AA muhabirinin, Ticaret Bakanlığı verilerinden yaptığı derlemeye göre, Türk müteahhitlik sektörü, son yıllarda Kovid-19 salgını ile Rusya-Ukrayna Savaşı gibi risklere rağmen yurt dışındaki başarılı performansını sürdürdü.
Sektör, 2019’da yurt dışında 19,9 milyar dolarlık 544 proje yürütmüştü. Kovid-19 salgınının dünya ekonomisinde yarattığı olumsuz etki nedeniyle Türk firmalarının yurt dışında üstlendiği projelerin bedeli 2020’de 16,9 milyar dolara geriledi. Söz konusu yılda 386 proje üstlenildi.
Proje tutarı, salgının etkilerinin zayıflamasıyla 2021’de 31,1 milyar dolara ulaşırken proje sayısı ise 454 olarak kayıtlara geçti. Bu dönem, 2012’deki 31,7 milyar dolar ve 2013’teki 31,2 milyar dolardan sonra yıllık bazda en fazla proje tutarına ulaşılan yıl oldu.
Yurt dışı müteahhitlik sektörünün 2022’de üstlendiği projelerin bedeli 20 milyar dolar, proje sayısı ise 506 olarak kayıtlara geçti.
Sektörün geçen yıl üstlendiği proje tutarı, küresel ekonomik sorunlar ve Rusya-Ukrayna Savaşı’nın etkisine rağmen 28,1 milyar doları buldu. Bu dönemde 433 proje üstlenildi.
8 ayda 148 proje
Türk müteahhitlik sektörü bu yılın 8 ayında ise yurt dışında 148 proje üstlenirken bunların toplam tutarı 11,2 milyar dolar olarak kaydedildi.
Sektörün üstlendiği işlerde ortalama proje bedelindeki seyir de dikkati çekti. Sektör, son olarak 2015’te 83,8 milyon dolarlık ortalama proje bedeline ulaşırken, 2021’de bu rakam 68,5 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti.
Ortalama proje değeri, 2022’de 39,4 milyon dolar, geçen yıl ise 64,9 milyon dolar olarak hesaplandı. Bu yılın ocak-ağustos döneminde ise ortalama proje bedeli yaklaşık 75,7 milyon dolar oldu.
Rusya ilk sırada
Yurt dışı müteahhitlik sektörü 1972’den ağustos ayı sonuna kadar 137 ülkede 515 milyar dolar değerinde 12 bin 277 proje üstlendi.
Bu dönemde üstlenilen projelerin ülkelere göre dağılımında Rusya, yüzde 19,9’luk payla ilk sırada yer aldı. Söz konusu ülkede bugüne kadar 102,3 milyar dolarlık proje yürütüldü.
Rusya’yı yüzde 10,4’lük payla Türkmenistan takip ederken bu ülkede üstlenilen projelerin tutarı 53,5 milyar dolar oldu. Irak, yüzde 6,8’lik pay ve üstlenilen 34,9 milyar dolarlık projeyle üçüncü sırada yer aldı. Bu ülkeleri, 31 milyar dolarlık projeyle Libya ve 29,5 milyar dolarlık projeyle Kazakistan izledi.
Sektörün üstlendiği projelerde Suudi Arabistan yüzde 5,6’lık pay ve 29 milyar dolarlık bedelle öne çıktı. Bu dönemde Cezayir’de 22,7 milyar dolarlık, Katar’da 20,3 milyar dolarlık, Azerbaycan’da 19,4 milyar dolarlık, Birleşik Arap Emirlikleri’nde 13,2 milyar dolarlık proje üstlenildi.
Türk müteahhitlerin yurt dışında bugüne kadar üstlendiği projelerde yüzde 13,9 oranıyla kara yolu, tünel ve köprüler ilk sırayı aldı. Bu sektörü, yüzde 13,8 ile konut, yüzde 8,6 ile enerji santrali, yüzde 7,1 ile ticaret merkezi ve yüzde 6,6 ile havalimanı yatırımları takip etti.