Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu ile Bazı
Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel
Kurulunda kabul edildi.
Finansal Kiralama,
Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’na, kurulması öngörülen
tasarruf finansman faaliyetine ilişkin yapı ve süreçlerin daha iyi
anlaşılabilmesi için “organizasyon ücreti”, “tahsisat”, “tasarruf
finansman faaliyeti” ile “tasarruf fon havuzu” gibi kavramlar eklenecek.
Müşterilerin
tasarruf finansman sözleşmesi kapsamında tasarruf finansman faaliyeti
ve tasarruf fon havuzunun yönetimi karşılığında ödeyecekleri tutar,
“organizasyon ücreti” olacak.
“Tahsisat”,
tasarruf finansman sözleşmesi uyarınca, tahsisata hak kazanılmasına
ilişkin koşulların yerine gelmesi şartıyla müşterinin tasarruf
birikimlerinin ve sözleşme kapsamında taahhüt edilen finansman tutarının
müşterinin, mirasçısının veya vekilinin konut, çatılı iş yeri veya
taşıt edinmesi amacıyla satıcı konumundaki üçüncü kişilere hesaben
ödenmesini kapsayacak.
“Tasarruf finansman
faaliyeti”, bir sözleşme kapsamında önceden belirlenen koşulların
gerçekleşmesi şartıyla konut, çatılı iş yeri veya taşıtın edinimi için
faizsiz finansman esaslarına göre belirli bir süre tasarruf edilmesi,
müşterilere finansman kullandırılması ve toplanan tasarrufların
yönetimini içerecek.
“Tasarruf fon havuzu” ise
belirli bir dönemde tasarruf finansman şirketi nezdindeki birikmiş
tasarruflar ve finansman geri ödemelerinden oluşan tutarlar toplamından,
tahsisat olarak verilmiş tutarlar ile tasarruf geri ödemelerinin
düşülmesinden sonra kalan tutarı tanımlayacak.
Tasarruf
finansman şirketlerinin, denetim ve gözetime elverişli, faaliyetlerini
emin ve güvenilir şekilde icra edebilecek, sektörde güven ve istikrara
zarar vermeyecek bir ortaklık yapısına, iyi yönetime, yeterli mali güce,
gerekli organizasyon yapısına sahip olması amaçlanıyor. Bu kapsamda söz
konusu şirketlerin kuruluş izinleri, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme
Kurumunun (BDDK) en az 5 üyesinin aynı yöndeki oyuyla verilecek.
Asgari sermaye tutarı 100 milyon lira olacak
Tasarruf
finansman şirketlerinin asgari sermaye tutarı 100 milyon lira olarak
düzenlenecek ve BDDK’ye belli standart ve sınırlamalar getirme yetkisi
verilecek.
Tasarruf finansman şirketleri yalnızca
konut, çatılı iş yeri veya taşıt ediniminden doğan borçları finanse
edebilecek. Bu şirketler, tasarruf finansman sözleşmeleri dışında
finansman sağlayamayacak ve yalnızca yurt içinde tescil edilmiş konut
veya taşıt alımlarını finanse edebilecek.
Tasarruf
finansman şirketlerinin birleşme, devir, bölünme ve iradi tasfiyeleri;
BDDK’nin denetiminde, mevcut yükümlülüklerini yerine getirebileceğine
ilişkin bir plan sunması, müşterilerine olan finansman yükümlülükleri
dahil olmak üzere tüm yükümlülüklerinin yerine getirilmesi şartıyla
gerçekleşebilecek. Bu şirketler, tasfiye sürecinde yeni müşteri
edinemeyecek, sunulan plana uyulmaması veya söz konusu işlemlerin
müşteri hak ve menfaatlerini zarara uğratacağının tespiti halinde BDDK
kararıyla iradi tasfiye izni iptal edilecek.
Şirketlerin
aktif kalitesinin ve gelir-gider dengesinin bozulması dolayısıyla öz
kaynaklarının faaliyetlerin emin şekilde yürütülmesine engel olacak
şekilde bozulması ya da şirket yönetimlerinin basiretsizliği nedeniyle
maruz kalınan risklerin önemli ölçüde artması veya mali bünyeyi
zayıflatabilecek şekilde yoğunlaşması hallerinden birinin BDDK’ce tespit
edilmesi halinde şirketten ilave tedbirler alması istenebilecek.
