Gambiya’da 1994’te askeri darbeyle yönetimi devralan ve 22 yıl boyunca ülkeyi yöneten Jammeh, Aralık 2016’daki seçimin sonucuna itirazından sonra 6 haftalık bir çıkmazın ardından 2017’de Gine’ye sürgüne gitti.
Cumhurbaşkanlığı için 6 adayın yarışacağı seçimlerde, mevcut Cumhurbaşkanı Adama Barrow, seçimleri kazanıp ikinci dönemde de koltuğunu korumak istiyor.
Yaklaşık 962 bin Gambiyalının oy kullanacağı seçimlerde, seçmenlerin yüzde 50’sinden fazlası gençlerden oluşuyor. Öte yandan seçimleri yerli ve yabancı gözlemciler de takip edecek.
Ülkede yarın düzenlenecek seçimlerde devlet başkanlığı yarışında Ulusal Halk Partisi (NPP) adayı Barrow, muhalefet partisi Birleşik Demokrat Partisi (UDP) lideri Ousainou Darboe ve Gambiya Demokratik Kongresi (GDC) lideri Mama Kandeh’in ismi öne çıkıyor.
Adama Barrow
56 yaşındaki Barrow, görevdeki ikinci ve son 5 yıllık dönemi için yarışıyor.
Aralık 2016 seçimlerinde, muhalefet koalisyonunun lideri olarak görev yapan ve çok fazla göz önünde bir isim olmayan Barrow, sürgündeki Jammeh’i her şeye rağmen mağlup etmeyi başardı.
Jammeh, seçimin ardından görevi devretmeyi reddederken; Barrow, Ocak 2017’de komşu Senegal’in başkenti Dakar’daki Gambiya Büyükelçiliğinde düzenlenen törenle cumhurbaşkanı olarak yemin etti.
Barrow, yemin töreninde, 3 yıl geçiş lideri olarak hizmet edeceğini açıkladı ancak görev süresi biterken yeniden ülkenin lideri olmaya karar verdi. Barrow, ikinci dönem için 2019’da Ulusal Halk Partisi (NPP) adında yeni bir parti kurdu.
Barrow, seçimlerde daha oy toplamak için Jammeh’in Yurtsever Yeniden Yönlendirme ve İnşaat İttifakı (APRC) ile güçlerini birleştirmek istedi ancak Jammeh, bu ittifakı kabul etmedi.
Ousainou Darboe
73 yaşındaki İnsan Hakları Avukatı Darboe, 1996’da kurduğu UDP ile döneminin cumhurbaşkanlığı seçimlerde Jammeh’in en büyük rakibi olmuştu.
Darboe, 2016’da bir eylemcinin ölümüne karşı sokak protestolarındaki rolü nedeniyle Jammeh hükümetince 3 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Darboe, hapishanedeyken verdiği onayıyla bağımsız olarak yarışmak isteyen Barrow ile koalisyon yaparak onu aday olarak gösterdi.
Barrow’un 2016’deki seçimleri kazanmasından kısa süre sonra serbest bırakılan Darboe, dışişleri bakanı ve ülkenin üç cumhurbaşkanı yardımcısından biri olarak görev yaptı.
Darboe, ancak Barrow’un ikinci dönem için yeniden seçime girme kararını onaylamadığı için Mart 2019’da görevden alındı. Bugün Darboe, Barrow’un en büyük rakibi olarak görülüyor.
Mama Kandeh
2016’daki seçimlerde üçüncü sırada gelen 56 yaşındaki Kandeh, GDC partisini kurana kadar Jammeh’in partisi olan APRC’de görev yapıyordu.
Kandeh, APRC şemsiyesi altında 2007’de ilk büyük siyasi girişimini yaparak milletvekili oldu.
Ülkenin mevcut sorunları ve seçim vaatleri
Cumhurbaşkanı adayları, 4 Aralık’taki seçimin galibi olabilmek için ekonomiden sosyal refah ve eğitime kadar farklı alanlarda seçim vaatlerinde bulunuyor.
Gambiya’da yeni seçilecek cumhurbaşkanının demokrasi, ekonomi, eğitim, enerji, altyapı ve yolsuzluk gibi sorunları çözmesi bekleniyor.
Barrow’un vaatleri arasında gelecek 5 yılda ülkeyi hızla değiştirmek, çok sayıda hastane ve yollar inşa etmek, 2023’e kadar ülkenin her köşesinde elektrik sağlamak gibi projeler bulunuyor.
Ülkenin demokrasisine önem veren Barrow, seçimi kaybetmesi durumunda iktidarı barışçıl şekilde devredeceği sözünü de veriyor.
En büyük rakibi Darboe, seçimden önce mal varlıklarını beyan ederek yolsuzlukla mücadele, ekonomiyi güçlendirme, sağlık ve eğitime yatırım yapma gibi vaatlerini sıralıyor.
Kandeh ise seçimi kazandığında gençleri istihdam edeceğini ve 4 bin öğrenciye yurt dışında eğitim imkanı tanıyacaklarının sözü verdi.
Ülkeyi 22 yıl boyunca yönetmişti
Jammeh, 22 Temmuz 1994’te askeri darbeyle Gambiya’da yönetimi devralmış ve 22 yıl boyunca ülkeyi yönetmişti.
Yahya Jammeh, iktidarında “işkence, tecavüz ve infaz” gibi çeşitli hak ihlalleri iddialarıyla suçlanmış ve 1 Aralık 2016’daki cumhurbaşkanlığı seçiminde rakibi Adama Barrow’a yenilmişti.
Sonuçları kabul etmeyen Jammeh, daha sonra iktidarı bırakması yönündeki çağrıları reddetmişti.
Görevi Barrow’a 19 Ocak 2017’de devretmesi gereken Jammeh, 17 Ocak’ta 90 günlük olağanüstü hal (OHAL) ilan etmişti. Sonrasında baskılara dayanamayan Jammeh, 21 Ocak 2017’de ülkeden ayrılarak Ekvator Ginesi’ne gitmişti.
Jammeh, mayısta ülkeye geri döneceğini duyurmuştu.