Türk Anesteziyoloji ve Reanimasyon Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Meral Kanbak, ağrı kesici ve ateş düşürücülerin içinde bulunan parasetamolün uzun süreli kullanımının, yüksek tansiyonu olan kişilerde kalp hastalığı ve felç riskini artırabileceği uyarısı yaptı.
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Cerrahi Tıp Bilimleri Bölümü Anesteziyoloji ve Reanimasyon Ana Bilim Dalı Başkanı Kanbak, 16 Ekim Dünya Anestezi Günü dolayısıyla AA muhabirine yaptığı açıklamada, bu günün, hastaların herhangi bir fiziksel acı çekmeden cerrahi işlemlere girmelerini mümkün kılan anestezinin keşfi nedeniyle her yıl kutlandığını dile getirdi.
Kronik hastalıklar, ameliyat sonrası ağrılar, kanser ağrıları gibi çok geniş bir alanda ağrı kontrolünü sağlayan anesteziyoloji ve reanimasyon uzmanlarına gerektiğinde mutlaka başvurulması gerektiğini vurgulayan Kanbak, kontrolsüz ağrı kesici kullanımının ciddi sağlık sorunlarına neden olabileceğini söyledi.
Kanbak, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumunca yayımlanan 2020 Yılı İlaç Pazarı Gözlem Raporu’na göre, Türkiye ilaç pazarının 50,39 milyar liralık satış değerine, ilaç satış hacminin de 2,27 milyar kutuya yükseldiğini belirtti.
Toplam ve elden satılan, SGK ile özel sigortalar tarafından karşılanan ilk 20 ilaç arasında ilk üç sırayı, ağrı kesici özellikli olanlar ve romatizma tedavisinde kullanılanların aldığına dikkati çeken Kanbak, şöyle devam etti:
“Elden satılan ilaçlar arasında ağrı kesici özellikli olanların oranı yüzde 35’e ulaşırken, bunu yüzde 30,2 ile romatizma tedavisinde kullanılanlar ile antiinflamatuvar ilaçlar izledi. Türkiye’de en çok satılan ilaç ağrı kesiciler. Fakat uzun süreli parasetamol kullanımı, yüksek tansiyonu olan kişilerde kalp hastalığı ve felç riskini artırabilir. Bu nedenle söz konusu ilaçların mutlaka uzman kontrolünde kullanılması gerekiyor.”
En sık kullanılan ağrı kesicilerin içerisinde bulunan parasetamol ile ilgili Şubat 2022’de yayımlanan bir araştırmanın sonuçlarına değinen Kanbak, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Edinburgh Üniversitesince yapılan ve İngiliz Kalp Vakfı tarafından finanse edilen bu araştırmada, yüksek tansiyon öyküsü olan 110 hastaya, kronik ağrılı hastalarda rutin olarak reçete edilen günde 4 kez 1 gram parasetamol veya 2 hafta boyunca eşleştirilmiş bir plasebo verildi. Tüm hastalar, rastgele ve kör sıra ile her iki tedaviyi de aldı. Araştırma sonunda, parasetamol kullananların, plasebo alanlara kıyasla sistolik kan basıncında 5 mmHg’lik bir artış görüldü.
Araştırma sonuçları, bu artışın kalp hastalığı veya felç riskini yaklaşık yüzde 20 artırmasının mümkün olduğunu ortaya koyuyor. Bu sebeple yüksek tansiyonu olanlar ile kalp hastalığı veya felç riski taşıyanlarda parasetamol kullanımında daha dikkatli olunması gerekiyor. Genellikle kronik ağrı tedavisinde kullanılan parasetamol için uzun süreli reçetesi olan hastaların, mümkün olan en kısa süre için en düşük etkili dozu seçmeleri gerektiği belirtiliyor.”
Ünlü sanatçılardan Dünya Anestezi Günü’ne özel klip
Öte yandan, Türk Anesteziyoloji ve Reanimasyon Derneğince 16 Ekim Dünya Anestezi Günü’ne ilişkin, sanatçıların desteğiyle özel klip hazırlandı.
Sosyal medya hesaplarından yayımlanacak klipte, Erdal Küçükkömürcü, Açelya Akkoyun, Sinan Pekinton, Hakan Aysev, Altan Erkekli, Tan Sağtürk, İpek Çeken, Aslı Şafak, Şebnem Gürsoy, Sunay Akın, Yaşar Günaçgün, Deniz Nil Gündoğdu ve İlhan Şeşen ile uzmanlar, “Anesteziyoloji ve reanimasyon doktorunuzu mutlaka tanımalısınız.” mesajını paylaşarak, hastaların ağrılarıyla ilgili ve ameliyat gibi işlemlerinde mutlaka bu alandaki hekimlere de başvurması gerektiğine dikkati çekti.