Tasarruf
finansman şirketleri, tasfiyeleri halinde tasarruf sahiplerine ödenmek
üzere, tahsil ettikleri organizasyon ücretlerinin binde beşini gelir
hesaplarından ayırmak zorunda olacak. BDDK, bu oranı firma bazında üç
katına kadar artırmaya ve uygulanmasına ilişkin usul ve esasları
belirlemeye yetkili olacak.
Müşteriye cayma ve sözleşmede fesih hakkı
Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’na,
“tasarruf finansman sözleşmesi” başlıklı madde eklenecek. Maddeyle,
tasarruf finansman sözleşmesinin kapsamı belirlenecek. Müşteri, sözleşme
imzalanmasını takip eden 14 gün içinde herhangi bir gerekçe
göstermeksizin cayma hakkına sahip olacak. Bu durumda katılım bedeli
dahil tüm tasarruf geri ödenecek.
Müşteri,
tasarruf finansman sözleşmesinin tasarruf dönemi bitimine kadar
sözleşmede fesih hakkına sahip olacak. Bu kapsamda katılım bedeli
şirkette kalacak, diğer tasarrufları geri ödenecek.
Finansal
Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’na, tasarruf
finansman faaliyetinin kapsamını belirleyen madde eklenecek. Bu kapsamda
şirket fon havuzunu kendi operasyonel hesaplarından ayırmak zorunda
olacak. Fon havuzundaki paralar amacı dışında kullanılamayacak ve
haczedilemeyecek. Şirketler, faizsiz esaslara göre faaliyet gösterecek.
Finansal
Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Birliğinin ismi “Finansal
Kurumlar Birliği” olarak değiştirilecek ve varlık yönetim şirketleri ile
BDDK gözetim ve denetimine tabi diğer kuruluşlardan uygun görülenler
Birliğe üye olabilecek.
Kanunla, tasarruf
finansman müşterilerinin sözleşme fesih ve sözleşmeden cayma haklarını
kullanmaları durumunda birikimlerinin iade edilmesini engelleyen
kişilere yönelik ve zimmet suçu işleyen tasarruf finansman şirketi
yönetici ve mensuplarına yönelik adli ceza hükümleri de düzenleniyor.
Bu
kapsamda cayma ve sözleşme fesih hakkına aykırı işlem yapılması
halinde, 62 bin 500 liradan az olmamak üzere aykırılık oluşturan işlem
tutarının 5 katına kadar, “tasarruf finansman sözleşmesi” kapsamında
aykırı işlem yapılması halinde ise 25 bin liradan 50 bin liraya kadar
idari para cezası uygulanacak.
BDDK’nin ilgili
Cumhuriyet Başsavcılığını muhatap talebi üzerine, sulh ceza hakimince,
dava açılması halinde davaya bakan mahkemece iş yerlerinin faaliyetleri
ve reklamları geçici olarak durdurulacak, ilanları toplatılacak.
Bu
aykırılıkların internet ortamında gerçekleşmesi halinde BDDK tarafından
içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararı verilebilecek.
Karar uygulanmak üzere Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumuna
gönderilecek.
İzinsiz tasarruf finansman faaliyetinde bulunan şirketler hakkında BDDK tasfiye kararı verebilecek.
Alınması
gereken izinleri almaksızın tasarruf finansman faaliyetlerinde bulunan
kişiler, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 5 bin güne kadar adli para
cezası ile cezalandırılacak.
Kanuna “Tasarrufların çekilmesini engellemek” başlıklı yeni bir madde ekleniyor.
Sözleşme
imzalanmasını takip eden 14 gün içinde cayma hakkını kullanan müşteriye
organizasyon ücreti dahil, aldığı tutarın tamamını 14 gün içinde iade
etmeyen, fesih hakkını kullanan müşteriye belirlenen süre içinde toplam
birikim tutarını iade etmeyen veya sözleşmeyi tek taraflı fesheden
şirketler, 6 aydan 2 yıla kadar hapis ve 500 güne kadar adli para cezası
ile cezalandırılacak.