Siyasi analistler, Filistinliler tarafından yürütülen halk faaliyetlerinin İsrail’i, Gazze Şeridi’ndeki ekonomik kısıtlamaları kaldıracağını açıklamaya zorladığını ve bunun 15 yıldır abluka altındaki Gazze’de güvenlik ve saha gerilimini yatıştıracağını belirtiyor.
İsrail’in, tırmanan olayların kontrolden çıkmasını engellemek için Filistinlilerin taleplerine yanıt verdiğini söyleyen analistler, İsrail’in, ABD baskısıyla, Filistinlilere sağlanacak kolaylıklara karşılık, Hamas’ın elindeki İsrail askerlerinin serbest bırakılmasını şart koşmaktan vazgeçtiği konusunda hemfikir.
Gazze’deki Filistinli gruplar, İsrail’in Gazze Şeridi, Batı Şeria ve Kudüs kentinde uyguladığı abluka ve işgali sona erdirmesi için yaklaşık 2 haftadan beri Gazze’nin İsrail sınırında düzenledikleri gösteri ve halk faaliyetlerini artırdı.
Protesto faaliyetleri çerçevesinde Filistinliler sınır yakınında gece kargaşası olarak adlandırılan gösteriler ve faaliyetler düzenlemenin yanı sıra İsrail güçlerini ve sınıra bitişik Yahudi yerleşim yerlerinin sakinlerini rahatsız etmek için lastik yakıyor ve ses bombaları atıyor.
İsrail ordusundan 26 Ağustos’ta yapılan açıklamada, güvenlik durumunun değerlendirilmesinin ardından İsrail’in insani meseleleri eski haline getirmek için Gazze Şeridi’nde ekonomik alanda bir dizi uygulama başlattığı aktarıldı.
Açıklamada, Gazze Şeridi’nde uluslararası sivil projeler ile özel sektör için Kerm Ebu Salim Sınır Kapısı’ndan bazı ekipman ve ürün girişlerindeki kısıtlamaların gevşetileceği ifade edildi.
İsrail ordusu da 1 Eylül’de yaptığı açıklamada, Gazzeli balıkçıların avlanma mesafesinin 12 milden 15 mile çıkarıldığını duyurdu.
Açıklamada, Kerm Ebu Salim (Kerem Şalom) Sınır Kapısı’nın ekipman ve ürün geçişine açıldığı, Gazze’den 5 bin Filistinli tüccara İsrail’e giriş izni verileceği ifade edildi.
Bunlara ek olarak İsrail’den Gazze’ye gönderilen tatlı suyun 5 milyon metreküp artırılacağı belirtildi.
İsrail’in tüm bu açıklamalarına karşılık Hamas ve Gazze’deki Filistinli gruplar İsrail sınırında sürdürdükleri halk gösterileri ve faaliyetlerini durduracaklarına yönelik herhangi bir açıklama yapmadı.
Zayıf İsrail hükümeti
Siyasi analist ve yazar Talal Avkel, AA muhabirine yaptığı açıklamada, İsrail’in Filistin konusunda karar verme yetkisinin bulunmadığını ve İsrail’in bu konudaki siyasi kararlarını ABD’nin kontrol ettiğini söyledi.
Avkel, İsrail Başbakanı Naftali Bennett’in Gazze’ye yönelik uygulamaları yumuşatma kararını ABD’yi ziyareti sırasında Başkan Joe Biden’in “Filistinlilere sağlanacak kolaylıklara karşılık, Hamas’ın elindeki İsrail askerlerinin serbest bırakılması şartından vazgeçmesini istemesinin ardından aldığına işaret etti.
“Bennett hükümeti zayıf ve her an düşebilir. Gazze’ye karşı askeri operasyon başlatma tehdidine rağmen, Gazze’de olayların tırmanması veya Batı Şeria’da gerilimi yeniden tırmandırmak kendisinin çıkarına değil.” diye konuşan Avkel, İsrail hükümetinin Gazze’ye yönelik kolaylaştırma kararlarını olayları yatıştırmak ve iktidarı kaybetmemek için aldığını söyledi.
Avkel, Filistin meselesinin şu anda ABD yönetimi için bir öncelik olmadığını ve bu nedenle İsrail’den Gazze Şeridi’nde veya Batı Şeria’da daha fazla gerginliğe yol açacak provokasyonları durdurmasını istediğini kaydetti.
Siyasi analist Avkel, Hamas’ın ve Gazze’deki Filistinli grupların, durumun İsrail’in Gazze’ye düzenlediği saldırılar öncesine dönmesiyle yetinmeyeceğini ve İsrail’e baskı yapmak suretiyle isteklerinin çıtasını yükselteceğini aktardı.
Avkel, İsrail’in Gazze’ye yönelik kolaylaştırma kararları gölgesinde gerilimin azalacağı öngörüsünde bulundu.
Baskı altında gelen cevap
Yazar ve siyasi analist Mustafa Savvaf da İsrail’in hafifletme kararlarını “İsrail ancak baskı altında kalınca cevap veriyor. Bu da sınır bölgesindeki halk gösterileriyle fiilen gerçekleşiyor.” şeklinde yorumladı.
Savvaf, “ABD’nin Gazze’deki kötü ekonomik durumlar karşısında İsrail’in eski şartlarından vazgeçmesi ve ağaçtan inmesi gerektiğine ilişkin baskıları karşısında kanaat getirdiğinin açık olduğu” değerlendirmesinde bulundu.
Siyasi analist Savvaf, açıklanan kolaylaştırıcı adımların önemli olmasıyla birlikte, Gazze’ye düzenlenen son savaş öncesindeki duruma dönme garantisi içermediğinin altını çizerek durumların hala tırmanmaya eğilimli olduğunu vurguladı.
Savvaf, Gazze’deki Hamas ve diğer grupların, açıklanan kolaylıkların yeterli olduğu konusunda kanaat bildireceklerini sanmadığını ancak kentte istenilen şeyin “normale dönüş” olduğunu söyledi.
Ani saldırı uyarısı
Siyasi analist İyad el-Kara da İsrail’in, Kudüs’ün Kılıcı Operasyonu’nun sonuçlarını reddetmenin kendisine bir fayda vermeyeceğini anladığını ve Filistin halkının taleplerini hızlıca karşılamaya yöneldiğini söyledi.
Ancak Kara, İsrail’in sahadaki durumu sakinleştirdikten sonra Filistin direnişini aldatarak suikast operasyonu gibi ani bir askeri veya güvenlik saldırısı için elverişli koşullar oluşturmaya çalışabileceği uyarısında bulundu.
Gazze’nin İsrail sınırındaki halk faaliyetlerinin gelecek günlerde artarak devam edeceğini ancak olayların kontrolden çıkmaması için belli bir seviyeyi aşmayacağını kaydeden Kara, Filistinli grupların daha fazla kazanım elde etmek için baskıya devam edeceğini söyledi.