AA muhabirinin edindiği bilgilere göre, uluslararası anlaşmalar çerçevesinde ülkeler, piyasadaki ürünlerin mevzuata uygunluğunun sağlanması için gerekli gördükleri önlemleri yürürlüğe koyabiliyor. Bu önlemler, standartlar, teknik düzenlemeler, test ve belgelendirme işlemleri aracılığıyla uygulanıyor. Bu önlemler, ticareti gereğinden fazla kısıtlamaları durumunda “ticarette teknik engel” olarak değerlendiriliyor ve amacı dışında kullanıldıklarında uluslararası ticaretin akışını engelleyen ciddi sorunlara yol açıyor.
Dünyada yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgının da etkisiyle korumacılık eğilimleri giderek artarken, bu kapsamda, ürün güvenliği, teknik düzenlemeler, standartlar, test ve belgelendirme işlemleri gibi araçlar kullanılıyor. Söz konusu düzenlemeler neticesinde ticaret gereğinden fazla engelleniyor ve ihracatçılar ciddi maliyetlere katlanmak durumunda kalıyor.
Uluslararası ticareti olumsuz etkileyen ticarette teknik engellere karşı Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) çerçevesinde Ticarette Teknik Engeller (TTE) Anlaşması da hazırlandı. TTE Anlaşması, meşru bir gerekçeye dayanarak oluşturulan teknik düzenlemeler, standartlar ve uygunluk değerlendirmesi prosedürlerinin uluslararası ticarette keyfi/gereksiz bir engel oluşturmasını veya ayrımcılığa yol açmasını engellemeye yönelik uluslararası düzenlemeleri belirliyor.
Muhtemel teknik engellere karşı ihracatçıların zamanında ve doğru bilgilendirilmesi ticarette teknik engellerin aşılmasında büyük önem taşıyor. Firmaların uluslararası pazara girişini kolaylaştırmak ve karşılaştıkları sorunların çözümüne yönelik politikalar geliştirmeyi amaçlayan Ticaret Bakanlığı da bu yıl ilk defa Ticarette Teknik Engeller Raporu hazırladı.
Rapor, ihracatçıları ticarette teknik engeller konusunda bilgilendirmek ve dış pazarlarda karşılaştıkları teknik engellerin aşılmasına rehberlik etmek amacıyla hazırlandı.
Raporun, hedef pazarlarda ihraç ürünlerin ticarette teknik engellerle karşılaşmasının önlenmesine ve pazara girişlerinin kolaylaştırılmasına rehberlik etmesi hedefleniyor.
Rapor, bakanlıkların, iktisadi işletmecilerin, sivil toplum kuruluşlarının ve ilgili tüm paydaşların hizmetine sunuldu.
Raporda, ticarette teknik engellerin kaynağını oluşturan düzenlemeler, standartlar, uygunluk değerlendirmesi prosedürleri hakkında temel ve açıklayıcı bilgiler ile ticarette teknik engellerin önlenmesine yönelik Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası, bölgesel ve ikili anlaşmalar hakkında bilgiler yer alıyor.
Raporun ana kısmında ise 15 ülke özelinde uygulanan teknik engeller bulunuyor. Bu 15 ülke, Bakanlığın hedef ve öncelikli ülkeleri ile Uzak Ülkelere İhracat Stratejisi kapsamında yer alan ülkeler arasından belirlendi. Buna göre, ABD, Brezilya, Çin, Endonezya, Filipinler, Güney Afrika, Güney Kore, Hindistan, Japonya, Kanada, Malezya, Meksika, Şili, Tayland ve Vietnam pazarlarındaki mevcut ve potansiyel ticarette teknik engellere ilişkin bilgiler sıralandı.
Bu raporun her yıl içeriğinin geliştirilerek güncellenmesi planlanıyor.
En fazla ABD, Çin, Mısır ve Suudi Arabistan pazarlarında teknik engelle karşılaşılıyor
Rapor kapsamında, ticaretteki teknik engellerin içeriğinin anlaşılması ve bu engellerin aşılmasında faydalanılmak üzere, ihracatçılara yönelik Ticarette Teknik Engeller Anketi de gerçekleştirildi. Ankete katılan firmaların yüzde 98’inin ihraç pazarlarına girişte ticarette bir teknik engelle karşılaştıkları tespit edildi. Ankete katılan firmaların yüzde 57’sinin bünyesinde ayrı bir dış ticaret birimi bulunmazken, bünyesinde ayrı bir dış ticaret birimi bulunmayan firmaların daha fazla teknik engel ile karşılaştığı belirlendi. Raporda, bu çerçevede, ticarette teknik engellerin aşılmasına yönelik firmaların bünyesinde ayrı bir dış ticaret birimi kurması tavsiye edildi.
Ankete katılan firmalar, en fazla ABD, Çin, Mısır ve Suudi Arabistan pazarlarında teknik engel ile karşılaştıklarını ifade etti. Firmalar, en fazla teknik engel ile hazır giyim ve konfeksiyon, tekstil ve ham maddeleri, deri ve mamulleri ile elektrik ve elektronik sektörlerinde karşılaştıklarını aktardı.
Firmalar, en fazla, uzun belgelendirme süreçleri, uzun test işlemleri, yüksek belgelendirme maliyetleri, sertifika temininde gecikmeler ve sevk öncesi inceleme uygulamalarının ticarette teknik engel yarattığını bildirdi.