Afganistan’ın kuzeyindeki Sar-i Pul vilayetinin Kaşkari bölgesinde, Çin ile ortaklık sonrasında ilk kez bir petrol kuyusundan üretime başlanması nedeniyle düzenlenen törene, Taliban geçici hükümetinin Maden ve Petrol Bakan Vekili Şehabeddin Dilaver ile Çinli şirketin yetkilileri katıldı.
Dilaver, konuşmasında, bu bölgedeki 15 petrol kuyusunun daha 2023 sonuna kadar onarılacağını ve faaliyete geçeceğini kaydetti.
Yabancı yatırımcıları Afganistan’a davet eden Dilaver, gelecekte vilayetteki petrol kuyularından 100 ton petrolün çıkarılacağını ifade etti.
Böylece Taliban ve Çinli şirketin anlaşması sonrası ortaklığın ilk petrol kuyusu faaliyete geçmiş oldu.
Öte yandan, Taliban yönetimi, Afganistan’ın kuzeyindeki Mezar-ı Şerif ve Şibirgan şehirleri arasında 95 kilometrelik bir doğal gaz boru hattı projesine başlandığını duyurdu.
25 yıllığına anlaşma imzalandı
Taliban geçici hükümeti ile Çinli şirket (CAPEIC) arasında, 5 Ocak’ta, ülkenin kuzeyindeki Amu Nehri çevresinde petrol arama ve çıkarma konusunda bir anlaşma imzalanmıştı.
Anlaşmaya göre, Cüzcan, Faryab ve Sar-i Pul vilayetlerinde toplamda 4 bin 500 kilometrekarelik alanda petrol araması yapılacak.
Çinli şirketin ilk sene 150 milyon dolar, ilk 3 yılda ise toplamda 540 milyon dolar yatırım yapması bekleniyor.
Sözleşme süresinin 25 yıl olduğu ancak Çinli şirketin 1 sene içerisinde yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde sözleşmenin kendiliğinden iptal olacağı ifade edilmişti.
Taliban’ın projeden ilk önce yüzde 20 pay alacağı ve bunun zamanla yüzde 75’e yükseleceği aktarılırken, proje ile 3 bin Afgan’a iş imkanı sağlanacağı belirtilmişti.
Taliban sonrası Çin’in Afganistan ilgisi yüksek
Çinli bir şirket ile benzer sözleşme önceki Afganistan hükümeti döneminde de imzalanmış ancak çeşitli sorunlar nedeniyle projeler hayata geçirilememişti.
ABD öncülüğündeki NATO güçlerinin Ağustos 2021’de Afganistan’dan çekilmesinin ardından gözler, Çin’in Afganistan’daki yatırımlarının boyutuna çevrilmişti ancak Çin’in Afganistan’a yönelik ilgisi beklenildiği ölçüde olmadı.
Öte yandan, Taliban yönetimi, kuzeydeki Badahşan vilayeti üzerinden Çin’e açılan Vuhan Koridoru’nun aktif bir ticaret yoluna dönüşmesini istiyor ve bunun için Çin hükümetinden destek bekliyor.