TBMM Araştırma Hizmetleri Başkanlığınca Almanya, Birleşik Krallık, Hollanda, İtalya, Polonya, Portekiz ve Yunanistan’daki sahipsiz hayvanlara ilişkin düzenlemeler incelendi.
Birleşik Krallık’ta sahipsiz köpeklerin toplanması konusunda yetkili olan yerel makamlar tarafından sorumluluklarındaki alan için bir görevli atanıyor.
Bu görevli kamuya açık alanda sahipsiz bir köpek bulursa o köpeğe el koyuyor ve gözetimi altına alıyor. Köpeğin tasması varsa görevli kişi tarafından hayvanın sahibine yazılı bildirim yapılıyor. Sahibinin, görevli tarafından tutulan köpeğini almak istemesi durumunda ise el koyma nedeni ile yapılan bütün masrafları ödemesi gerekiyor.
Görevli tarafından tutulan köpekler sahiplerine geri veriliyor ya da yeniden sahiplendiriliyor. Fakat tutulma tarihinden itibaren 7 gün içerisinde sahibi tarafından masrafları ödenerek alınmayan ya da sahiplendirilemeyen köpeklere en az acı verecek şekilde ötanazi yapılıyor.
Avrupa’da sokak köpeklerine ilişkin sorunların çözüldüğü ve sokakta başıboş dolaşan köpeğin bulunmadığı ilk ülke olarak gösterilen Hollanda’nın bu politikası ötanazi ve barınaklarda tutulma gibi yöntemlerle değil, yoğun kısırlaştırma programlarıyla gerçekleştiriliyor.
Öte yandan barınaklardan evsiz köpekleri sahiplenmeye teşvik etmek amacıyla mağazadan satın alınan köpekler için vergiler artırılıyor.
İtalya’da hayvan hakları, anayasa ve ceza kanunu dahil olmak üzere çeşitli düzenlemelerde yer alıyor.
İlgili kanunda, başıboş sahipsiz sokak köpeklerinin hayvan barınaklarına yerleştirileceği düzenleniyor. Yakalanmasından itibaren 60 gün içinde kendisini köpeğin sahibi olarak tanıtanlara köpek geri veriliyor. Aksi taktirde sahipsiz köpek, kuduz ve benzeri diğer bulaşıcı hastalıklara karşı koruyucu tedaviye tabi olmak kaydıyla, iyi muamele garantisi veren özel şahıslara veya korumacı derneklere teslim ediliyor.
Sahipsiz köpekler ancak ciddi şekilde hasta, tedavi edilemez durumda veya kanıtlanmış şekilde tehlikeli ise ötanaziye tabi tutuluyor.
İtalya’da barınakların bir kısmı koruyucu kuruluş ve dernekler tarafından, bir kısmı da belediyeler tarafından işletiliyor. Belediye ve kuruluşlar, sahipsiz hayvanlara yönelik kısırlaştırma da uyguluyor.
Polonya’da yetki belediyelerde
Polonya’da sahipsiz hayvanların korunması, bakımı ve yakalanması belediyelerin sorumluluğunda bulunuyor.
Sahipsiz bir hayvan, insanlar ya da diğer hayvanlar için tehdit oluşturması durumu hariç olmak üzere barınakta yer ayarlanmadan yakalanamıyor.
Belediye meclislerinin, her yıl 31 Mart tarihinden önce sahipsiz hayvanların bakımı ve korunması için hayvan barınaklarında yer bulunması, sahipsiz kedilerin bakımı, barınaklarda yaşayan hayvanların kısırlaştırılması, sahiplendirme çalışmaları yapılması, görme engelli yavrulara ötanazi yapılması, çiftlik hayvanlarına bir tarım işletmesi belirlenmesi ve olası trafik kazalarına karşılık 24 saat veteriner hizmeti sağlanmasına yönelik program hazırlaması gerekiyor. Programa belediye sınırları içerisinde yer alan hayvanların işaretlenmesi ve kısırlaştırılması da dahil edilebiliyor.
Almanya’da bakım ve barınaklar özel kuruluşlarda
Almanya’daki hayvan koruma derneklerinin çatı kuruluşu olarak 1881 yılından beri faaliyet gösteren Alman Hayvan Koruma Birliği bünyesinde 740’tan fazla hayvan koruma derneği ile 550 civarında hayvan barınağı veya hayvan kurtarma merkezi yer alıyor.
Sahipsiz hayvanların korunmasından sorumlu olan eyaletler ve belediyelerin sahipsiz hayvanların barınma ve bakım masraflarını karşılama zorunluluğu bulunmuyor.
