Yeni yıla girilmesiyle birlikte konut sitelerinin genel kurulları art arda gerçekleştiriliyor. Genel kurulda bu yıl için belirlenen aidat tutarları, site sakinleri ile yönetimlerini de karşı karşıya getiriyor.
TED Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şebnem Akipek, AA muhabirine, konunun Kat Mülkiyeti Kanunu ile düzenlendiğini söyledi. Akipek, kat maliklerinin, kapıcı, bahçıvan ve bekçi giderleri ile ortak tesislerin işletme giderlerine ve bunlar için toplanacak avansa kendi arsa payı oranında katılması gerektiğini söyledi.
“Yüksek artış kaçınılmaz”
Kanun uyarınca, kat maliklerinin bu giderleri ödemekten kaçınamayacağına işaret eden Akipek, şöyle konuştu:
“Genel giderlerin yani aidatın miktarı, kat malikleri kurulunca belirlenir. Genellikle her yıl sonu veya başında yapılan kat malikleri olağan kurulunda bir yıl için ödenecek miktar tespit edilir. Bu miktarın belirlenmesinde bir üst sınır yasal olarak çizilmemiştir. Aidat, apartmanın elektrik, su gibi genel giderleri ile varsa çalışan personelin maaşları ve diğer ödemelerini, sigorta primlerini, genel temizlik ve bakım giderlerini, eğer merkezi sistem ısınma varsa, ısınmaya ilişkin doğal gaz giderlerini kapsar. Bu giderlerin yanında, çıkabilecek ani ve arızi masraflar da düşünülerek, acil durumlara hazırlık amacıyla tahmini bir ek giderin de toplanması yerinde olur. Kat malikleri bir yıllık tüm giderleri yaklaşık olarak hesaplayıp, daire sayısına, yasal düzenlemeye göre veya eğer farklı bir esas yönetim planı ile belirlenmişse buna göre bölünmelidir. Ülkemizde artan asgari ücret, elektrik, doğal gaz ve su giderleri düşünüldüğünde bu yıl aidatlarda önemli miktarda artış olması kaçınılmaz görülmektedir.”
“Aidatlarda geçen yıla göre yüzde 40-60 artış var”
Tesis Yöneticileri Federasyonu Başkanı Yahya Sağır da site genel kurullarının bu ay boyunca devam edeceğini ve site sakinlerinin daha sonra aidatla ilgili sıkıntı yaşamamak için bu genel kurullara katılmasının önem taşıdığını bildirdi. Sağır, aidatların, site yönetimleri tarafından değil, genel kurulda kat malikleri tarafından oylanarak belirlendiğine dikkati çekerek, buraya katılan site sakinlerinin, aidat artışının nereden kaynaklandığını öğrenebileceğini dile getirdi. Sağır, kiracıların da mal sahibinden alacağı vekaletnameyle genel kurullara katılabileceğini ifade etti.
Site yönetimlerinin geçen yılın giderleri ile bu yılın öngörülen giderlerini belirterek aidat artışının gerekçelerini anlatması gerektiğini vurgulayan Sağır, “Ben yaptım oldu” diyerek aidatın belirlenemeyeceğini anlattı. Genel kurula katılmayan konut sahipleri için itiraz süreci olduğunu ve ayrıca dava açma hakları bulunduğunu aktaran Sağır, buna karşın davanın kaybedilmesi halinde aidatın faiziyle birlikte tahsil edileceğini söyledi.
Sağır, aidat artışlarının personel sayısı, sitedeki bağımsız bölüm sayısı, kapalı otopark, asansör, spor salonu ve havuz gibi etkenlere göre değişiklik gösterdiğini belirterek, şu değerlendirmede bulundu:
“Site aidatlarının yüzde 80’ini personel gideri oluşturuyor. Asgari ücrete yapılan yüzde 50 zam, enflasyon, elektrik, doğal gaz, su ve gübre fiyatlarındaki artışlar aidatlara yansıdı. Personelin tazminatı, kıyafeti, yol ve yemek giderleri de var. Çok katlı sitelerde asansörün aylık bakımı büyük bir maliyet. Havuzlu siteler, klora gelen zamdan etkilendi. Temizlik ve sarf malzemelerinde fiyatlar arttı. Tüm bu giderler toplanıyor, konut sayısına bölünüyor. Sitede bağımsız bölüm sayısı ne kadar çoksa aidat da personel sayısına göre daha düşük olabiliyor. Yaşanan maliyet artışları nedeniyle aidatlarda geçen yıla göre yüzde 40-60 artış var. Bu oran, çalışan ve daire sayısı ile sitenin donatılarına göre değişiyor.”
“Aidat kirayı geçemez”
Bu maliyetleri düşününce aidat artışlarının fahiş olmadığına dikkati çeken Sağır, “Mesela son genel kurullarda geçen yıl 470 lira olan aidat 625 liraya, 650 lira olan başka bir aidat 800 liraya çıktı. Bursa’da 350 lira olan bir aidat 500 liraya yükseldi. Burada tabii ki bağımsız bölüm sayısı önemli. Bağdat Caddesi’nde kira bedeli 13 bin lira olan bir sitenin aidatı 500 lira. Aidatlar kira kadar oldu deniyor da kiraya endekslememek lazım. Aidat zaten kirayı geçemez. Piyasadaki maliyet artışları ortada. Dolardaki düşüş maliyetleri düşürmedi.” diye konuştu.
Sağır, site yönetimlerinin maliyetlerini yüzde 18 KDV ve posta maliyetlerinin de artırdığını bildirerek, şunları kaydetti:
“Yönetim firmalarının aldığı her şeye yüzde 18 KDV uygulanıyor. 500 liralık aidat, 590 lira oluyor. Genel kurul kararlarının iadeli taahhütlü postayla gönderilmesi lazım. Bir posta bedeli 12 lira. Bu konularda ilgili kurum ve kuruluşlara federasyon olarak görüşlerimizi sunacağız.”