AA muhabirinin Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden yaptığı derlemeye göre, son yıllarda dış ticarette farklı para birimleriyle alım satım yapma politikası, ihracat ve ithalatta Türk lirasının kullanımına yansıdı.
Türkiye’nin 2019’da Türk lirasıyla gerçekleştirdiği ihracat 7,6 milyar dolar, ithalat 11,1 milyar dolar olarak kaydedildi. Böylece söz konusu yılda dış ticaret hacmi 18,7 milyar doları aştı.
Kovid-19 salgının etkili olduğu 2020’de Türk lirasıyla ihracat 6,5 milyar dolara gerilerken, ithalat 13 milyar dolara çıktı. O yıl Türk lirasıyla ticaret hacmi 19,5 milyar dolar olarak hesaplandı.
Türk lirasıyla dış ticarette sonraki yıllarda da artış devam etti. Bu kapsamda 2021’de ihracat 7,5 milyar dolara, ithalat 13,3 milyar dolara yükseldi. Böylelikle söz konusu yılda dış ticaret hacmi 20,8 milyar dolar oldu.
2022’de ise Türk lirasıyla 7,7 milyar dolarlık ihracata imza atılırken, ithalat tutarı 15,9 milyar dolara çıktı. Böylece Türk lirasıyla dış ticaret hacmi 23,6 milyar dolara ulaştı.
Söz konusu ticarette geçen yıl artış hızlandı. Bu kapsamda 2023’te Türk lirasıyla 9,4 milyar dolar ihracat, 25,3 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirildi. Toplam ticaret hacmi de 34,7 milyar dolara çıktı.
5 yıllık dönemde ise ihracat yüzde 23,7, ithalat yüzde 127,9 arttı.
46 farklı para birimiyle ticaret
Türk lirasıyla bu yılın 9 ayında 6,9 milyar dolarlık ihracat yapılırken, 17,9 milyar dolarlık ürün ithal edildi. Böylece bu kategoride toplam ticaret hacmi 9 ayda 24,8 milyar dolar oldu.
Türkiye, Türk lirasının yanı sıra karşılıklı para birimleriyle ticarete de özel önem veriyor. Bu kapsamda 2019’da ihracatta 26 farklı para birimi kullanırken, bu sayı geçen yıl 46’ya yükseldi. En fazla ticaret geçen yıl dolar ve avro ile yapılırken, Türk lirasıyla ticaret üçüncü sırada yer aldı. Bu para birimlerini İngiliz sterlini, Polonya zlotisi, Rus rublesi ve Japon yeni izledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan da hassasiyetini dile getirmişti
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da son olarak BRICS Zirvesi’ne katılmak üzere gittiği Rusya’ya bağlı Tataristan Cumhuriyeti ziyareti sonrası gazetecilere yaptığı açıklamada, Türkiye’nin ticarette milli paraların kullanımına ilişkin hassasiyetini ifade etmişti.
Erdoğan, yıllardır milli paralarla ticaret politikasını savunduklarını belirterek, şu değerlendirmede bulunmuştu:
“Bu, ikili ticaretin döviz baskısından kurtarılmasını sağlar. Ülkelerin ticari faaliyetlerine başka ülkelerin müdahil olmasının önüne geçer. Milli paralarla ticaret aynı zamanda özgür ticarettir. Aynı şekilde ödeme sistemlerinde çeşitliliğin olmaması da finans piyasalarının şoklara karşı kırılganlığını artırıyor. Dolayısıyla alternatif bir finans ve ödeme sistemi hem uluslararası ticareti kolaylaştırır hem de çeşitlendirir.”
2019-2023 yılları ile bu senenin ocak-eylül dönemine ilişkin Türk lirasıyla gerçekleştirilen dış ticaret verileri (milyar dolar) şöyle:
| Yıllar | İhracat | İthalat | Hacim |
| 2019 | 7,6 | 11,1 | 18,7 |
| 2020 | 6,5 | 13 | 19,5 |
| 2021 | 7,5 | 13,3 | 20,8 |
| 2022 | 7,7 | 15,9 | 23,6 |
| 2023 | 9,4 | 25,3 | 34,7 |
| Ocak-Eylül 2024 | 6,9 | 17,9 | 24,8 |