Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Faruk Buyru, Türkiye’de yaklaşık her 30 gebelikten birinin ikiz doğumla sonuçlandığını, bu artışın kısırlık nedeniyle yapılan tedavilerden kaynaklandığını bildirdi.
Buyru, yaptığı yazılı açıklamada, son 40 yılda ikiz doğum sayılarındaki artışın dikkati çektiğini belirterek, yaklaşık 100’ün üzerindeki ülkede yapılan araştırmalara göre 1980’lerden bu yana ikiz doğum oranlarının 2-3 kat arttığını ifade etti.
Türkiye’de genel olarak doğum oranı düşmesine rağmen çoğul gebeliklerin arttığına vurgu yapan Buyru, şöyle devam etti:
“2019 yılı Türkiye İstatistik Kurumu verileri var. 1 milyon 183 bin canlı doğum gerçekleşmiş. Bunların yüzde 3’ten fazlası çoğul gebelik şeklinde. Yani 30-32 gebelikten biri çoğul gebelik ve çoğul doğumla sonuçlanıyor. Doğal olanı 85 doğumda bir ikiz gebelik olması. Yani 85’te bir olanı biz 30’da bire yükseltmiş oluyoruz. 2,5 kat arttırmış oluyoruz. Bu tedavilerle çift yumurta ikizlerinin sayısı artıyor. Ailede ikiz gebelik olması, kısırlık tedavileri, ileri anne yaşı çift yumurta ikizlerinde artışa yol açabiliyor.”
Buyru, dünyada ise ortalama her 40 doğumdan birinde ikiz bebek dünyaya geldiğini aktardı.
Bu artışın kısırlık nedeni ile yapılan tedavilerden kaynakladığına dikkati çeken Buyru, şunları kaydetti:
“Yumurtalıkları uyarıcı ilaç kullanılması, yardımcı üreme teknikleri dediğimiz aşılama, tüp bebek gibi uygulamalar çoğul gebelik oranlarında artışa neden oluyor. İkiden fazla embriyo transferi belirli kurallarla denetim altına alınmış durumda. Nedir bu kurallar, sadece 35 yaşın üzerinde ve daha önce iki kez başarısız tüp bebek tedavisi geçirmiş olanlara iki embriyo transferi yani birden fazla embriyo transferine izin veriliyor. İki embriyo transferi yaptığınızda çoğul gebelik riski artmış oluyor. Risk diyorum çünkü çoğul gebelik aslında risk, çok istediğimiz bir durum değil.”
“Çoğul gebelik erken doğum nedeni”
Buyru, çoğul gebelikte pek çok riskin olduğunu anlatarak, ikiz gebelikte erken dönem gebelik kayıpları ve düşük riskinin daha fazla olduğunu söyledi.
Gebelik devam ettiği takdirde de bebeklerle ilgili sorunların olabildiğini belirten Buyru, “Örneğin bebekler arasında kan alışverişi olması, birinin büyümesi, diğerinin küçük kalması gibi problemlerle karşılaşabiliyoruz. Aslında en önemlisi de çoğul gebelik eşittir erken doğum riski ve bebeklerde gelişme geriliği.” ifadelerini kulandı.
“Aileler ‘ikiz bebek istiyoruz’ diye gelebiliyor”
Prof. Dr. Buyru, ailelerin bazen “ikiz gebelik istiyoruz, bunun bir yolu yok mu” gibi bir yaklaşım içinde olabildiğini dile getirerek, şunları kaydetti:
“Bu yaklaşım hiçbir zaman doğru değil. Çünkü çoğul gebelik hiçbir zaman arzu ettiğimiz bir gebelik şekli değil. Zaman zaman yapılan iki embriyo transferi de çoğul gebelik olsun diye değil daha çok tek gebelik ihtimalini, tek gebelik şansını arttırmak için yaptığımız, başvurduğumuz bir yöntem ama aileler ‘çoğul gebelik olsun’, ‘iki çocuğa birden sahip olalım’ diyebiliyor.”
Tüp bebekte tek embriyo transferiyle tek gebelik elde etmek ya da ikiz gebelikleri, çoğul gebelikleri önlemenin mümkün olduğunu belirten Buyru, “Fakat yumurtalıkları uyarıcı tedavilerde birden fazla, iki, üç, beş yumurta gelişebilir. Aşılamada da üç ya da daha fazla yumurta gelişimi çoğul gebelik riskini arttırır. Tedavi sırasında eğer üçten fazla yumurta geliştiyse tedaviyi iptal etmemiz gerekiyor. Zaten yasal olarak da bu şekilde.” ifadelerini kullandı.