Tarım ve Orman Bakanlığı, 26 ilde yaptırdığı araştırma ile Türkiye’de su tüketim alışkanlıklarını ortaya koydu.
Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamaya göre, toplumun su tüketim alışkanlıklarını belirlemek amacıyla Türkiye temsiliyeti gözetilerek 26 ilde 1200 kişiyle gerçekleştirilen ankete katılanların yüzde 89’u gelecekte susuzluk yaşanabileceğini düşünüyor ancak bu endişe su tasarrufuna yansımıyor.
Ankete katılanların yüzde 96’sı “Gelecekte susuzluk yaşamamak için ciddi tedbirler alınmalı” görüşünü desteklerken, ankete katılanların yüzde 83’ü su tasarrufuna dikkat ettiğini belirtiyor. Katılımcıların yüzde 31’i “Çok dikkatliyim”, yüzde 52’si “Biraz dikkatliyim” görüşünü paylaşıyor.
Öte yandan, “Çok dikkatli” olduğunu söyleyenlerin oranı kişi başı su tüketimi düşük olan kesimde yüzde 35’lere yükselirken, tasarruf konusunda en dikkatli olunan dönem 40-44 yaş aralığı olarak öne çıkıyor.
Eğitimli ve sosyoekonomik statüsü yüksek bireylerin su tasarrufu konusunda daha az dikkatli oldukları görülürken, bölgesel ayrımda Akdeniz ile Doğu ve Güney Doğu Anadolu bölgesinde yaşayanların su tasarrufu konusunda daha dikkatli olduğu anlaşılıyor.
Toplumsal hassasiyet tasarrufa yansımıyor
Aynı ankette su tüketimi davranış kalıplarını ortaya çıkarabilmek için toplumsal ve bireysel hassasiyetleri ölçen analiz, su konusundaki endişelerin tasarrufa yansımadığını ortaya koyuyor. “Hanemdeki diğer fertleri su tasarrufu konusunda uyarıyorum”, “Suyu israf etmemeye özen gösteriyorum”, “Çamaşır ve bulaşık makinesi gibi ürünler satın alırken daha çok su tasarruflu modelleri tercih ederim”, “Gelecekte susuzluk yaşayabileceğimizi düşünüyorum”, “Gıda israfı aynı zamanda su israfıdır” ve “Gelecekte susuzluk yaşamamak için ciddi tedbirler alınmalı” cümleleri üzerinden yapılan analize göre, su hassasiyeti konusunda farklılaşan iki toplumsal grup bulunuyor.
Genç, iyi eğitimli ve çalışan kadınların içinde yer aldığı grup, toplumun susuzluk tehlikesi yaşaması konusunda tereddütlere sahip ama su tasarrufu konusunda yeterli çabayı göstermiyor. Orta yaşlı, daha düşük eğitimli, ev kadını ve kalabalık hanelerin oluşturduğu diğer grup ise toplumsal değil ekonomik kaygılar nedeniyle su tüketimine dikkat ediyor.
Araştırmaya katılanların yüzde 40’ı Türkiye’nin su zengini olduğu kanaatinde.
Aylık ortalama su faturası 88 lira
Katılımcıların yüzde 73’ünün kadın, yüzde 27’sinin erkek olduğu ankette haneler su tüketimine göre üç profile ayrılıyor. Hanelerin yüzde 38’i ortalama, yüzde 38’i ortalama altı, yüzde 24’ü ise ortalama üstü su tüketiyor.
Ankete katılan her beş haneden dördünde (yüzde 81) bulaşık makinesi bulunuyor. Bulaşıkları makineye dizmeden önce elde yıkamak her üç kişiden birinde alışkanlık haline gelmişken, hanelerin yüzde 33’ü de makineyi tam doldurmadan çalıştırıyor ancak hem elde yıkamak hem makineyi tam doldurmadan çalıştırmak su tüketimini artırıyor.
Görüşülen hanelerin yüzde 4’ünde sifon su akıtıyor. Arızalı bir sifonu olan haneler yaklaşık 4 aydır sifonlarının su akıttığını belirtiyor.
Hanelerin yüzde 7’sinde damlayan bir musluk bulunuyor. Musluğu damlayan haneler yaklaşık 3 aydır musluklarının damladığını bildiriyor.
Hanelerin neredeyse hepsinde (yüzde 98) çamaşır makinesi bulunuyor. Ankete katılanların yüzde 67’si ön yıkamalı program kullanıyor ve bu su tüketimini artırıyor. Aynı şekilde katılımcıların yüzde 43’ü makinesini tam doldurmadan çalıştırdığını ifade ediyor.
Görüşülenlerin yüzde 22’si diş fırçalarken, yüzde 52’si el yıkarken suyu açık bıraktığını belirtiyor.
Duş almak en yaygın banyo yapma yöntemi olarak belirlenirken, bireyler duşta ortalama 13 dakika kalıyor.
Her 20 hanenin yaklaşık biri (yüzde 5) binasında yağmur suyunun kullanımına ilişkin bir sistem, yüzde 3’ü de gri suların arıtılıp tuvalet sifonlarında kullanımına ilişkin bir sistem bulunduğunu belirtiyor.
Hanelere aylık ortalama su faturası 88 lira olarak geliyor.
Görüşülen kişiler su tasarrufu konusunda en çok televizyondan (yüzde 73) bilgi aldıklarını belirtiyor. Bunu sosyal medya (yüzde 41) ve internet gazeteleri (yüzde 16) takip ediyor. Kamu spotları ve reklamlar, en çok bilgi alınan kanallar olarak öne çıkıyor.
“Boşa akan su çocuklarımızın geleceği”
Açıklamada değerlendirmelerine yer verilen Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, su tüketim alışkanları araştırmasının, toplumda su konusundaki farkındalığı artırıp, bilinçli tüketimi teşvik edecek uygulamaların hayata geçirilmesinin önemini bir kez daha ortaya koyduğunu belirtti.
İklim değişikliğinin etkileri de göz önüne alındığında suyun kıymetini bilerek hareket etmenin gerekliliğine dikkati çeken Pakdemirli, şunları kaydetti:
“Toplumumuza boşa akan suyun çocuklarımızın, hepimizin geleceği olduğunu anlatarak, bu konuda insanımızı harekete geçirecek adımları atmamız gerekiyor. Küresel iklim değişikliğinin etkilerini önümüzdeki yıllarda daha fazla hissedeceğimizi bilerek, su konusunda eğitim seferberliği için düğmeye bastık. Su bilincinin küçük yaşlardan itibaren kazandırılması amacıyla anasınıfları da dahil su okur yazarlığı derslerinin ilköğretim müfredatına girmesi için ilgili kurumlarla görüşmelere başladık. Okulların yanı sıra başta çiftçilerimiz olmak üzere tüm toplumumuzda farkındalık çalışmalarını hayata geçireceğiz. Bu konuyla ilgili tüm kamu kurum ve kuruluşları, STK’ler ve özel sektör temsilcileriyle suyun verimli kullanımına yönelik iş birliklerini değerlendiriyoruz. Toplumumuzu ‘Su Vatandır’ mottomuz çerçevesinde buluşturarak geleceğimize sahip çıkmaya çağırıyoruz.”