Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, Türkiye’de lisanslı depo kapasitesinin 7 milyon tonu geçtiğini belirterek, “Lisans alıp faaliyet gösteren 126 adet işletmemiz bulunmaktadır. Kuruluş izni alan işletme sayısı ise 235’e ulaşmıştır.” dedi.
Hisarcıklıoğlu, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) Genel Müdürlüğü koordinasyonunda düzenlenen “Lisanslı Depoculuk Değerlendirme Toplantısı”na video konferans yoluyla katıldı.
Hisarcıklıoğlu, buradaki konuşmasında, lisanslı depoculuğun, kamu ve özel sektörün ortak amaçla bir araya geldiği, aynı vizyonu paylaştığı, ülkeye somut bir eser ortaya kazandırdığı, güzel bir örnek olduğunu ifade ederek, bugünkü lisanslı depoculuk sisteminin temelini oluşturan Lisanslı Depoculuk Kanunu’nun, 2005 yılında, TOBB’un katkılarıyla hazırlandığını söyledi.
Özel sektörün lisanslı depoculuk yatırımını teşvik etmek için, 2010’da TMO ile TMO-TOBB Lidaş ortak girişiminin kurulduğunu dile getiren Hisarcıklıoğlu, şunları kaydetti:
“Lidaş, şu an 330 bin ton için lisans almış durumdadır. İnşaatların tamamlanmasıyla birlikte, 8 ayrı bölgede 406 bin tonluk kapasiteye ulaşacaktır. Lisanslı depoculuk için attığımız bu adımların neticesinde, özel sektörümüz de bu alana yönelmiştir. Böylece bugün ülkemizde lisanslı depo kapasitesi 7 milyon tonu geçmiştir. Lisans alıp faaliyet gösteren 126 adet işletmemiz bulunmaktadır. Kuruluş izni alan işletme sayısı ise 235’e ulaşmıştır.”
Elektronik satış salonları, akredite laboratuvarları, canlı hayvan ve ticaret borsaları ile lisanslı depoların tarım ve hayvancılık sektörünün sağlıklı işlemesine yardımcı olduğuna işaret eden Hisarcıklıoğlu, lisanslı depoculuk sisteminde ürün kalitesinin analizinde belirleyici olan 21 yetkili sınıflandırıcı laboratuvarın 17’sinin ticaret borsalarına ait olduğunu bildirdi.
“TÜRİB’de kayıtlı yatırımcı sayısı 80 bine yaklaştı”
Hisarcıklıoğlu, lisansı depoculuktan sonraki adımın Türkiye Ürün İhtisas Borsası (TÜRİB) olduğuna dikkati çekerek, söz konusu borsanın Tarım ve Orman ile Ticaret Bakanlarının gayret ve destekleriyle 2019’da açıldığını belirtti.
TÜRİB ile fiziki yer değiştirme gerekmeksizin, elektronik ortamda ve tek bir platformda ürün ticaretinin yapılmasının mümkün kılındığını dile getiren Hisarcıklıoğlu, şu ifadeleri kullandı:
“Borsamızda Elektronik Ürün Senedi (ELÜS) alım-satımından elde edilen kazançlar 31 Aralık 2023’e kadar gelir ve kurumlar vergisinden istisna edilmiştir. Ayıca zirai gelir vergisi stopajı, damga vergisi ve KDV muafiyeti gibi vergisel avantajlar da mevcuttur. Bunların yanı sıra çiftçilerimize sahip oldukları ELÜS’leri teminat vererek Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerince verilen faizsiz kredi imkanı da bulunmaktadır.”
Hisarcıklıoğlu, 2020’de TÜRİB’in 11,4 milyar lira işlem hacmine ve 7,2 milyon ton işlem miktarına ulaştığına işaret ederek, kayıtlı yatırımcı sayısının da 80 bine yaklaştığını anlattı.
Lisanslı depoculuk ve TÜRİB sayesinde, tarımsal ürünlerin fiyatlarının 3-5 kişi tarafından kurgulanamayacağını vurgulayan Hisarcıklıoğlu, fiyatların daha şeffaf bir şekilde belirleneceğini söyledi.
Hisarcıklıoğlu, TOBB ve ticaret borsalarının, Türkiye’de lisanslı depoculuğun ve ürün senedine bağlı tarımsal ürün ticaretinin gelişmesi için önemli görev üstlendiklerini belirterek, “Hedefimiz, tarım piyasalarının etkinliğini artırarak gelişmiş bir tarım piyasasına sahip olur hale gelmektir. Çevremizde ve özellikle güneyimizde, büyük tahıl ve gıda ithalatçısı ülkeler bulunuyor. Tarım ve gıdanın öneminin arttığı bu zamanda, gelişmiş bir tarım piyasasıyla Türkiye, coğrafi konum avantajını kullanarak tarımda merkez üssü haline gelebilir.” dedi.
TMO Genel Müdürü Ahmet Güldal da lisanslı depoculuk sisteminin önemli gelişim gösterdiğini ve zaman içinde bazı ihtiyaçlarının ortaya çıktığını ifade ederek, toplantıda elde edilecek çözüm önerileriyle lisanslı depoculuk alanıyla ilgili yol haritası oluşturulacağını söyledi.