Türkiye, Meksika, Endonezya, Güney Kore ve Avustralya’dan oluşan uluslararası platform MIKTA 8. Parlamento Başkanları Konferansı, “Çok Taraflılık, Küresel Karşılıklı Bağımlılık ve Parlamentolar” başlığıyla TBMM’nin ev sahipliğinde Sepetçiler Kasrı’nda yapılıyor.
TBMM Başkanı Mustafa Şentop, konferansın açılış konuşmasında, başkanları İstanbul’da ağırlamaktan büyük bir onur duyduğunu belirtti.
Kahramanmaraş merkezli meydana gelen depremlerle ilgili konuşan Şentop, “‘Asrın felaketi’ olarak da adlandırdığımız bu afetlerde büyük kayıplar yaşadık. ‘Asrın felaketi’ diyoruz ama aslında asırlardır yaşanmamış olan, belki de 500 yılda bir yaşanabilecek bir afetle karşı karşıya kaldık. Böyle zamanlarda en büyük tesellimiz sizler gibi dostlarımızın yanımızda olduğunu bilmek olmuştur. Bu yüzden, deprem sonrasında bu toplantının yapılmasına ilişkin tereddütler oluşsa da ve bu durumu sizlerin anlayışla karşılayacağınızı bilsek de sizlerle buluşmak istedik. Bu vesileyle, acımızı paylaşan, acil arama-kurtarma ve insani yardım desteklerini bizden esirgemeyen MIKTA ülkelerine, halklarına, sizlere milletimiz adına şükranlarımı sunarım.” ifadesini kullandı.
Şentop, çok taraflılık ve küresel karşılıklı bağımlılık ekseninde parlamentolar arasındaki işbirliğinin giderek gelişmekte olduğunu memnuniyetle gözlemlediğini vurgulayarak, şöyle devam etti:
“Etkin çok taraflılığı dış politikamızın en önemli unsurlarından biri olarak görüyoruz. Bu bağlamda MIKTA Türkiye için müstesna bir yere sahip. MIKTA’nın, uluslararası işbirliği, diyalog ve kültürler arası anlayışa dayalı yapısını önemsiyoruz. MIKTA’nın bölgesel ve küresel sorunların çözümüne katkı sağlama potansiyelinin yüksek olduğunu değerlendiriyoruz. Bu bağlamda, 2022 yılında memnuniyetle üstlendiğimiz MIKTA dönem başkanlığını, 2023 yılında Endonezya’ya devrederken işbirliği ve koordinasyonun daha güçlü bir şekilde süreceğine olan inancımı da ifade etmek isterim.”
Birbirine daha fazla bağlı ve bağımlı bir hale gelen dünyada yaşandığına dikkati çeken Şentop, “Küresel anlamda karşılaştığımız zorluklar da bu minvalde daha karmaşık ve çok yönlü hale geliyor. İşte bu zorlukların üstesinden gelmek; siyasi, sosyal ve ekonomik sorunlardan çıkış yolları üretmek için çok taraflılık kilit bir araç olarak uluslararası ilişkilerin temel prensipleri arasında yer almaktadır. Çok taraflılık, ülkeler arasında dayanışma, saygı ve adil bir paylaşımı öngörmektedir.” görüşünü paylaştı.
Şentop, çok taraflılık ile birlikte değerlendirilmesi gereken bir diğer hususun, ülkelerin birbirine olan ihtiyacını ve işbirliğini zorunlu kılan küresel karşılıklı bağımlılık olduğunu dile getirerek, “Son yıllarda tecrübe ettiğimiz salgın, savaş, doğal afetler, kuraklık gibi meseleler yerküredeki her bir devletin ve hatta her bir ferdin birbirine ne kadar kestirme ve girift bağlarla bağlı olduğunu net bir şekilde göstermiştir. Dolayısıyla küresel karşılıklı bağımlılık, ülkeler arasındaki işbirliğinin artmasını ve uluslararası sorunların çözümünde ortak çabaların sergilenmesini gerektirmektedir.” değerlendirmesinde bulundu.
Ülkelerin ancak işbirliği yoluyla küresel sorunların üstesinden gelebileceğini belirten Şentop, bu sorunlarla hiçbir ülkenin tek başına başa çıkabilmesinin mümkün olmadığını, milletlerin temsil organları olarak parlamentoların da bu bağlamda uluslararası işbirliğini geliştirmek, tecrübeleri paylaşmak ve halklar arasındaki köprüleri güçlendirmek için aktif bir rol oynaması gerektiğini bildirdi.
“Bize düşen sorumluluk, parlamentoların halktan aldıkları gücü değerlendirerek ve küresel karşılıklı bağımlılığın farkında olarak çok taraflılığı teşvik etmektir” diyen Şentop, birlikte çalışılabilecek konulara odaklanılması ve işbirliği yollarının keşfedilmesi gerektiğini ifade etti.
Toplantının başlığını bu anlayışla “Çok Taraflılık, Küresel Karşılıklı Bağımlılık ve Parlamentolar” olarak belirlediklerini anlatan Şentop, öncelikle çok taraflılığa imkan veren en önemli mekanizmalardan olan uluslararası kuruluşları ve bunların “etkin çok taraflılığa” hizmet etmesi için ihtiyaç duyulan reformları, toplantıda gündeme aldıklarını aktardı.
Şentop, küresel karşılıklı bağımlılığı açık bir şekilde orta koyan güncel meselelerde MIKTA ülkelerinin birbiriyle tecrübelerini paylaşması amacıyla göç, gıda güvenliği, tedarik zincirleri, yeni nesil teknolojiler ve yapay zeka gibi konulara gündemlerinde yer verdiklerini kaydederek, “Ve en nihayetinde hızla değişen küresel ortamda parlamenterlere düşen görevleri sizlerle istişare etmek istedik. Bugün gerçekleştireceğimiz fikri alışverişlerin verimli ve anlamlı olmasını ve küresel olarak karşılaştığımız zorlukların üstesinden gelmemize yardımcı olacak somut eylemlere öncülük etmesini umuyorum. İnanıyorum ki bu toplantı, bu anlamda alternatif fikir ve yaklaşımlar ortaya koyacaktır.” dedi.
Konferansa, TBMM Başkanı Şentop’un yanı sıra, AK Parti İstanbul milletvekilleri Ravza Kavakcı Kan ile Abdullah Güler, Meksika Temsilciler Meclisi Başkan Vekili Noemi Berenice Luna Ayala, Endonezya Temsilciler Meclis Başkanı Puan Maharani, Güney Kore Ulusal Meclis Başkanı Kim Jin-Pyo ve Avustralya Senato Başkan Yardımcısı Andrew Mclachlan katıldı.
Konferansta düzenlenecek oturumlar, şu şekilde açıklandı:
I. Oturum “Uluslararası Sistemin Reformu: Adalet, Çoğulculuk ve Kapsayıcılık”
II. Oturum “Uluslararası Göç: Fırsatlar ve Zorluklar”
III. Oturum “Gıda Güvenliği, Tedarik Zincirleri, Yoksulluk ve İklim Değişikliği: İyi Yönetişimde Parlamentoların Rolü”
IV. Oturum “Sorumlu Yapay Zeka ve Yeni Teknolojiler: Fırsatlar ve Riskler”
V. Oturum “Hızla Değişen Küresel Ortamda Parlamenter Diplomasi ve Karşılıklı Bağımlılık”
Kapanış Oturumu