, ülke gündemine ilişkin AA muhabirine açıklamalarda bulundu.
Taliban yönetiminin uyuşturucu ile mücadelede kararlı olduğunu ve çiftçiler için alternatif arayışında olduklarını aktaran Kerimi, “Hiç şüphesiz Afganistan’da ekonomik sorunlar bulunuyor. Haşhaşın alternatifi olarak henüz bir şey bulunmuyor.” dedi.
Uyuşturucu sektörüne getirilen yasağın ayrıca dini bir boyutunun da bulunduğunu kaydeden Kerimi, bunun kesin ve son karar olduğunu söyledi.
Ülkedeki uyuşturucu üretiminden şikayetçi ülkelerden destek bulamadıklarını dile getiren Kerimi, şöyle devam etti:
“Yani haşhaşla ilgili açıklanan karar kesin şekilde uygulanacak. Bundan sonra haşhaş ekilen tarlalar da yok edilecek. Geçmişte Afganistan’daki uyuşturucu üretiminden rahatsız olan ve bundan doğrudan etkilenen ülkeler şimdi haşhaşın alternatifinin sunulması konusunda bize destek vermeli. Onlar gerçekten uyuşturucudan zarar gördüklerini çiftçilere destek vererek ispat etmeli. Şu ana kadar da hiçbir ülke bu konuda gözle görülür bir destek sağlamadı.”
DEAŞ ile mücadele
Kerimi, DEAŞ’ın Taliban öncesi dönemde güçlenmeye başladığını ve kendi güçlerinin düzenlediği operasyonlar sonrası terör örgütünün büyük oranda yok edildiğini belirterek, şu ifadeleri kullandı:
“Taliban yönetimi, ülkede güçlü bir hükümet olmasını istiyor ve halkın güvenliğini tehdit edecek başka hareketlere asla izin vermeyecek. Bu konuda her ne isim altında olursa olsun Taliban hükümeti onları yok etmekte çok kararlı. Şu an DEAŞ yüzde 98 ortadan kaldırıldı. Geri kalanı da bitirilmek üzere. Yani DEAŞ tehdit sayılacak güçte değil. Hiçbir yeri ya da bölgeyi de kontrol etmiyor.”
Kerimi ayrıca ele geçirilen DEAŞ mensupları arasında yabancıların bulunmadığını kaydetti.
Afganistan’da özellikle havaların ısınmasıyla terör örgütü DEAŞ’ın üstlendiği saldırılardaki artış dikkati çekerken, Taliban’ın terör örgütüne karşı güvenlik zafiyeti gösterdiği eleştirileri yapılıyor.
“İran ile su sorununa çözüm bulmaya hazırız”
İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan’ın, son dönemdeki açıklamalarıyla gündeme gelen iki ülke arasındaki su sorunu hakkında konuşan Kerimi, sorunun temelinin kuraklık olduğunu ve 1973’te İran ve Afganistan arasında imzalanan anlaşmaya bağlı kaldıklarını söyledi.
Anlaşmayı uygulamakta kararlı olduklarının altını çizen Kerimi “Kuraklık Afganistan’daki su kaynaklarını da etkiledi. Taliban dünya ülkeleriyle özellikle de komşularla iyi ilişkiler kurmak istiyor. Bu doğrultuda, eğer İran’ın kaygıları varsa, Taliban çözüm bulmaya hazır.” ifadesini kullandı.
“Kızların ne zaman okula başlayacağı belli değil”
Kerimi, Taliban sonrası Afganistan’da ortaokul ve lise düzeyindeki kız çocuklarının henüz eğitime başlayamamasıyla ilgili, çalışmaların sürdüğünü ve gelecekte sorunun çözüleceğini dile getirdi. Kerimi, şöyle devam etti:
“Şu an Afganistan’da milyonlarca kız çocuğu eğitim merkezlerine gidiyor. Taliban gelmeden Kovid-19 nedeniyle tüm merkezler eğitime ara vermişti. Orta ve lise çağındaki kız öğrencilerin eğitime başlaması için şeri konuların ve İslami usullerin değerlendirilmesi ve sonuçlandırılması lazım. Yani her açıdan herhangi bir endişe kalmayınca, bu sorun da çözülecektir. Okulların ne zaman açılacağı ise henüz belli değil.”
