Genel Kurulda, Türkiye ile Birleşik Krallık arasında ticari ilişkilerin sürmesi için imzalanan serbest ticaret anlaşmasını da içeren kanun teklifi ile Filistin, Arnavutluk ve EFTA devletleriyle imzalanan serbest ticaret anlaşmalarını kapsayan uluslararası anlaşmaların uygun bulunduğuna dair 4 kanun teklifi ele alındı.
Genel Kuruldaki müzakerelerinin ardından kabul edilen kanunlar şöyle:
– Türkiye ile Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı Arasında Serbest Ticaret Anlaşması, Türkiye ve Birleşik Krallık Hükümetleri Arasında Menşe Kurallarına Dair Ortak Bildiri, Türkiye ve Birleşik Krallık Hükümetleri Arasında Mutabakat Zaptı ve Kuzey İrlanda ile Ticarete İlişkin Olarak Türkiye Cumhuriyeti ile Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı Arasında Teati Edilen Mektupların Onaylanmasının Uygun Bulunması ve Anlaşmanın Protokoller ve Eklerine İlişkin Değişikliklerin Cumhurbaşkanınca Doğrudan Onaylanmasına Dair Yetki Verilmesi Hakkında Kanun,
– Türkiye ile Arnavutluk Cumhuriyeti Arasında Serbest Ticaret Anlaşması ile Kurulan Ortak Komitenin Türkiye Cumhuriyeti ile Arnavutluk Cumhuriyeti Arasında Serbest Ticaret Anlaşmasına Ek ‘Menşeli Ürünler’ Kavramının Tanımı ve İdari İş Birliği Yöntemlerine İlişkin Protokol II’yi Değiştiren 1/2020 Sayılı Kararının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna ve Anlaşmanın Protokoller ve Eklerine İlişkin Değişikliklerin Cumhurbaşkanınca Doğrudan Onaylanmasına Dair Yetki Verilmesine İlişkin Kanun
– Türkiye ile Filistin Ulusal Yönetimi Adına Filistin Kurtuluş Örgütü Arasında Geçici Serbest Ticaret Anlaşması ile Kurulan Ortak Komite’nin; Temel Tarım Ürünleri ve İşlenmiş Tarım Ürünleri ile Balıkçılık Ürünlerinde Taviz Değişimine Dair Protokol I’e Ait Tablo I’in Tadili Hakkında 1/2020 Sayılı Kararı ile Geçici Serbest Ticaret Anlaşması’nın “Menşeli Ürünler” Kavramının Tanımı ve İdari İş Birliği Yöntemlerine İlişkin Protokol II’nin Tadili Hakkında 2/2020 Sayılı Kararının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna ve Anlaşmanın Protokoller ve Eklerine İlişkin Değişikliklerin Cumhurbaşkanınca Doğrudan Onaylanmasına Dair Yetki Verilmesi Hakkında Kanun,
-Türkiye ile EFTA Devletleri Arasında Serbest Ticaret Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna ve Anlaşmanın Eklerine İlişkin Değişikliklerin Cumhurbaşkanınca Doğrudan Onaylanmasına Dair Yetki Verilmesine İlişkin Kanun.
Görüşmelerden
Kanun tekliflerinin görüşmeleri sırasında söz alan İYİ Parti Aydın Milletvekili Aydın Adnan Sezgin, Birleşik Krallık’la imzalanan Serbest Ticaret Anlaşması’nı desteklediklerini dile getirdi.
Sezgin, “Aramızdaki ticaretin hacmi genelde 18 milyar dolar civarındadır ve genelde Türkiye lehine seyretmektedir. Brexit sonrası oluşan yeni düzende Serbest Ticaret Anlaşması’nın yapılması hayırlı olmuştur.” ifadesini kullandı.
İktidarın bazı sözcülerinin bu anlaşmayı yeni ve olağanüstü bir adım, büyük bir başarı olarak takdim ettiklerini ancak durumun öyle olmadığını savunan Sezgin, “Bu anlaşma, Avrupa Birliği’yle mevcut gümrük birliğimiz çerçevesinde, Avrupa Birliği ile Birleşik Krallık arasında yapılan Brexit Serbest Ticaret Anlaşması’na bir teknik uyum anlaşmasıdır, eskinin devamıdır. Ayrıca Brexit öncesine göre bazı formalitelerin biraz da zorlaştığını belirtmeliyiz.” diye konuştu.
Sezgin, Avrupa Birliği’yle Gümrük Birliği’nin de yeniden dış politikadaki öncelikler listesinde ön sıralara çıkarılması gerektiğini kaydetti.
