British Columbia Üniversitesi’nden bir ekip tarafından yayınlanan bir araştırma, dizel egzoz dumanlarına maruz kalmanın insan beyni üzerinde feci etkileri olabileceğini ortaya koyuyor. İşe gidip gelirken veya dışarı çıktığınızda kendinizi trafikte otururken bulursanız bu durum daha da kötü olabilir.
Beynin işlevsel bağlantısına odaklanan çalışma, organ bölümlerinin birbirleriyle ne kadar iyi iletişim kurabildiğini veya etkileşime girebildiğini test ediyor.
Araştırma ekibi, 25 sağlıklı yetişkinin bir kısmını laboratuvarda kısa bir süre dizel egzozuna, bir kısmını ise filtrelenmiş havaya maruz bıraktı ve her maruziyetten önce ve sonra katılımcıların beyinlerindeki etkileşimi ölçmek için fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (fMRG) kullandı.
Katılımcıların içsel düşüncelerinin ve anılarının depolandığı varsayılan mod ağına (DMN) bakılan çalışmada, beynin dizel egzozuna maruz kalmasından sonra DMN’inin çalışmadaki filtrelenmiş havaya maruz kalanlardan daha az aktiviteye sahip olduğu saptandı.
‘Endişe verici’
Çalışmanın başyazarı ve üniversitede psikoloji profesörü olan Jodie Gawryluk, “DMN’deki değişen fonksiyonel bağlantının, azalan bilişsel performans ve depresyon semptomlarıyla ilişkili olduğunu biliyoruz, bu nedenle aynı ağları kesintiye uğratan trafik kirliliğini görmek endişe verici” ifadelerini kullandı.
Neyse ki, kısa süreli maruziyetten sonra katılımcıların beyin işlevi normale döndü. Ancak araştırmacılar, uzun süreli maruziyetin (bir seferde saatlerce trafikte oturmak gibi) kalıcı beyin hasarına yol açabileceğini düşünüyor.
2008’de Zuyd Üniversitesi’ndeki Hollandalı araştırmacılar tarafından yapılan ayrı bir araştırma da, dizel egzozuna maruz kalmanın beynin stres tepkisi bölümünü tetiklediğini ortaya çıkardı. Bu araştırmacılar ayrıca, dizele uzun süre maruz kalmanın beyin sağlığı üzerinde kalıcı, olumsuz etkileri olabileceği konusunda görüş bildirmişlerdi.