Bazı belediyeler, hayvan haklarını savunan kuruluşlar tarafından işletilen hayvan barınaklarına gönüllü olarak yardımcı oluyor. Bu belediyeler, her bir hayvanın bakımı için sabit bir ücret ödüyor.
Hayvan Koruma Kanunu’na göre, hayvanları bir barınak veya buna benzer tesislerde tutmak isteyenler yetkili idari makamdan izin almak zorunda. Bir hayvanı besleyen, ona bakan veya bakmak zorunda olanlar için hayvanın türüne ve ihtiyaçlarına uygun bir şekilde beslenmesi, bakımı ve barınması ile bu doğrultuda ilgili kişi ya da kuruluşun gerekli bilgi ve becerilere sahip olması şartı aranıyor.
Sahipsiz hayvanların kamu düzeni ve güvenliği açısından tehlike oluşturduğu hallerde eyaletlerin münhasır yetkisi dahilindeki genel polis ve kamu düzeni kanunları uygulanıyor. Tehlikeli görülen hayvanlar barınaklara götürülüyor. Tehlikelilik arz eden hayvanların taşınma, tıbbi bakım, barınma ve gerekli hallerde öldürülmesi masrafları belediyeler tarafından karşılanıyor. Almanya anayasasına göre hayvanların korunması esas olduğu için hayvanların öldürülmesi yalnızca son çare olarak uygulanıyor.
Portekiz’de kısırlaştırma odaklı mücadele
Portekiz’de başıboş ve sahipsiz hayvanların korunması, hayvan refahı ve hayvanların terk edilmesine karşı mücadeleye ilişkin çeşitli düzenlemeler yerel yönetimlere yetkiler veriyor.
Resmi toplama merkezlerine alınan hayvanlar, merkeze alındığı tarihten itibaren 15 gün içinde sahibi tarafından alınmaz ise terk edilmiş sayılıyor ve zorunlu olarak kısırlaştırılarak herhangi bir tazminat hakkı olmaksızın sahiplendiriliyor.
Terkedilmiş ve sahipsiz sayılan hayvanlar, belediyenin hizmetindeki bir veteriner hekimin zorunlu görüşü altında, belediye meclisleri veya resmi hayvan toplama merkezleri tarafından, bireylere veya hayvansever kurumlara ücretsiz olarak verilebiliyor.
Belediye meclisleri ve resmi hayvan toplama merkezleri, bir bilgisayar platformu aracılığıyla, sahiplenilmeye hazır hayvanları, etkin ve düzenli bir şekilde kamuya açıklıyor.
Devlet, halk sağlığı nedeniyle resmi hayvan toplama merkezleri aracılığıyla sokak hayvanlarının yakalanmasını, gerektiğinde aşılanmasını ve kısırlaştırılmasını ve ayrıca kediler için yakalama, kısırlaştırma, iade programlarının uygulanmasını sağlıyor.
Kanıtlanmış ağır tedavi edilemez hastalık durumlarında ve hayvanın acısını ve telafisi mümkün olmayan ıstırabını ortadan kaldırmanın tek ve vazgeçilmez yol olduğu gösterildiğinde, bir veteriner hekim tarafından ötanazi gerçekleştirilebiliyor.
Yunanistan’da sahiplendirilmeyen hayvanlar doğal ortamlarına kazandırılıyor
Yunanistan’da sahipsiz hayvanların toplanması ve idaresinden belediyeler sorumlu tutuluyor.
Toplanan hayvanlar, belediyenin veteriner kliniklerine, bazı durumlarda özel veteriner kliniklerine ya da barınaklara götürülüyor. Burada geçici süre barındırılan hayvanlar kısırlaştırılıyor, aşılanıyor, elektronik olarak işaretleniyor ve Kırsal Kalkınma ve Gıda Bakanlığının çevrim içi elektronik veri tabanına kaydediliyor.
Sağlıklı ve 5 aydan büyük hayvanlar sahiplendirilmedikleri takdirde bu işlemlerin gerçekleştirilmesinin ardından tekrar doğal ortamlarına kazandırılıyor. Sahipsiz hayvanlar hastane, okul, spor merkezi, otoyol, liman, havaalanı ve arkeolojik alanlara bırakılamıyor.
Toplanan sahipsiz hayvanlara, tehlikelilik arz etmeleri, tedavi edilemeyecek bir hastalıktan acı çekmeleri halinde, yaşlılık ya da sakatlık nedeniyle kendilerine bakamayacak durumda olanlara da sahiplendirilmedikleri takdirde ötanazi yapılıyor.