Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Rafael Mariano Grossi, Çernobil Nükleer Santrali’nin bulunduğu tesiste Rus güçlerinin kazılar yaptığını, bu kazılarda yapılan radyasyon ölçümlerinin olması gerekenden yüksek olduğunu ancak bu durumun çevreye ve insanlara tehdit oluşturmadığını söyledi.
Çernobil ziyareti sonrasında Viyana’da düzenlenen basın toplantısında Grossi, nükleer santraldeki son duruma ilişkin açıklamalarda bulundu.
Grossi, bu ziyaretin nükleer güvenlik açısından çok önemli olduğunu vurgulayarak Çernobil Nükleer Santrali’nin bulunduğu tesisin yaklaşık bir ay süresince Rus güçlerinin kontrolünde kaldığını, bu zaman zarfında güvence denetimine ilişkin uzaktan bilgi akışını sağlayan mekanizmanın durma noktasına geldiğini, bu nedenle de santraldeki son durum hakkında sağlıklı bilginin edinilemediğini hatırlattı.
Bu ziyaretle söz konusu denetim mekanizmasının büyük çoğunlukla yeniden işler hale getirildiğini dile getiren Grossi, ilerleyen günlerde nükleer güvenlik denetimine ilişkin mekanizmanın tam olarak faaliyet göstereceğinin altını çizdi.
Grossi, Ukraynalı muhataplarının talep ettikleri ekipmanları götürme imkanına sahip olduklarını, daha da önemlisi Rus güçlerinin tesisten çekilmesinden sonra buradaki radyoaktif duruma ilişkin de ölçüm yapma olanağı bulduklarını aktardı.
Basın toplantısında nükleer santralin yer aldığı tesisi gösteren bir fotoğraf üzerinden son duruma ilişkin bilgi paylaşan Grossi, Rus güçlerinin nükleer santralin bulunduğu alanda kazılar yaptığını söyledi.
Grossi, Ajans uzmanlarının bu kazılarda yaptığı ölçümlerde, radyasyon düzeyinin olması gereken seviyeden yüksek olduğunun tespit edildiğini, ancak bu artışın radyasyona sahip bir ortamda çalışanlar için izin verilen seviyenin önemli ölçüde altında olduğunu dile getirdi.
“Bu verilerle aktarmak istediğimiz şey, tabii ki radyasyon seviyesinde bir artış oldu. Ancak bizim yaptığımız şu anki ölçümler, (radyasyon artışının) çevre veya insanlar için büyük bir tehlike oluşturduğu yargısında bulunabilecek bir durumda değil.” görüşünü paylaşan Grossi, söz konusu kazılara ilişkin Rus tarafına sorular yönelttiklerini ancak herhangi bir yanıt alamadıklarını bildirdi.
Grossi, ölçüm yaptıkları kazı alanında “ne tür radyoaktif unsurların gömüldüğüne ilişkin bir bilgilerinin olmadığını, yüksek radyasyonun bulunduğu bir tesiste kazı yapılmasının ciddi riskler taşıdığını” ifade etti.
Yakın bir tarihte Rus muhataplarıyla bir araya gelerek buradaki durumu tekrar görüşeceklerini belirten Grossi, ülkedeki diğer nükleer tesislere ilişkin de Ajans’ın çalışmalarının sürdüğünü, Rus güçlerinin kontrolündeki Zaporijya Nükleer Santrali’ne ilişkin kaygılarının da devam ettiğini sözlerine ekledi.
Rusya’nın Çernobil Nükleer Santrali’nin bulunduğu bölgeden 31 Mart’ta ayrılmasının ardından buranın kontrolü tekrar Ukraynalılara geçmişti.
Ukrayna tarafının talebi ve Çernobil’deki son durumu yerinde gözlemlemek üzere Grossi ve beraberindeki heyet 26 Nisan’da bir ziyaret gerçekleştirmişti.