ÇAYKUR Genel Müdürü Yusuf Ziya Alim, AA muhabirine, Rize, Artvin, Trabzon ve Giresun’da yaklaşık 204 bin ailenin 2021’de Kovid-19 salgını tedbirlerini gözeterek yaş çay tarımı yaptığını söyledi.
Geçen yıl 860 bin 384 tonla tarihlerinin en yüksek yaş çay alımını gerçekleştirdiklerini belirten Alim, üreticiye toplamda yaklaşık 3,4 milyar lira ödediklerini ifade etti.
Alim, 1938’de kurduğu atölyeyle Türk çay sektörüne yön vermeye başlayan ÇAYKUR’un o dönem aldığı 135 kilogram yaş çaydan 30 kilogram kuru çay elde ettiğini belirterek, kurumun 2021 yılında 47 fabrikada yaş çay karşılığı ürettiği kuru çayın satışında tarihinin en verimli yılını geride bıraktığını dile getirdi.
Son iki yıldır çay üretiminin Kovid-19 salgınıyla mücadele koşullarında yapıldığına işaret eden Alim, salgın döneminde üreticinin yeniden bahçeyle barıştığını, yabancı işçilerin gelmemesi nedeniyle ciddi miktarda gelirin yurt içinde kaldığını söyledi.
“Stoklarımızda yüksek çay alışı nedeniyle çay var”
Alim, 2021 yılını sosyal devlet anlayışıyla üreticileri mağdur etmeden geride bıraktıklarını vurgulayarak şöyle devam etti:
“Devletin gücünü gösterme adına geçen yıl 860 bin 384 ton yaş çay almış olduk. Karşılığında 163 bin ton kuru çay ürettik. Kuru çay üretiminde Türkiye dünyada 6. sırada. Türkiye’de 280 bin ton kuru çay üretilmekte. Ülkemiz tüketimi için yeterli bir miktar ancak yurt dışından ‘kaçak’ diye tabir ettiğimiz veya ithal yolla çay gelmesi nedeniyle belli bir miktar elimizde kalıyor. Bu yıl (2021) 157 bin 851 ton kuru çay satışı gerçekleştirdik. Bunun yaklaşık 134 bin tonu paketli, 23 bin tonu tasnifli çay satışıdır. Bu yıl (2021) en çok yaş çayı almakla birlikte en çok kuru çay satışını da gerçekleştirmiş olduk. Elbette stoklarımızda yüksek çay alışı nedeniyle çay var.”
Alim, ÇAYKUR olarak 2020 yılında 132 bin 290 ton kuru çay sattıklarını, kurumun önceki en yüksek kuru çay satışının da 151 bin 28 tonla 2014 yılında yapıldığını ifade etti.
Türkiye’nin kişi başına en çok çay tüketilen ülke olduğuna dikkati çeken Alim, “Dışarıda çay içme alışkanlığı azalsa da evlerde, kapalı alanlarda çay içme oranı arttı. Bu yıl yeni pazarlarla satışımızın artacağını düşünüyoruz. Elimizde 2021 yılına ait kuru çay var. Mayısa kadar stoklarımızda ciddi oranda azalma yaşanacaktır.” dedi.
“Yurt dışına 3 bin 106 ton satışımız var”
Yusuf Ziya Alim, ihracat ağını geliştirme çabalarının 2020 yılında sonuç vermeye başladığını belirterek, “Yurt dışına 3 bin 106 ton satışımız var. Son aldığımız tekliflerle 2022 yılında yurt dışındaki satışlarımız tahminlerimize göre çok çok yukarıda olacak. Özellikle Azerbaycan, Ukrayna, Polonya ile birebir çalışıyoruz. Rusya başta olmak üzere 100 civarında ülkeye ihracatımız var. Bu satışları hızlandırmak ve cazip hale getirmek için bağlantılarımız var. 2022 yılı çok daha farklı olacak.” diye konuştu.
Yağışlar nedeniyle geçen yıl yeterince üreticiden beyaz çay alamadıklarını söyleyen Alim, aldıkları 266 kilogram çayla 66 kilogram beyaz çay ürettiklerini ve stoktakilerle birlikte 158 kilogram beyaz çay sattıklarını belirtti.
Alim, yeşil çay pudrası olarak bilinen matcha çayında da ciddi bir pazar oluşturduklarına dikkati çekerek şunları kaydetti:
“Geçen yıl 4 ton civarında satışımız olmuştu, bu sene 6,5 tona çıktı. Yeşil çay pudrası matcha çayı olarak pazarda ciddi bir yer bulmakta. Her sektörden talep alıyoruz ama gıda sektörü daha çok talep ediyor. Makarnada kullanılıyor. Yeşil çaylı sakız yapanlar var. Kendimiz yeşil çaylı helva ürettik. Yeşil çaylı kek yapanlar var. Yurt dışında kek fabrikası işletmelerinin yeşil çaylı kek üretim talepleri var. Onları karşılayacağız. Bizim ‘üçü bir arada matcha latte’ dediğimiz içecek çıktığı zaman bu 20 ton seviyelerine çıkacak. Çok etkin bir pazarı var ve satışını artıracaktır.”