HDP Grup Başkanvekili Meral Danış Beştaş, AİHM’in eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş hakkında verdiği kararın önemli olduğunu söyledi. Beştaş, AİHM tarihinde, Türkiye’nin bireysel başvuruyu kabul ettiği günden bugüne kadar ilk defa sözleşmenin 18. maddesiyle ilgili ihlal kararı verdiğini, diğer ülkeler hakkında verdiği ihlal kararının hiçbirinde bu kadar ağır tespitlerin olmadığını iddia etti. Beştaş, AİHM kararına uymama meselesinin sadece Demirtaş’ı değil, Türkiye’nin tamamını ilgilendirdiğini söyledi.
CHP İstanbul Milletvekili Ahmet Ünal Çeviköz, görüşülen uluslararası serbest ticaret anlaşmalarının önemine işaret ederek “Türkiye’nin ticaretinin böylesi serbest ticaret anlaşmalarının onaylanmasına ve bir an evvel yürürlüğe girmesine ihtiyacı var.” dedi. Çeviköz, bu anlaşmalara olumlu baktıklarını dile getirdi.
Avrupa ile ilişkiler açısından önem taşıyan anlaşmalara dikkati çeken Çeviköz, Türkiye ile Birleşik Krallık arasında ticari ilişkilerin sürmesi için üç yıldır bu anlaşmanın hazırlanmasına yönelik çalışıldığını söyledi.
Görüşülen kanun tekliflerinde teknik bir itirazlarının bulunduğunu da kaydeden Çeviköz, serbest ticaret anlaşmalarında ek protokollerin değişiklik yetkisinin doğrudan Cumhurbaşkanına verilmesinin Anayasa’ya aykırı olduğunu savundu.
“İkili ilişkilerimiz açısından doğru zamanda doğru bir adım atılmıştır”
MHP Kayseri Milletvekili İsmail Özdemir, Filistin ile Türkiye arasında yapılan anlaşmanın kapsamı küçük olsa da maneviyat itibarıyla değerli olduğunu vurguladı. Yıllardan bu yana Filistin’in, İsrail’in hukuksuz ve insanlık dışı eylemlerine maruz kaldığını anımsatan Özdemir, “Filistin, verdiği mücadelesinde yalnız değildir, bundan sonra da olmayacaktır. Bu protokolle de desteğimizi bir kez daha ifade edeyim.” diye konuştu.
Türkiye’nin İngiltere ile ilişkilerinin tarihi derinliğe sahip olduğunu, Türkiye’nin yurt dışındaki toplam yatırım tutarının yaklaşık yüzde 10’unun yine bu ülkede bulunduğunu dile getiren Özdemir, İngiltere’nin, AB’den ayrılmasına ilişkin vardığı kararın ardından ilk serbest ticaret anlaşmasını Türkiye ile imzaladığını kaydetti.
Özdemir, “Şimdiye kadar AB ile süregelen Gümrük Birliği Anlaşması çerçevesinde ticaret yaptığımız İngiltere ile bundan sonraki döneme yönelik varılan serbest ticaret anlaşması uyarınca ülkemizin 2,4 milyar dolarlık kayıp yaşamasının önüne geçilmiştir. Ayrıca anlaşma kapsamında ihracatımızın yüzde 95’ini oluşturan sanayi ürünlerinde gümrük vergilerinin kaldırıldığı anlaşılmaktadır. Hazır giyim, beyaz eşya, otomotiv, gıda ve tarım ürünlerinin ticareti konusunda ülkemizin menfaatlerinin korunduğu görülmektedir. Dolayısıyla İngiltere ile imzalanan serbest ticaret anlaşmasıyla ülkemizin çıkarlarının her yönden gözetildiği açıktır. İkili ilişkilerimiz açısından doğru zamanda doğru bir adım atılmıştır.” değerlendirmesini yaptı.
CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba, “IŞİD’in beslenmesinde, büyütülmesine AK Parti’nin büyük rolü olduğunu” iddia etti.
AK Parti Grup Başkanvekili Mehmet Muş, Ağbaba’ya sataşma gerekçesiyle yanıt vererek PYD’ye bakışlarının belli olduğunu söyledi.
Muş, “Siz kendi duruşunuza bakın. Siz ‘arkadaş’ diye bakıyorsunuz. ‘IŞİD’i büyüttünüz’ iftirasını bize atan PKK var bir de Ağbaba’dan duydum. Yazıklar olsun. IŞİD’in Suriye’den sökülmesini, yok olmasını sağlayan en büyük operasyonu yapan Türkiye’dir. ” diye konuştu.
TBMM Başkanvekili Haydar Akar, görüşmelerin tamamlanmasının ardından birleşimi 9 Şubat Salı günü saat 15.00’te toplanmak üzere kapattı.