“İhtiyaç halinde kadınlar da askere alınacak”
Taliban yönetiminin yeni profesyonel ordu kurmayı hedeflediğini belirten Kerimi, henüz asker sayısının belli olmadığını söyledi.
Kerimi, “Taliban hükümetinde gerekli her alanda kadınlar görev alabilecek. Orduda da aynı şekilde. İhtiyaç halinde kadınlar da askere alınacak, lazım olmazsa alınmayacak. Şu anda da farklı pozisyonlarda kadınlar görev yapıyor. Havalimanları, Pasaport Genel Müdürlüğü, Sağlık Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığında kadınlar çalışıyor. Birkaç vilayette düzenlediğimiz kapsamlı operasyona kadın güçler de katılmıştı.” diye konuştu.
“Büyük projelerle ilgili Çin ile görüşülüyor”
Birçok ülkenin Afganistan ile yakın ilişkiler kurmaya meyilli olduğunu aktaran Kerimi, komşu Çin ile bazı ticari konularda görüşmelerinin sürdüğünü aktardı.
Çin’in dünyada önemli yeri olduğuna dikkati çeken Kerimi, “Afganistan’daki büyük projelerle ilgili Taliban, Çinli yetkililerle görüşmeler yapıyor. Örneğin Logar vilayetindeki bakır madeninin işletilmesi için Çinlilerle teknik konular dışında anlaşma sağlandı. Milli çıkarlarımızın olduğu projelerin işletilmesi konusunda Taliban hükümeti, Çinli yatırımcılara yardımcı olacaktır çünkü ekonominin kalkınmasını istiyoruz ve yatırım yapılması konusunda tüm ülkelerden yatırımcılara destek vermeye hazırız.” dedi.
Sınır çatışmaları
Kerimi, hiçbir ülkeyle ikili ilişkileri zedeleyecek sorun yaşanmadığını dile getirerek, Pakistan ile devam eden sınır anlaşmazlığına ilişkin “Malumunuz ülkede büyük bir değişim oldu. Bizim güçlerimiz sınır konularını pek bilmiyordu. Böyle bir durumda ufak tefek anlaşmazlıkların olması doğaldır ama bu anlaşmazlıklar da çok şükür her iki ülke arasında da çözüme kavuşturuldu.” ifadesini kullandı.
Afganistan-Pakistan arasındaki en önemli meselelerden olan ve önceki hükümetler tarafından iki ülke arasında nihai sınır kabul edilmeyen Durand Hattı’yla ilgili Kerimi, şunları kaydetti:
“Afganistan-Pakistan sınırındaki Durand Hattı’nın resmi olarak sınır kabul edilip edilmeme yetkisi Afganistan halkının elindedir. Buna onlar karar verecektir. Taliban kendi ülkesinde istikrarın sağlanmasını istediği gibi bölge ülkeleri ve komşularında da istikrarın sağlanmasını istiyor. Biz savaşın ve çatışmanın acısını çok çektik. Halkımızı sıkıntılara soktu, bu nedenle biz hiçbir halkın huzursuz yaşanmasını istemiyoruz.”
Pakistan-TTB arabuluculuğu
Kerimi, Pakistan hükümeti ile ülkede faaliyet gösteren Pakistan Talibanı (TTP) arasında Taliban yönetimi arabuluculuğunda yapılan müzakerelerle ilgili “Bizim arabuluculuğumuzla Pakistan hükümeti ile TTP arasında varılan geçici ateşkes uygulanıyor. Biz her iki tarafın da esneklik göstermesini istiyoruz.” dedi.
Kerimi, önceki Afganistan hükümeti döneminde uygulanan anayasa ile sorunlarının olmadığının altını çizerek, yeni anayasa yazıp yazmayacakları konusunda “Bizim yeni anayasaya ihtiyacımız yok. Yani yasalar konusunda bir boşluk bulunmuyor. Ülke genelinde işlerimiz düzgün devam ediyor. İnsanların sorunları çözülüyor. Bu nedenle bir boşluk yok.” diye konuştu.