Türkiye-Çad ilişkilerini AA muhabirine değerlendiren Türkiye’nin Encemine Büyükelçisi Kemal Kaygısız, “Çad, 15 Temmuz darbe girişimini ilk kınayan ülkelerden biri olmuştu. Türkiye, Çadlılar için tercih edilebilir bir ülke konumuna geldi. Dost ve kardeş ülke Çad’ın yanında olduğumuzu her fırsatta gösteriyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye-Çad ilişkilerinin 16. yüzyıla dayandığını, Afrika’nın kuzeyindeki Osmanlı yönetiminin daha o zamandan güneydeki Çad sultanlıklarıyla ilişki kurduğunu belirten Kaygısız, Türkiye’nin Encemine’deki Büyükelçiliğini 2013’te açtığını, Çad’ın da Ankara’daki büyükelçiliğini 2014 yılında kurduğunu söyledi.
Son dönemde iki ülke arasındaki ilişkilerin giderek güçlendiğini vurgulayan Kaygısız, “Bugün ülkemizde 1470 Çadlı üniversite öğrencisi var. Gelecekte ilişkilerimizde bu gençler önemli bir rol oynayacak. Ankara’da düzenlenen Afrika Yatırım Forumuna Çad Odalar Birliği Başkan Yardımcısı ile beraber 25 Çadlı iş insanı katıldı. Çad ile ticaret hacmimiz 2019 yılında 75 milyon dolardı. 2020 yılında Kovid-19’a rağmen bu sayı arttı ve 112 milyon dolara ulaştı. Bu sayıyı yeterli görmüyoruz. Bu hacim, iki ülke için yetersiz. Daha da artırmak için çalışacağız.” diye konuştu.
Son yıllarda Türkiye’ye gitmek için vizeye başvuran Çadlı sayısında da önemli artış yaşandığına dikkati çeken Kaygısız, “2020 yılında 1000 dolayında Çadlı Türkiye’ye gitmek için vize aldı. Bu yılın ilk 3 ayında ise bu sayı 600’e ulaştı. Çadlılar eğitim, iş, tedavi ve turistik amaçlı olarak Türkiye’ye gidiyorlar. Çad’ın iki resmi dili var: Arapça ve Fransızca. Bu iki dil ile dünyanın yarısı ile iletişim kuruyorlar. Türk üniversiteleri Çadlılar arasında giderek daha gözde olmaya başladı. Tedavi amaçlı vize başvurularında artış var. Hastanelerimizin kalite ve fiyat oranı daha da tanınmaya başladı. Türk ürünlerinin kalite ve fiyat oranı zaten biliniyor. Kısacası Türkiye Çadlılar için tercih edilebilir bir ülke konumuna geldi.” ifadelerini kullandı.
Kaygısız, “Çad ile Türkiye arasındaki ilişkiler iki ülke cumhurbaşkanının 2017 sonu ve 2019 başındaki karşılıklı ziyaretlerinin ardından ivme kazandı. İki ülke arasındaki dostane ve yakın temas iş birliğimizin ve ilişkilerimizin daha da artmasını sağladı” dedi.
“Afrika’nın kalbindeki Çad’a desteğimizi eksik etmiyoruz”
Türkiye’nin Afrika Birliğinin stratejik ortağı olduğunu, Afrika’nın dış politikada önemli bir yere sahip olduğunu dile getiren Kaygısız, Çad’ın da G-5 Sahel ülkesi olarak ordusu ile bölgenin güvenliğine ve terörizmle mücadelede önemli katkı sağladığını belirtti.
Büyükelçi Kaygısız, şöyle devam etti:
“Uluslararası örgütlerdeki Çadlı sayısı giderek atıyor. Afrika Birliği Komisyonu Başkanı Çadlı. Türkiye’nin destek verdiği yeni seçilen İslam İşbirliği Teşkilatı Başkanı da Çadlı. Türkiye Kovid-19 için karşı bugüne kadar 157 ülkeye yardım etti. Afrika’nın kalbindeki Çad’a da desteğimizi eksik etmiyoruz. Türkiye’nin geçen yıl mayıs ve haziran aylarında iki ayrı askeri uçakla gönderdiği tıbbi yardım burada büyük yankı uyandırdı. Solunum cihazından sedyeye, sahra çadırına kadar her türlü malzemenin olduğu yardımın içinde iki de tam donanımlı ambulans vardı. Yardım Çad’ın Kovid-19 salgının etkilerini güçlü biçimde hissettiği bir dönemde ulaştı. Bu sayede ülkede Kovid-19 kaynaklı ölüm sayısı sınırlandı. Bugüne kadar Kovid-19’dan hayatını kaybedenlerin sayısı 166.”
“Çad okul kitaplarını basmamız için yardım istemişti biz Çad’a matbaa hibe ettik”
Türkiye’nin Encemine Büyükelçiliği ile Çad’da faaliyet gösteren diğer temsilciliklerinin de bu olumlu gidişe katkıda bulunduğunu ifade eden Kaygısız, “Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA) Başkanlığı, bugüne kadar Çad’da 90 kalkınma projesi ve yardım etkinliği gerçekleştirdi. Bunların içerisinde TİKA Başkan Yardımcısının katılımıyla açılış törenini düzenlediğimiz İstanbul matbaası var. Çad bizden okul kitaplarını basmamız için yardım istemişti, biz Çad’a matbaa hibe ettik.” dedi.
Önemli bir proje olan Türk-Çad Dostluk Külliyesinin inşasının sürdüğü bilgisini veren Büyükelçi Kaygısız, şunları kaydetti:
“Çad Maarif Okullarında 700 öğrenci öğrenim görüyor. Çad müfredatına göre eğitim veren Maarif Okullarının başarı oranı yüksek. Türk Hava Yolları, Encemine İstanbul arasında hafta da 2 gün gerçekleştirdiği seferler ile önemli bir köprü görevi görüyor. Türk yardım dernekleri, Türk Kızılay ve Türkiye Diyanet Vakfı, insani yardımlarıyla Çad’ı hiç yalnız bırakmıyorlar. Dost ve kardeş ülke Çad’ın yanında olduğumuzu her fırsatta gösteriyoruz.”